Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk, , Sędzia WSA Marta Kołtun-Kulik (spr.), Sędzia WSA Grzegorz Rudnicki, Protokolant specjalista Piotr Bibrowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 września 2020 r. sprawy ze skargi S. B. i D. B. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] listopada 2019 r. znak [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu opłaty legalizacyjnej oddala skargę
Minister Rozwoju i Finansów (dalej: "Minister", "organ odwoławczy") decyzją z [...] listopada 2019 r., znak: [...], po rozpatrzeniu odwołania S. B. i D. B. (dalej: "skarżący") od decyzji Wojewody [...] (dalej: "Wojewoda", "organ I instancji) z [...] września 2019 r. Znak: [...], odmawiającej umorzenia w całości i umarzającej w części, tj. w kwocie 20.000,00 zł opłatę legalizacyjną - utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy.
Postanowieniem z [...] maja 2019 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...], ustalił wobec skarżących opłatę legalizacyjną w kwocie 50.000,00 zł w związku z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego, parterowego z poddaszem użytkowym o wymiarach 11,80 x 12,00 m, w miejscowości [...], gmina [...] bez uzyskania pozwolenia na budowę.
W dniu [...] czerwca 2019 r. do Wojewody wpłynął wniosek skarżących o umorzenie należności z tytułu ww. opłaty legalizacyjnej w kwocie 50.000,00 zł. Skarżący uzasadnili wniosek trudną sytuacją finansową oraz mieszkaniową swojej rodziny.
Wojewoda decyzją z [...] września 2019 r., znak: [...], odmówił umorzenia w całości i umorzył w części, tj. w kwocie 20.000,00 zł ww. opłatę legalizacyjną, uznając, że zarówno ważny interes skarżących, jak też interes publiczny uzasadniają zastosowanie ulgi w postaci częściowego umorzenia opłaty legalizacyjnej. Wojewoda nie znalazł natomiast okoliczności, pozwalających na umorzenie w całości przedmiotowej opłaty, zgodnie z wnioskiem skarżących.
Skarżący złożyli odwołanie od powyższej decyzji Wojewody z [...] września 2019 r. W uzasadnieniu wskazali, że pięcioosobowa rodzina mieszka w wynajmowanym domu, w którym korzysta tylko z jednego pokoju i kuchni, ponieważ w pozostałej części domu nie ma ogrzewania. Dzieci odrabiają lekcje "po kolei". D. B. nigdzie nie pracuje i poszukuje pracy. S. B. osiąga z pracy dochód miesięczny w kwocie 1 897,33 zł. Podnieśli, że w tych okolicznościach nawet rozłożenie na raty kwoty opłaty pozostałej po umorzeniu zmusiłoby skarżących do zwrócenia się o zapomogę do Gminnego Ośrodka Pomocy. Poza tym, dom w którym mieszkają skarżący został przez właścicieli wystawiony na sprzedaż, co może spowodować, że "nie będą mieli gdzie się podziać."
Decyzją z [...] listopada 2019 r. Minister utrzymał w mocy decyzję Wojewody z [...] września 2019 r.
Organ odwoławczy wyjaśnił, że zgodnie z art. 49c ustawy z dnia [...] lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 poz. [...], ze zm.) do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia [...] sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. [...] ze zm., dalej: "o.p."). Dalej Minister wskazał, że na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 o.p. organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Organ odwoławczy podkreślił, że udzielenie ulgi w spłacie opłaty legalizacyjnej stanowi wyjątek od zasady ponoszenia należności w pierwotnie ustalonej kwocie i terminie. W związku z tym, wydanie decyzji w przedmiocie ulgi w spłacie opłaty legalizacyjnej poprzedzone być musi w każdym przypadku obowiązkiem ustalenia sytuacji życiowej, majątkowej, finansowej, zdrowotnej wnioskodawcy w kontekście ustawowych przesłanek ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Ponadto, decyzja ta ma charakter uznaniowy, a więc pozostaje w zakresie dyskrecjonalnej władzy organu administracji publicznej (organ może udzielić ulgi, ale nie ma obowiązku jej udzielenia). Nie oznacza to jednak, że organ wydając rozstrzygnięcie może zachowywać się w sposób dowolny. Uznanie administracyjne sprowadza się bowiem do tego, że organ jest obowiązany ustalić w okolicznościach konkretnej sprawy, czy zaistniały przesłanki uzasadniające zastosowanie określonej ulgi w spłacie zobowiązania.