Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Anita Wielopolska-Fonfara, Sędziowie sędzia WSA Tomasz Wykowski, sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran (spr.), Protokolant ref. staż. Paweł Smulski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2016 r. sprawy ze skargi E. J. i M. Z. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewody S. z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...]; 2. zasądza od Ministra Infrastruktury i Budownictwa na rzecz skarżących E. J. i M. Z. solidarnie kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Minister Infrastruktury i Rozwoju decyzją z dnia nr [...], po rozpatrzeniu odwołania E. J. i M. Z., utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...], o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta S. z dnia [...] września 1983 r., nr [...], o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni 67 m2, stanowiącej własność A. G. oraz F. i M. małż. Z.. W uzasadnieniu decyzji podano, iż decyzją z dnia [...] września 1983 r. nr [...], sprostowaną postanowieniem z dnia [...] października 2002 r. nr [...], Prezydent Miasta S. orzekł o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni 67 m2, stanowiącej własność A. G. oraz F. i M. małż. Z.. Pismem z dnia [...] marca 2012 r. E. J. i M. Z. wystąpiły do Wojewody [...] o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Prezydenta Miasta S. z dnia [...].09.1983 r. nr [...] nr [...]. Decyzją z dnia [....] listopada .2012 r. nr [...] Wojewoda [...] odmówił stwierdzenia nieważności ww. decyzji Prezydenta Miasta S. z dnia [...] września 1983 r. Minister rozpatrując odwołanie E. J. i M. Z. wskazał, że w przedmiotowej sprawie ocenie w postępowaniu nadzorczym podlegała decyzja Prezydenta Miasta S. z dnia [...] września 1983 r." nr [...] nr [...] o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni 67 m2, stanowiącej własność A. G. oraz F. i M. małż. Z.. Wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. nr 10, poz. 64). Przesłankę dopuszczalności wywłaszczenia wskazywał art. 3 ww. ustawy. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy wywłaszczenie było dopuszczalne, jeżeli nieruchomość była ubiegającemu się o wywłaszczenie niezbędna na cele użyteczności publicznej, na cele obrony Państwa albo dla wykonania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych. Minister wskazał, iż w przedmiotowej sprawie wywłaszczenia dokonano w związku z budową ulicy [...] w S.. Budowa drogi publicznej (obecnie droga gminna) stanowi cel użyteczności publicznej. W decyzji podano, że niezbędność wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości na wskazany cel potwierdzała decyzja o zatwierdzeniu planu realizacyjnego z dnia [...].11.1978 r. nr [...] wydana przez Wojewódzki Zarząd Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich w K..
Minister podkreślił, iż w aktach archiwalnych sprawy nie zachowała się kopia decyzji o zatwierdzeniu planu realizacyjnego z dnia [...] listopada 1978 r. Nie odnaleziono jej, mimo podjętych prób w Urzędzie Miasta K. oraz w Urzędzie Miasta w S.. Akta archiwalne nie potwierdzają, aby decyzja z dnia [...] listopada 1978 r. o zatwierdzeniu planu realizacyjnego budowy drogi utraciła ważność przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu. Minister podkreślił , iż wedle art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 24.10.1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1974 r. Nr 38, poz. 229) ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji oraz zatwierdzenie planu realizacyjnego traciło ważność, jeżeli inwestor nie uzyskał prawa do terenu lub je utracił, albo w ciągu jednego roku od zatwierdzenia tego planu nie wystąpi! o pozwolenie na budowę. Termin do wystąpienia o pozwolenie na budowę mógł być w szczególnie uzasadnionych wypadkach przedłużony. Z powodu braków w dokumentacji archiwalnej nie można ustalić, kiedy inwestor wystąpił z pozwoleniem na budowę i ewentualnie czy termin do wystąpienia o pozwolenie na budowę nie został przedłużony. Zatem nie można stwierdzić, czy decyzja z dnia [...] listopada 1978 r. utraciła ważność. Ustalenia w tym zakresie wykraczają poza zakres przedmiotowego postępowania. Minister stwierdził, iż ze względu na zasadę trwałości decyzji administracyjnych wyrażoną w art. 16 k.p.a., zakładającą domniemanie mocy obowiązującej decyzji, brak jest podstaw do uznania, że decyzja o zatwierdzeniu planu realizacyjnego utraciła ważność. Zgodnie z poglądem orzecznictwa dopóki w odrębnym postępowaniu nie zostanie prawomocnie stwierdzona nieważność decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji lub jej wygaśnięcie, dopóty zarzut naruszenia tych przepisów nie może być skutecznie podnoszony. W ocenie organu przesłanki określone w art. 