Osoba, która nie była podatnikiem podatku wyrównawczego w okresie pobierania kredytu i nie nabyła praw do ulg mieszkaniowych na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku wyrównawczym /Dz.U. nr 42 poz. 188 ze zm./, nie może w świetle art. 54 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./ korzystać z odliczeń spłat kredytów wraz z odsetkami od dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Jerzego K. na decyzję Izby Skarbowej w (...) z dnia 9 marca 1993 r. w przedmiocie ustalenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia do października 1992 r.
Jerzy K., prowadzący w Sz. działalność gospodarczą produkcyjno-handlową w deklaracjach na zaliczki miesięczne na podatek dochodowy od osób fizycznych /PIT-5/, złożonych w Urzędzie Skarbowym w Sz., potrącił z podstawy opodatkowania wydatki na cele mieszkaniowe: w deklaracji za maj - 843.900 zł, za sierpień - 881.400 zł i za wrzesień - 1.654.900 zł. Z wpisów wynikało, że potrącenie w maju dotyczyło spłaty kredytu na budowę domu jednorodzinnego, a w sierpniu i wrześniu wydatków na budowę własnego budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zakup działki pod budowę tego domu.
Pracownicy Urzędu Skarbowego w Sz. w grudniu 1992 r. dokonali kontroli prawidłowości tych odliczeń i stwierdzili, że były to wydatki na spłaty kredytu bankowego, zaciągniętego w 1988 r. na budowę domu jednorodzinnego. W związku z tymi ustaleniami Urząd Skarbowy w Sz. decyzją z dnia 20 grudnia 1992 r. nr 305 ustalił wysokość zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia do października 1992 r. W decyzji tej nie uwzględniono potrąceń wydatków na cele mieszkaniowe. Urząd Skarbowy stwierdził, że zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. "b" w związku z ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350/ odliczeniu od dochodu podlegają tylko wydatki faktycznie poniesione w okresie obowiązywania ustawy, a więc poczynając od dnia 1 stycznia 1992 r. Nie podlegają natomiast odliczeniu spłaty kredytu zaciągniętego przed 1 stycznia 1992 r.
W odwołaniu podatnik wnosił o wzięcie pod uwagę okoliczności, w jakich nastąpiły wydatki na spłatę kredytu, wyjaśniając, że w 1988 r. zaciągnął kredyt na budowę budynku mieszkalnego z pracownią rzemieślniczą. Kredyt ten, zgodnie z warunkami umowy, zaczął spłacać od 1 kwietnia 1992 r., a więc już w okresie obowiązywania ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Odliczał od dochodu nie same spłaty kredytu, lecz odsetki, czyli koszty obsługi kredytu. Podatnik zwrócił się o wyjaśnienie, czy wydatki takie oraz wydatki na dokończenie budowy domu ponoszone po wejściu w życie powyższej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania.
Izba Skarbowa w (...) decyzją, z dnia 9 marca 1993 r. nr IP.I.B23-16/93 utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy stwierdził, że podatnicy, którzy zaciągnęli kredyty mieszkaniowe przed wejściem w życie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./, mają prawo do ulg mieszkaniowych na podstawie art. 54 ust. 3 i 4 tej ustawy, jeżeli nabyli prawo do tych ulg na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku wyrównawczym /Dz.U. nr 42 poz. 188 ze zm./ i nie wyczerpali tych ulg w okresie do dnia 1 stycznia 1992 r. Izba Skarbowa wskazała, że w świetle art. 26 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie od podstawy opodatkowania spłat rat kredytu /wraz z odsetkami/ jest możliwe wówczas, gdy wcześniej o sumę kredytu zostaną zmniejszone wydatki na cele mieszkaniowe dokonywane przez podatnika. Taka sama zależność występowała w okresie obowiązywania ustawy o podatku wyrównawczym. Skoro Jerzy K. nie był podatnikiem podatku wyrównawczego i w latach, w których pobierał kredyt mieszkaniowy, nie zmniejszał wydatków na cele mieszkaniowe, rozliczanych w związku z podatkiem wyrównawczym, o kwoty kredytu, to nie może obecnie potrącać wydatków na spłatę kredytu wraz z odsetkami. Jednocześnie Izba Skarbowa zauważyła, że podlegają odliczeniu inne wydatki faktycznie poniesione na budowę domu w 1992 r. pod warunkiem ich udokumentowania /podatnik nie przedstawił żadnych dowodów na tę okoliczność/.