1. Aktem prawnym prawa materialnego, na podstawie którego może być dokonane ze środków publicznych zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób, które trwale lub chwilowo nie mogą tego czynić z własnych środków materialnych lub z własnej pracy, jest ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej /Dz.U. R.P. nr 92 poz. 726 ze zm./, która zachowała moc obowiązującą na podstawie dekretu z dnia 22 października 1947 r. w sprawie mocy obowiązującej niektórych przepisów ustawodawstwa z zakresu opieki społecznej /Dz.U. nr 65 poz. 389/.
2. W świetle rozwiązań prawnych, przyjętych w ustawie o opiece społecznej, w szczególności stosownie do art. 1 w związku z art. 21 ust. 2, przyznanie świadczeń w zakresie opieki społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej.
3. Jeżeli decyzje organów administracji państwowej nie zadowalają strony, może ona bronić swego żądania za pomocą środków zaskarżenia, przewidzianych w postępowaniu administracyjnym oraz w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym /art. 196 par. 2 pkt 20 Kpa/.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Władysława M. na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 7 marca 1983 r. w przedmiocie odmowy przyznania świadczeń pomocy społecznej.
Decyzją nr OS-1/83 z dnia 15 stycznia 1983 r. Naczelnik Gminy B. odmówił Władysławowi M., mieszkańcowi wsi K., przyznania jednorazowej zapomogi pieniężnej na zakup obuwia i odzieży zimowej. Organ administracji państwowej stopnia podstawowego przyjął, że ubiegający się o zapomogę Władysław M. odmówił udzielenia opiekunowi społecznemu wywiadu społecznego, przez co nie zostały spełnione warunki określone w par. 6 instrukcji nr 5/68 Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 lutego 1968 r. w sprawie pomocy społecznej w formie świadczeń pieniężnych /Dz.Urz. MZiOS nr 6 poz. 33/.
Z decyzją tą nie zgodził się Władysław M. W swym odwołaniu do Wojewody Opolskiego podniósł, że we wniosku o przyznanie jednorazowej zapomogi pieniężnej na zakup obuwia i odzieży zimowej z dnia 18 października 1982 r. wykazał dostatecznie swój i czteroosobowej rodziny stan materialno-bytowy, związany z pozostawieniem bez pracy. Stan tej jest znany Naczelnikowi Gminy i stanowił dostateczną podstawę do uwzględnienia jego wniosku o zapomogę. W związku z tym wniósł o pozytywne załatwienie tego wniosku.
Zaskarżoną decyzją Wojewoda Opolski utrzymał w mocy omawianą na wstępie decyzję Naczelnika Gminy B., albowiem Władysław M. otrzymuje ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej świadczenia finansowe dla osób czasowo pozostających bez pracy, wobec czego - stosownie do par. 1 pkt 1 lit. "a" instrukcji nr 5/68 Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 lutego 1968 r. /Dz.Urz. MZiOS nr 6 poz. 33/ - brak jest podstaw prawnych do wypłaty innego zasiłku ze środków pomocy społecznej.
Nie godząc się z tą decyzją organu administracji II instancji, Władysław M. wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, w której podał, że z powodu złego stanu zdrowia nie jest w stanie podjąć odpowiedniego zatrudnienia i w związku z tym korzystał od listopada 1982 r. ze świadczeń finansowych, wypłaconych z Funduszu aktywizacji Zawodowej. obecnie jest pozbawiony tych zasiłków i nie ma środków do życia, w tym na zakup obuwia i odzieży na zimę. Zaskarżona decyzja - zdaniem skarżącego - nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy i powinna ulec uchyleniu.
W odpowiedzi na skargę udzielonej z upoważnienia Wojewody wniesiono o jej odrzucenie, albowiem przyznanie lub odmowa przyznania świadczeń pomocy społecznej opiera się na zasadach, które nie stwarzają obywatelowi uprawnień w rodzaju praw podmiotowych lub roszczeń o wypłatę zasiłków. jest to rodzaj pomocy Państwa ze środków przeznaczonych na opiekę społeczną, których wykorzystywanie odbywa się na zasadach określonych w resortowych instrukcjach oraz wytycznych. W szczególności instrukcja nr 5/68 Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 lutego 1968 r. przewiduje rozdysponowanie środków pomocy społecznej w innej formie niż decyzją administracyjną w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego i w związku z tym skarga Władysława M. do Naczelnego Sądu Administracyjnego - jako niedopuszczalna - powinna ulec odrzuceniu.