1. Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych może być wydane na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ wyłącznie w stosunku do niezakończonych robót budowlanych. Jeśli wykonano wszelkie prace konstrukcyjne, mury, dach, wstawiono otwory okienne i drzwiowe a pozostały jedynie prace wykończeniowe, które nie stanowią przeszkód do przynajmniej częściowego użytkowania obiektu - zachodzą podstawy do oceny, iż roboty budowlane w sensie techniczno-budowlanym zostały zakończone i nie zachodzi dopuszczalność wstrzymania takich robót w oparciu o art. 50 ust. 1 cyt. ustawy.
2. Nieistotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu i udzielonego pozwolenia na budowę to takie zmiany, które nie powodują naruszenia przepisów prawa budowlanego i nie wpłynęłyby na treść decyzji o pozwoleniu na budowę, czy zatwierdzenia projektu budowlanego. Innymi słowy, inwestor uzyskałby pozwolenia na budowę obiektu ukształtowanego przez dokonane zmiany.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2001 r. sprawy ze skargi 1/ Kazimierza P. 2/ Marii i Zygmunta G. na postanowienie (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 8 listopada 2000 r. (...) w przedmiocie wstrzymania robót budowlanych
I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B.-P. z dnia 18 września 2000 r. (...);
II. oddala skargę Marii i Zygmunta G.;(...).
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w B.-P. postanowieniem z dnia 6 grudnia 1999 r. (...) w powołaniem się na przepis art. 50 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane wstrzymał budowę budynku mieszkalnego na nieruchomości Walentyny i Kazimierza małżonków P., położonej w B.-P. przy ul. W. 11.
Powołał się na przeprowadzone w dniu 19 listopada 1999 r. czynności kontrolne, które wykazały, że budynek mieszkalny jednorodzinny jest realizowany niezgodnie z warunkami pozwolenia na budowę z dnia 12 sierpnia 1994 r. W szczególności dokonano zmiany usytuowania budynku na odległość 4,55 m od granicy zamiast 5,0 m i dokonano zmiany wymiarów zewnętrznych obiektu /bliżej nie zostały one w uzasadnieniu wskazane/. Nadto zauważono, że ostatni zapis w dzienniku budowy pochodzi z dnia 26 września 1996 r., zatem decyzja o pozwoleniu na budowę wygasła.
Po rozpoznaniu zażalenia inwestora na to postanowienie (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. postanowieniem z dnia 17 stycznia 2000 r. (...) utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
Zauważył, że w zasadzie żalący się nie kwestionuje stwierdzonych odstępstw od pozwolenia na budowę i musi ponieść ich konsekwencje. Powołał się na treść art. 50 ustawy - Prawo budowlane informując, że nie kończy ono postępowania i nie przesądza o losach budowy. W okresie bowiem ważności tego postanowienia będzie podjęta dalsza decyzja. Wstrzymanie robót oceniono jako zgodne z prawem.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 20 czerwca 2000 r. w sprawie SA/Bk 255/00 uwzględnił skargę Kazimierza P. uchylając postanowienia organów obu instancji.
Wskazał na brak wyjaśnienia przez organy administracyjne, jakie powody leżały u podstaw uznania odstępstw za istotne. Ustalenia co do nie zachowania odległości pomiędzy budynkami /podniesione w odpowiedzi na skargę/ podważały pomiary kontrolne z dnia 5 maja 2000 r. przedłożone przez inwestora, co wymagało wyjaśnienia. Wyjaśnienia wymagały też w ocenie składu orzekającego różnice w pomiarach wynoszące około 1 m, których nie można tłumaczyć dopuszczalnym błędem.
Nienależyte wyjaśnienie sprawy oraz brak motywów ustaleń w uzasadnieniu postanowień organów obu instancji skutkowały uchyleniem orzeczeń z zaleceniem poczynienia dokładnych ustaleń, co do zakresu odstępstw od wymogów pozwolenia na budowę i oceny, czy są one istotne.
Rozpoznając sprawę ponownie w dniu 4 września 2000 r. został sporządzony przez pracowników Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B.-P. protokół z wizji, z którego wynika, że na dzień kontroli w spornym budynku wykonano stan surowy zamknięty bez tynków zewnętrznych. Zostały wykonane wszystkie instalacje, zaś do wykonania pozostały: części podłóg i posadzek, część malowania ścian, tynki zewnętrzne oraz wykończenie schodów i balustrad wewnątrz budynku. Jako odstępstwa od projektu budowlanego oraz pozwolenia na budowę wpisano zmianę usytuowania obiektu z 5 m od granicy z działką nr 3571/3 na odległość 4,44 m i 4,25 m oraz dokonanie tej zmiany bez zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę.