Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska Sędziowie: Sędzia WSA Ewa Kamieniecka (sprawozdawca) Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków Protokolant: Mariusz Sitny po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 września 2020 r. w Wydziale IV sprawy ze skargi J.K. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej we W. z dnia [...] lutego 2020 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia w czynnościach służbowych I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. zasądza od Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej we W. na rzecz skarżącej J.K kwotę 497,00 (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie:
Zaskarżoną decyzją personalną z dnia [...] lutego 2020 r., nr [...] Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej we W. ( dalej organ II instancji, organ odwoławczy) działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 57 §3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2018r. poz. 2096 ze zm., zwanej dalej k.p.a.) oraz art. 94 ust.2, ust.3 i ust.4 , art. 95 ust. 1 i art. 218 ust. 1 pkt 4, ust. 2- 5 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1427 ze zm., zwanej dalej u.s.w.), utrzymał w mocy decyzję personalną Dyrektora Aresztu Śledczego we W. (dalej organ I instancji ) z dnia [...] listopada 2019 r., nr [...] zawieszającą [...] J.K (dalej: strona, skarżąca lub funkcjonariuszka) w czynnościach służbowych na okres 9 miesięcy tj od dnia 22 listopada 2019 r do dnia 22 sierpnia 2020 r. w związku z prowadzonym przeciwko funkcjonariuszce postępowaniem karnym. Zakwestionowana decyzja organu odwoławczego została wydana w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych. W dniu [...] sierpnia 2019 r. wpłynęła do organu I instancji z Prokuratury Krajowej - [...] Wydziału Zamiejscowego Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji w B. informacja o wszczęciu przeciwko stronie postępowania, sygn. [...]. Z treści zawiadomienia wynikało, że w dniu [...] maja 2019 r. wydano postanowienie o przedstawieniu funkcjonariuszce zarzutu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 298 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. W związku z otrzymaną informacją organ I instancji w dniu 22 sierpnia 2019 r. zwrócił się do organu informującego w celu uzyskania informacji m.in. dotyczących czasu, miejsca i okoliczności popełnienia przez ww. przestępstwa. Z odpowiedzi udzielonej w dniu 3 września 2019 r. wynika, że zarzut postawiony skarżącej dotyczy jej współudziału w spowodowaniu w dniu [...] sierpnia 2011 r. w M. (powiat [...]) zdarzenia drogowego w postaci kolizji, skutkującego wypłatą nienależnych odszkodowań w łącznej kwocie 178.508,66 zł., z których ostatnie wypłacone zostało w dniu 23 lutego 2015 r. na rzecz właściciela jednego z pojazdów w tej kolizji rzekomo uczestniczących. W związku z powyższym, postanowieniem [...] z dnia [...] sierpnia 2019 r. organ pierwszej instancji wszczął przeciwko stornie postępowanie dyscyplinarne przedstawiając zarzuty następującej treści: popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 298 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, co stanowi naruszenie dyscypliny służbowej, opisane w art. 230 ust. 1, 2 i 4 u.s.w.; niedopełnienia obowiązku niezwłocznego poinformowania w pisemnym raporcie drogą służbową przełożonego w sprawach osobowych o wszczęciu postępowania karnego w dniu 13 czerwca 2019 r., o którym mowa w § 20 ust. 1 pkt 4 Regulaminu 2/2010 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 18 października 2010 r. w sprawie sposobu pełnienia służby przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, co stanowi jednocześnie naruszenie dyscypliny służbowej opisanej w art. 230 ust. 3 pkt 4 cyt. cytowanej wyżej