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. zostały spełnione. Zostały również spełniony wymóg przeprowadzenia rokowań z art. 6 ust. 1 ustawy, ale nie doprowadził on do zawarcia umowy sprzedaży. Z akt archiwalnych przedmiotowej sprawy wynika bowiem, że pismem z dnia [...] lutego 1983 r. Dyrekcja Okręgowa Dróg Publicznych w K. wystąpiła do A. G., F. i M. Z. z ofertą dobrowolnej sprzedaży nieruchomości. Jednakże właściciele nie stawili się w biurze notarialnym na podpisanie umowy sprzedaży nieruchomości. Z akt sprawy wynika, że na wniosek Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w K. z dnia [...] kwietnia 1983 r. pismem z dnia [...].05.1983 r. nr [...], zawiadomiono A. G. o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego odnośnie przedmiotowej nieruchomości. W zawiadomieniu wskazano termin rozprawy wywłaszczeniowo - odszkodowawczej wyznaczonej na dzień [...] czerwca 1983 r. Organ wyjaśnił, iż zgodnie z art. 22 ustawy odszkodowanie ustalano na podstawie wyników rozprawy po wysłuchaniu na niej opinii biegłych. Opinia biegłych powinna zawierać szczegółowe uzasadnienie. Organ zaznaczył, iż ze znajdującego się w aktach protokołu wynika, że rozprawę wywłaszczeniowo - odszkodowawczą przeprowadzono w wyznaczonym dniu - [...].06.1983 r. Na rozprawę nie stawił się nikt z właścicieli, jak również nie wziął udziału biegły, który sporządził opinię szacunkową i dokonał wyceny przedmiotowej nieruchomości. Jednakże, mimo że w rozprawie wywłaszczeniowo-odszkodowawczej biegły nie uczestniczył, to brał udział w postępowaniu poprzez sporządzenie pisemnej opinii szacunkowej. Organ wskazał, iż zgodnie z orzecznictwem - brak biegłych na rozprawie stanowi wprawdzie naruszenie przepisów ustawy, ale nie może być oceniany w kategoriach przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowo-odszkodowawczej. Minister podkreślił, iż dacie przeprowadzenia postępowania wywłaszczeniowego szacunki opierały się na "sztywnych stawkach". Skorzystanie przez organ wywłaszczeniowy z opinii sporządzonej przez niezależnego biegłego nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia i wysokość przyznanego odszkodowania w przedmiotowej sprawie. Wysokość odszkodowania byłaby taka sama, gdyby organ wywłaszczeniowy powołał kolejnego biegłego. W przedmiotowej sprawie opinię szacunkową dla gruntu o powierzchni 67 m2 sporządził w dniu [...].01.1983 r. mgr inż. J. K. biegły z listy Wojewody [...]. W sierpniu 1983 r. w związku ze zmianą cen skupu żyta opinia została zaktualizowana przez mgr I. H. biegłego z listy Wojewody K.. Biegli byli osobami uprawnionymi do sporządzania takiej opinii i sporządzili ją prawidłowo na podstawie obowiązujących ówcześnie przepisów tj. ustawy z dnia 12.03.1958 r., zarządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18.09.1982 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych (M.P. z 1982 r., nr 23, poz, 205), zarządzenia Prezydenta miasta S. z dnia [...].01,1983 r. nr [...] w sprawie ustalenia wysokości stawek odszkodowawczych za wywłaszczane grunty na terenie miasta S.. Zatem, zdaniem Ministra, w postępowaniu wywłaszczeniowym spełniono wymóg sporządzenia opinii szacunkowej (przez niezależnego biegłego) oraz przeprowadzenia rozprawy. Biegły dokonał wyceny nieruchomości w oparciu o przepisy art, 8 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. Organ wyjaśnił, iż Zgodnie z treścią art. 8 ust. 8 pkt 3 ustawy jeżeli wywłaszczeniu podlegała część gruntu w mieście, a pozostała część wynosiła nie mniej niż powierzchnia działki normatywnej przyjętej w danej miejscowości pod budowę domu jednorodzinnego wolno stojącego, odszkodowanie obliczane było najwyżej do pięciokrotnej wysokości stawek ustalonych dla gruntu ornego klasy I w strefie ekonomicznej wielkomiejskiej (art. 8 ust. 8 pkt 1 lit. b). W oparciu o ww. przepisy biegły ustalił wartość 1 m2 gruntu na kwotę 101,50 zł. Przyjmując ww. stawkę biegły oszacował wartość przedmiotowej nieruchomości na kwotę 6 801 zł (67 m2 X 101,50 zł), co było zgodne z ww. art. 8 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. Powyższa kwota odszkodowania nie była kwestionowana przez właścicieli w trakcie postępowania wywłaszczeniowego. Właściciele nie złożyli odwołania od decyzji wywłaszczeniowo-odszkodowawczej z dnia [...] września 1983 r. Minister stwierdził, że w przedmiotowej sprawie odszkodowanie zostało przyznane w prawidłowej wysokości. Decyzja Prezydenta Miasta S. z dnia [...] września 1983 r., zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy posiada elementy wymagane tym przepisem, tj. zawiera ustalenie przedmiotu wywłaszczenia, wskazuje na czyj wniosek nastąpiło wywłaszczenie, uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o środkach odwoławczych.