Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Joanna Tarno (spr.), Sędziowie Asesor WSA Artur Kot, Asesor WSA Alojzy Skrodzki, Protokolant Urszula Hoduń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2006 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa C. Spółka z o.o. z siedzibą w K. na decyzje Generalnego Inspektor Kontroli Skarbowej z dnia [...] czerwca 2003 r. Nr [...] Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) uchyla zaskarżone decyzje 2) stwierdza, że zaskarżone decyzje nie podlegają wykonaniu w całości, 3) zasądza od Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej na rzecz strony skarżącej kwotę 157.018,40 złotych (sto pięćdziesiąt siedem tysięcy osiemnaście złotych czterdzieści groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Decyzją z [...] marca 2003 r., nr [...], Dyrektor Urzędu Kontroli w K., działający z upoważnienia Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, określił podatniczce - Przedsiębiorstwu C. Spółce z o. o. w K. stratę w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 1997 w wysokości 695.914,30 zł, czyli niższą od wykazanej w zeznaniu CIT-8 o 2.490.915,70 zł.
Decyzją z [...] marca 2003 r., nr [...] ten sam organ określił tejże Spółce zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 1999 w wysokości 10.563.098 zł., czyli wyższy od zeznanego o kwotę 9.888.472 zł.
Na podstawie art. 9 ust. 6 oraz art. 10 ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 8, poz. 65 z późn. zm) w dniu 8 stycznia 2002 r. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej udzielił upoważnienia Inspektorowi Kontroli Skarbowej w K. do wszczęcia i prowadzenia postępowania kontrolnego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych za lata 1997- 2001. Następnie wydano kolejne upoważnienie, w związku ze zmianą inspektora kontroli skarbowej, prowadzącego postępowanie, przy czym jako podstawę udzielenia kolejnego upoważnienia wskazano art. 10 ust. 2 pkt 7 ustawy o kontroli skarbowej.
25 stycznia 2003 r. Inspektor Kontroli Skarbowej z Urzędu Kontroli Skarbowej w K. sporządził protokół z kontroli, a 27 lutego 2003 r. wszczęte zostało postępowanie podatkowe, zakończone wydaniem wymienionych decyzji. W nagłówkach wskazano Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej jako organ wydający decyzje, zaś podpisał je Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. B. N., działający z upoważnienia Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej. Stronę pouczono o przysługującym jej prawie do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.
Strona skorzystała z tego uprawnienia, w następstwie czego Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej decyzjami z dnia [...] marca 2003 r., w części dotyczącej oznaczenia organu, który je wydał i orzekł, że organem tym był Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, zaś w pozostałym zakresie utrzymał je w mocy. Decyzje te podpisał również Inspektor Kontroli Skarbowej - Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. B. N., działający z upoważnienia Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.
W uzasadnieniu decyzji nr [...] organ wyjaśnił, że w dniu 5 czerwca 1995 r. Spółka zawarła umowę z firmą M. w D. umowę przedwstępną, mocą której strony postanowiły, że zbudują razem budynek biurowo-mieszkalny z podziemnymi garażami na działce, której użytkowanie wieczyste zamierza uzyskać Spółka w drodze przetargu. Spółka zobowiązała się zawrzeć ostateczną umowę w tym przedmiocie w terminie 7 dni od daty nabycia prawa użytkowania wieczystego, pod rygorem kary, nazwanej opłatą statutową, w wysokości [...] USD.
Ponieważ mimo uzyskania użytkowania wieczystego Spółka nie wyraziła woli zawarcia ostatecznej umowy - zapłaciła karę, w przeliczeniu na złotówki w wys. 3.186.830 zł., którą zaewidencjonowała jako koszty uzyskania przychodów.
Zdaniem organów jest to nieprawidłowe, bowiem zapłacenie kary nie dawało podstaw do oczekiwania, że przyczyni się ona do osiągnięcia przychodów w przyszłości. Z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm), zwanej dalej updop, wynika bowiem, że dla uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu niezbędne jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy tym wydatkiem a osiągniętym przychodem. Ponadto w świetle art. 16 ust. 1 pkt 22 updop - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów albo wykonywanych robót i usług. Skoro więc ustawodawca wyłącza możliwość zaliczenia do koszów uzyskania przychodów kar za wadliwe wykonanie umowy (skutek mniejszy), to tym bardziej dotyczy to niewykonania umowy (skutek większy). Bez znaczenia natomiast jest fakt, że Spółka zawarła inną korzystniejsza umowę, która wygenerowała przychód.