1. Nałożenie obowiązku przedłożenia inwentaryzacji budowlanej będzie zasadne w sytuacji, gdy rodzaj samowolnie wykonanych robót budowlanych uzasadniałby obowiązek sporządzenia projektu budowlanego w razie realizacji ich zgodnie z prawem. Nie jest natomiast z reguły zasadne nakładanie obowiązku sporządzenia inwentaryzacji budowlanej w razie samowolnego zrealizowania robót budowlanych, których wykonanie zgodne z prawem wymagałoby tylko zgłoszenia właściwemu organowi. Wykonanie robót budowlanych na podstawie zgłoszenia właściwemu organowi nie powoduje bowiem obowiązku sporządzenia projektu budowlanego.
2. Przywrócenie możliwości ogrzewania lokalu mieści się w granicach definicji remontu /odtworzenie stanu pierwotnego/.
3. Konieczność nałożenia obowiązku sporządzenia oceny technicznej nie wynika wprost z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /t.j. Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1126 ze zm./. Wskazówką pozwalającą określić przypadki, w których taka ocena byłaby konieczna, może być art. 81c ust. 2 tej ustawy, który daje organowi nadzoru budowlanego uprawnienie do żądania przedstawienia oceny technicznej w razie uzasadnionych wątpliwości, co do stanu technicznego obiektu budowlanego. Wątpliwości takie z reguły będą występować w razie samowolnego zrealizowania obiektu budowlanego przez osoby, które nie posiadają stosownych uprawnień budowlanych. Nie można jednak tej reguły rozciągać na nieskomplikowane obiekty budowlane, w szczególności na takie, które są objęte uproszonym nadzorem, mianowicie obowiązkiem zgłoszenia właściwemu organowi, a nie obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Łucji i Stanisława G. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 29 stycznia 2003 r. (...) w przedmiocie nakazania wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. z dnia 27 grudnia 2002 r. (...), (...).
Decyzją z dnia 27 grudnia 2002 r. (...) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w T., powołując się na art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1126 ze zm./, nakazał skarżącym Łucji i Stanisławowi G. sporządzić w terminie do 28 lutego 2003 r. inwentaryzację budowlaną wraz z oceną techniczną wykonanych robót budowlanych polegających na wykonaniu instalacji grzewczej wodnej oraz zamontowaniu kotła centralnego ogrzewania w lokalu nr 2 w budynku znajdującym się na działce nr 156 w Ł., z której jednoznacznie miało wynikać, czy roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, przy zachowaniu wymogów art. 5 i art. 10 Prawa budowlanego. Z decyzji tej wynikało też, że skarżący są zobowiązani do przedłożenia w tym samym terminie opinii kominiarskiej.
Uzasadniając decyzję organ administracji stwierdził, że skarżący, będący współwłaścicielami jednego z wielu lokali w budynku, w czerwcu 2002 r. odcięli instalację centralnego ogrzewania w swoim mieszkaniu od ogólnej sieci grzewczej w budynku i wykonali niezależną instalację grzewczą. Wykonanie tej instalacji polegało, jak wynika z decyzji, na zamontowaniu pieca centralnego ogrzewania w kuchni i wykonaniu nowej instalacji grzewczej. Wykorzystano przy tym dotychczas istniejące grzejniki oraz przewód kominowy. W ocenie organu administracji wykonane przez skarżących roboty budowlane wymagały uzyskania pozwolenia na budowę. Ustalono przy tym, że skarżący takiego pozwolenia nie uzyskali. W konsekwencji, przyjmując, że zachodzi przypadek inny niż wymieniony w art. 48 Prawa budowlanego, na podstawie art. 51 ust. 4 Prawa budowlanego, gdyż roboty budowlane zostały wykonane, zastosowano art. 51 ust. 1 Prawa budowlanego w zw. z art. 50 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.
W odwołaniu od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego skarżący przedstawili okoliczności przeprowadzonych robót budowlanych. W szczególności stwierdzili, że zostali do tego niejako zmuszeni przez właścicieli pozostałych lokali w budynku, którzy mimo ich sprzeciwu zdecydowali o likwidacji wspólnego dla wszystkich lokali systemu ogrzewania. Wskazywali też na swoją sytuację materialną i osobistą, twierdząc, że nie jest ich stać na wykonanie dokumentacji wskazanej w decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Twierdzili też, że wykonane przez nich roboty budowlane nie wymagały pozwolenia na budowę, gdyż pozwolenie takie jest wymagane jedynie przy robotach związanych z instalacją gazową.
Rozpoznając odwołanie (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. zaskarżoną decyzją z dnia 29 stycznia 2003 r. (...) utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. W uzasadnieniu podzielił zaś ustalenia i wnioski organu pierwszej instancji, zaznaczając przy tym, że powołane przez ten organ przepisy uzasadniają podjęcie decyzji nie tylko w sytuacji, gdy roboty budowlane zostały wykonane bez wymaganego pozwolenia na budowę, ale także wówczas, gdy zostały one wykonane bez wymaganego zgłoszenia właściwemu organowi. Zatem, jak wywiedziono, nawet podzielając zarzut skarżących, iż nie mieli oni obowiązku uzyskać pozwolenia na budowę mieli oni obowiązek zgłosić roboty właściwemu organowi, czego nie uczynili. Odnosząc się zaś do zarzutów dotyczących przyczyn wykonania przebudowy instalacji organ odwoławczy stwierdził, iż nie mają one znaczenia.