Odprawa wypłacona na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela nie stanowi odszkodowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./, wolnego od podatku.
Wyrokiem z dnia 23.12.1992 r. Sąd Rejonowy Wydział IV Pracy w Ś. zasądził od Państwowego Przedszkola nr 5 w Ś. na rzecz Elżbiety C. kwotę 14.580.000 zł z odsetkami i w dniu 25 stycznia 1993 r. Przedszkole wypłaciło zasądzoną kwotę, od której potraciło na podatek dochodowy od osób fizycznych kwotę 3.592.000 zł tj. 20 procent zasądzonej sumy.
Elżbieta C. wystąpiła do Urzędu Skarbowego o zwrot jej zdaniem, niesłusznie pobranego podatku dochodowego. Wniosek podatniczki Urząd Skarbowy załatwił odmownie, wobec czego złożyła odwołanie kwestionujące stanowisko organu podatkowego I instancji.
Decyzją z dnia 20.07.1993 r. Izba Skarbowa w Sz. uwzględniła odwołanie częściowo uchylające decyzję organu I instancji odnośnie opodatkowania kwoty 4.860.000 zł z tytułu odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę oraz związane z tą kwotą odsetki w wys. 1.115.000 zł i utrzymała w mocy opodatkowanie odprawy przysługującej zgodnie z Kartą Nauczyciela w wys. 9.720.000 zł oraz związane z nią odsetki w wysokości 2.264.000 zł.
Izba Skarbowa ustaliła wysokość podatku na kwotę 2.396.000 zł. W uzasadnieniu decyzji Izba Skarbowa stwierdziła, że odprawa z Karty Nauczyciela jest przychodem, w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym i wraz z odsetkami stanowi dochód podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416/.
Powyższą decyzję w części dotyczącej odprawy wypłaconej na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela /Dz.U. nr 3 poz. 19 ze zm./ zaskarżyła podatniczka do Naczelnego Sądu Administracyjną skargą, opartą na zarzucie wadliwego zakwalifikowania, zasądzonego wyrokiem sądowym na podstawie Karty Nauczyciela do świadczeń, nie wyłączonych spod opodatkowania i dodatkowo powołała się na art. 14 ust. 4 i art. 105 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty /Dz.U. nr 95 poz. 425/. Na tej podstawie skarżąca domagała się uchylenia decyzji organów obu instancji w części dotyczącej ustalenia obowiązku podatkowego od odszkodowania, opartego na Karcie Nauczyciela, w wysokości 2.396.000 zł.
W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa w Sz. nie znajduje podstaw swego stanowiska i wnosi o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przedmiotem kontroli sądowej jest pobór podatku dochodowego od zasądzonej prawomocnym wyrokiem odprawy, przysługującej skarżącej na podstawie szczególnych unormowań zawartych w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela /Dz.U. nr 3 poz. 19 ze zm./.
Zdaniem skarżącej odprawa spełnia funkcję odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie z nią stosunku pracy, a zatem powinna być wypłacona w całości, gdyż wyłączona jest spod działania ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416/. Poglądu tego nie można podzielić, bowiem zwolnienia od podatku, stanowiące wyjątek od zasady powszechnego opodatkowania, wymienione zostały w sposób wyczerpujący w art. 21 ust. 1 ustawy. W pkt 3 tego przepisu stwierdza się, że zwolnione pod podatku dochodowego jest odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Twierdzenie skarżącej, że odprawa z Karty Nauczyciela stanowi takie odszkodowanie, wypłacane nauczycielom niezależnie od odszkodowania związanego z bezprawnym rozwiązaniem stosunku pracy, pozostaje w sprzeczności z wykładnią literalną pojęcia "odprawa". Zdaniem skarżącej przysługuje jej odprawa z Karty Nauczyciela, jako przywilej jej zawodu, oraz druga odprawa, ze względu na przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżące po stronie zakładu pracy. Obie odprawy, zdaniem skarżącej, mają charakter odszkodowania.
Postanowieniem z dnia 1 lutego 1993 r. Sąd Rejonowy w Ś. dokonał wykładni treści wyroku w ten sposób, że rozgraniczył odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy, co do którego podatku nie egzekwowano wskutek uchylenia w tym zakresie orzeczenia przez Izbę Skarbową w Sz., natomiast pobrano podatek od kwoty 9.720.000 zł i należne od tej kwoty odsetki bowiem Sąd Rejonowy wyjaśnił, że kwota ta stanowi odprawę, przewidzianą w Karcie Nauczyciela.
Podstawą prawną decyzji Izby Skarbowej jest treść art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym, według którego wolne od podatku są odszkodowania, otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i innych ustaw z wyjątkiem przewidzianych w prawie pracy odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz odpraw, wypłacanych na podstawie odrębnych przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy. W świetle przytoczonego unormowania brak było podstaw do zwalniania od podatku dochodowego odprawy, zasądzonej na rzecz skarżącej na podstawie Karty Nauczyciela.