Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal, Sędzia SO del. Iwona Tchórzewska (sprawozdawca), Protokolant Stażysta Aleksandra Frączkiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 13 marca 2012 r. sprawy ze skargi H. K. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...].
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2011 roku, nr [...] Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] lipca 2011 roku, nr [...] odmawiającą H.K. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników.
Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następującym stanie sprawy.
Decyzją z dnia [...] lipca 2011 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, po rozpatrzeniu wniosku H.K. z dnia 17 czerwca 2011 r., na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 10 oraz art. 41a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) odmówił umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od marca 2002 r. do 6 lutego 2011 r. w łącznej kwocie 6.894,30 zł.
W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że H.K. prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 5,01 ha fizycznych, co stanowi 2,60 ha przeliczeniowych. Skarżąca podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 1 sierpnia 1999 r., przy czym w okresie od dnia 1 października 2000 r. do dnia 10 sierpnia 2001 r. prowadziła równocześnie działalność gospodarczą. Mąż H.K. pobiera rentę z ZUS.
Organ podniósł, że z faktu podlegania ubezpieczeniu społecznemu wynika ustawowy obowiązek opłacania składek na to ubezpieczenie. Niewypełnianie przez skarżącą wskazanego obowiązku skutkowało powstaniem zadłużenia, o którym H.K. była systematycznie informowana. Kilkakrotnie też udzielano jej ulg w postaci rozłożenia zaległości na raty, jednakże układy ratalne były zrywane z powodu niedotrzymywania przez skarżącą warunków spłaty.
Organ zauważył, że H.K. we wniosku o umorzenie należności powoływała się na nieuzyskiwanie korzyści z gospodarstwa rolnego oraz zły stan zdrowia męża skarżącej. Z protokołu przeprowadzonej wizytacji wynika jednak, że gospodarstwo przynosi wymierne dochody, a T.K. z tytułu niezdolności do pracy pobiera świadczenie rentowe. Także dokumenty złożone przez skarżącą w toku postępowania nie potwierdzają występowania okoliczności uniemożliwiających opłacanie należności z tytułu składek.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, na skutek wniosku H.K., Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia [...] września 2011 roku utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] lipca 2011 roku.
W uzasadnieniu ponownej decyzji organ powtórzył argumentację zawartą w rozstrzygnięciu z dnia [...] lipca 2011 r., wskazując dodatkowo, że skarżąca również do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie dołączyła dokumentów potwierdzających wystąpienie zdarzeń losowych, które nie pozwalałyby na spłatę zadłużenia. W konsekwencji organ stwierdził brak podstaw do umorzenia należności.
W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skardze z dnia 26 września 2011 r. oraz uzupełniającym ją piśmie z dnia 5 grudnia 2011 r. H.K. kwestionując prawidłowość zaskarżonej decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wskazała, że wbrew uzasadnieniu decyzji jej obecna trudna sytuacja materialna uniemożliwia spłatę zadłużenia. Podniosła, że zaległość w spłacie należności z tytułu składek powstała w związku z odmową przyznania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa płatności do gruntów rolnych. Aktualnie, po zakończeniu postępowania o zniesienie współwłasności, gospodarstwo rolne skarżącej obejmuje 1,30 ha przeliczeniowego, a nie powierzchnię ustaloną przez organ. Drzewa zasadzone w tym gospodarstwie jeszcze nie owocują. Skarżąca nie ma dodatkowych źródeł dochodu i wraz z mężem T.K. utrzymuje się z emerytury męża uzyskiwanej przez niego z ZUS w wysokości 900 zł. Środki pieniężne pochodzące z dopłaty zasądzonej na rzecz H.K. z tytułu zniesienia współwłasności skarżąca przeznaczyła na remont domu. Małżonkowie K. mają problemy z uiszczaniem opłat za gaz, wodę i prąd. W celu ograniczenia wydatków związanych z tymi opłatami, jak również kosztami wyżywienia, w okresie wiosenno-letnim przebywają na wsi. Do pisma z dnia 5 grudnia 2011 r. skarżąca dołączyła dokumenty dotyczące jej sytuacji majątkowej.