ustawy o Służbie Więziennej. Wobec wskazanych okoliczności w dniu [..] października 2019 r. na mocy prawomocnej decyzji personalnej nr [...], skarżąca została zawieszona w czynnościach służbowych na okres trzech miesięcy tj. od dnia 22 sierpnia 2019 r. do dnia 21 listopada 2019 r. z jednoczesnym zawieszeniem od 1 września 2019 r. wypłaty 50% należnego uposażenia. Strona w ustawowym terminie nie złożyła odwołania od powyższej decyzji. Następnie po upływie trzech miesięcy organ pierwszej instancji postanowił przedłużyć stronie zawieszenie w czynnościach służbowych na okres kolejnych 9 miesięcy, równocześnie zawieszając od dnia 1 grudnia 2019 r. wypłatę 50 % należnego uposażenia. Uczynił to wydając w dniu 22 listopada 2019 r. decyzję nr 56 zawieszającą funkcjonariuszkę w czynnościach służbowych od dnia 22 listopada 2019 r. do dnia 22 sierpnia 2020 r. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ I instancji wskazał, że art. 94 ust. 2 u.s.w. wprowadza możliwość zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych w przypadku wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe albo postępowania dyscyplinarnego. Zawieszenie może nastąpić na czas nie dłuższy niż 3 miesiące. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy (art. 94 ust. 3 us.w.).Organ I instancji podkreślił, że w związku z faktem, że nadal prowadzone jest przeciwko stronie postępowanie dyscyplinarne i postępowanie karne m. in. o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, powołany przepis art. 94 ust. 2 i 3 u.s.w. stanowi przesłankę, dającą podstawę do przedłużenia okresu zawieszenia strony w czynnościach służbowych. Zdaniem organu rodzaj zarzucanego funkcjonariuszce czynu zarówno w postępowaniu dyscyplinarnym jak i w postępowaniu karnym, oraz interes Służby Więziennej wymagają rzetelnego wyjaśnienia, a ustalenia dokonane w tych postępowaniach pozwolą na ocenę, czy strona jest w stanie w sposób należyty wypełniać powierzone jej obowiązki służbowe. Podkreślono przy tym, że zawieszając stronę w czynnościach służbowych na okres kolejnych 9 miesięcy brano pod uwagę, w szczególności charakter i rodzaj postawionych zarzutów, brak bliższych informacji dot. ustaleń w przedmiotowej sprawie od organu dysponującego, oraz miejsce pełnienia służby, w którym funkcjonariuszka ma dostęp do szczegółowych danych osób pozbawionych wolności. Za jedną z przesłanek organ uznał również brak informacji od strony, np. o zmianie sytuacji prawnej. Podniesiono przy tym, że nie bez znaczenia pozostaje fakt, że strona jest podejrzana o popełnienie czynu o wysokim stopniu szkodliwości społecznej, podlegającemu karze pozbawienia wolności do lat 8. Dalsze odsunięcie strony od wykonywania zadań i czynności służbowych podyktowane zostało również obawą o realną możliwość właściwego, zgodnego z prawem wywiązywania się z nałożonych obowiązków służbowych. Waga, rodzaj i charakter postawionych stronie zarzutów spowodowały utratę przeze pracodawcę zaufania co do właściwego wykonywania przez funkcjonariuszkę zadań i obowiązków służbowych. Pełnienie przez skarżącą służby w kontakcie z osobami osadzonymi w jednostce penitencjarnej w kontekście charakteru i rodzaju postawionych jej zarzutów nie daje gwarancji właściwej realizacji nałożonych na stronę obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku służbowym i zagraża dobru Służby Więziennej. Wspomniano również, że Dyrektor Generalny Służby Więziennej w Regulaminie Nr 1/2010 z dnia 18 października 2010 r. jasno określił zasady etyki zawodowej, jakimi powinien kierować się funkcjonariusz Służby Więziennej. Z zasad tych wynika, że funkcjonariusz w służbie jak i poza służbą winien zachowywać się w sposób praworządny, odpowiadający godności funkcjonariusza publicznego. Powinien on unikać