Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Jerzy Stankowski (spr.) Sędziowie NSA Ewa Makosz-Frymus WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska Protokolant referent Joanna Andrzejak po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 08 października 2009 r. sprawy ze skargi L.N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2008 r. nr [...] w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. 1. uchyla zaskarżoną decyzję 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. /-/E. Kręcichwost - Durchowska /-/J. Stankowski /-/E. Makosz - Frymus
Decyzją z dnia 30 czerwca 2008 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy C. z dnia 2 kwietnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia L.N. opłaty w wysokości 4410,00 zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości obejmującej działkę nr [...], obręb K., o powierzchni [...] m2 (KW nr [...]) na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Wójt Gminy C. wskazał art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm. - dalej: k.p.a.) z związku z art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 4, 5, i 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80 poz. 717 ze zm.) oraz uchwałę Rady Gminy C. nr 366/XL/2002 z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ewid. [...] ark. mapy [...], obręb K. (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 93 z dnia 1 lipca 2002 r., poz. 2312). W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż w dniu 27 lipca 2005 r. L.N. sprzedał działkę nr [...]. Działka ta, w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działki nr ewid. 49, uzyskała przeznaczenie pod tereny budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Tym samym nastąpiła zmiana przeznaczenia działki w stosunku do ustaleń zmienionego Miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy C. zatwierdzonego uchwałą nr 246/XLII/94 z dnia 26 maja 1994 r. Rady Gminy C. (Dz.Urz. Woj. Poznańskiego Nr 12 z dnia 12 lipca 1994 r. poz. 123), w którym przeznaczone były pod tereny upraw polowych. Zdaniem organu zdarzenie to dało podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości (art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Opłatę planistyczną ustalono na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego E.J. oraz § 16 uchwały Rady Gminy C. z dnia 19 czerwca 2002 r. (ustalającej stawkę procentową służącą naliczaniu opłaty planistycznej na 30%). Ponieważ w toku rozprawy administracyjnej nie zostały wyjaśnione kwestie sporne Wójt zwrócił się do rzeczoznawcy majątkowego E.J. o sporządzenie aneksu do operatu. Na podstawie operatu wraz z aneksem organ ten stwierdził, że wartość szacunkowa działki nr [...] przed zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynosiła 29.250 zł. Wójt nie podzielił argumentacji L.N., podnoszącego zarzut przedawnienia renty planistycznej. Organ stwierdził, że art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa termin zgłaszania roszczeń, o których mowa w art. 36 ust. 4 ustawy (5 lat od wejścia w życie planu miejscowego).
Odwołanie od decyzji złożył L.N.. Zarzucił naruszenie art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż możliwe jest zastąpienie drogi sądowej procedurą administracyjną; art. 6 k.p.a. oraz art. 7 Konstytucji RP poprzez dokonanie niewłaściwej interpretacji prawa polegającej na rozszerzeniu uprawnień organu; art. 105 § 1 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 154 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez nieuwzględnienie w wycenie nieruchomości treści studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Wskazując na powyższe naruszenia wniósł o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania. W uzasadnieniu odwołania L.N. wyjaśnił, że ustawodawca przewidział w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dualistyczną drogę dochodzenia roszczeń związanych ze skutkami wejścia w życie planu miejscowego (art. 36 i 37 ustawy). Rozważając kwestię opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości zwrócił uwagę na konieczność analizy pojęcia "roszczenia". Zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy roszczenia można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W takim przypadku przedmiotem zgłoszenia może być jedynie ustalona wartość (roszczenie). Wymóg terminowego zgłoszenia roszczenia stosuje się jednolicie do stron jak i organów ustalających opłatę planistyczną. W tym drugim przypadku, z uwagi na administracyjnoprawny charakter opłaty, konieczne jest skonkretyzowanie kwoty roszczenia w formie decyzji administracyjnej (nie wystarczy tylko wszczęcie postępowania). Dopiero po wydaniu konstytutywnej decyzji administracyjnej można bowiem mówić o "roszczeniu", czyli żądaniu wymagalnym i ustalonym. Skarżący podniósł następnie, że w dniu 31 lipca 2007 r. upłynął termin do wydania decyzji administracyjnej ustalającej wysokość opłaty planistycznej, a tym samym konstytuującej roszczenie, o którym mowa w art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy. Organ administracji był więc obowiązany zastosować art. 105 § 1 K.p.a. i umorzyć postępowanie. Ubocznie skarżący wskazał na sprzeczność jaka zachodzi pomiędzy ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawą o gospodarce nieruchomościami i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.