zachowań, które mogą godzić w dobre imię służby lub godność innych osób, dbać o społeczny wizerunek Służby Więziennej podejmując działania budujące zaufanie do niej. Osiągnięciu ww. celów musi towarzyszyć nieposzlakowana opinia funkcjonariusza Służby Więziennej. W opinii organu zachowanie strony niewątpliwie godzi w odbiór publiczny Służby Więziennej, której jest przedstawicielem. W wyniku rozpatrzenia złożonego przez stronę odwołania, organ II instancji zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. We wstępnych motywach swojego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że decyzja organu I instancji została wysłana pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru zarówno do skarżącej (odebrała ją w dniu 29 listopada 2019 r.) jak i jej pełnomocnika (odebrana w dniu 25 listopada 2019 r.). Uczyniono tak bowiem w dniu 22 listopada 2019 r. funkcjonariusz działu organizacyjno- prawnego i kadr organu I instancji podjął bezskuteczną próbę osobistego doręczenia rozstrzygnięcia organu I instancji w siedzibie pełnomocnika strony. Dalej organ odwoławczy podkreślił, że decyzja organu pierwszej instancji zawiera niezbędne elementy określone w art. 107 k.p.a. Organ odwoławczy po dokonaniu analizy, art. 94 ust.2-4 u.s.w. odwołując się do argumentacji przytoczonej w decyzji organu I instancji wskazał, że zgodnie z orzecznictwem przesłanką uzasadniającą rozstrzygnięcie w zakresie zawieszenia w czynnościach służbowych, jest samo zaistnienie obiektywnego faktu wszczęcia postępowania karnego w związku z postawionym zarzutem, nie zaś poczynione w jego toku ustalenia czy zasadność tego zarzutu. Wskazał także, że wykonywanie obowiązków funkcjonariusza działu ewidencji aresztu śledczego, który ma dostęp do szczegółowych danych osób pozbawionych wolności, może mieć bezpośredni wpływ na funkcjonowanie i bezpieczeństwo całego aresztu. Dlatego też, w interesie służby jest odsunięcie skarżącej od wykonywania czynności służbowych do czasu zbadania zasadności stawianych jej zarzutów. Organ wskazał też na potrzebę zachowania dobrego wizerunku funkcjonariuszy i służby pośród osadzonych, w oczach opinii publicznej oraz właściwej dyscypliny pośród załogi i osadzonych - czemu jak wskazano, bezpośrednio zagraża czyn, którego popełnienie zarzuca się stronie. Pełnienie służby publicznej przez funkcjonariusza służby więziennej wymaga - jak stanowi art. 27 u.s.w. wysokiego poziomu moralnego oraz nieposzlakowanej opinii, i takiemu wizerunkowi społecznemu funkcjonariusza ma służyć instytucja zawieszenia w czynnościach służbowych, w przypadku zaś uniewinnienia strony w postępowaniu karnym i dyscyplinarnym od postawionych zarzutów, skarżąca niewątpliwie odzyska zarówno zaufanie przełożonych jak i należną część uposażenia. Ustosunkowując się do treści odwołania organ przyznał, że co prawda organ "omyłkowo błędnie" określił datę z jaką upływał 3 miesięczny termin zawieszenia w czynnościach służbowych, jednakże w ostatnim dniu tego zawieszenia przedłużył okres zawieszenia na kolejne 9 miesięcy, do dnia 22 sierpnia 2020 r. Jednocześnie organ odwoławczy podkreślił, że wskazane decyzje stosownie do treści art. 218 ust. 3 u.s.w. są natychmiast wykonalne. Innymi słowy termin zawieszenia w czynnościach zaczyna biec z dniem określonym w decyzji, a nie od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna po wyczerpaniu trybu odwoławczego. Końcowo organ odwoławczy stwierdził, że rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonej decyzji, mimo częściowo błędnego uzasadnienia jest prawidłowe. W skardze do tut. Sądu strona, wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, oraz wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, zarzuciła naruszenie postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.: