Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Orłowska Sędziowie: WSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz NSA Marek Gorski ( spr.) Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Hanna Tarnawska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 czerwca 2007 r. sprawy ze skargi "A" Spółki z o. o. w G. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy [...] z dnia 21 grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie nakazu ustalenia i udokumentowania okoliczności i przyczyny zbiorowego, śmiertelnego wypadku przy pracy 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzający ją nakaz Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 6 listopada 2006 r. nr [...]; 2. zasądza od Okręgowego Inspektora Pracy [...] na rzecz skarżącej Spółki kwotę 257,00 ( dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania; 3. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Okręgowy Inspektor Pracy [...] nakazem z dnia 6 listopada 2006 r. nr rej. [...] działając na podstawie art. 9 pkt 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124 poz. 1362 ze zm.) nakazał Przedsiębiorstwu Budowlanemu "A" Sp. z o. o. w G. ustalić i udokumentować okoliczności i przyczyny zbiorowego, śmiertelnego wypadku przy pracy zaistniałego w dniu 16 czerwca 2006 r. w G. przy ul. [...], w wyniku którego M. P. został częściowo przysypany ziemią, a F. H. poniósł śmierć na miejscu.
P.B. "A" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (zwana dalej również Spółką) odwołała się od tej decyzji zarzucając jej naruszenia art. 8, 9 i 21 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy poprzez nakazanie czynności dotyczących zdarzenia, które nie stanowi wypadku przy pracy w rozumieniu ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 744 ze zm.), oraz powstało bez związku ze stosunkiem prawnym łączącym zmarłego F. H. z odwołującą się Spółką.
Zdaniem odwołującej się, inspektor pracy arbitralnie i w sposób nieuprawniony uznał, iż F. H. był jej pracownikiem. Sprawa nie została w pełni wyjaśniona i powinna być poprzedzona orzeczeniem sądowym, które przesądzałoby że F. H. był pracownikiem Spółki. Ponadto brak było związku czynności wymienionego, podczas których nastąpiło zdarzenie, z czynnościami objętymi zawartą przez niego umową zlecenia. Z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż prace wykonywane przez D. G. i M. P. oraz F. H. były zlecone prywatnie przez A. G.. Sam wypadek nie miał miejsca na terenie przedsiębiorstwa. Materiał zebrany w sprawie jest niepełny, a co więcej inspektorzy pracy utrudniali zapoznanie się z nim przedstawicielowi Spółki.
Okręgowy Inspektor Pracy [...] decyzją z dnia 21 grudnia 2006 r. nr [...] działając w oparciu o art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 124, poz. 1362 ze zm.) utrzymał w mocy decyzję organu niższej instancji.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy w art. 8 ust. 11a) upoważnia inspektorów pracy do wnoszenia powództwa, a za zgodą zainteresowanej osoby - uczestniczenia w postępowaniu przed sądem pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między stronami umowie, ma cechy stosunku pracy. Należy jednak uznać, iż jest to uprawnienie fakultatywne i inspektor pracy ma prawo do podejmowania innych działań w formie władczej, o ile ustalenia z kontroli w sposób bezsporny i jednoznaczny wskazują na naruszenie przepisów prawa pracy. Odnosi się to również do możliwości skierowania wniosku o ukaranie za naruszenie art. 281 pkt 1 lub 2 K.p., wydania wystąpienia lub decyzji, jeżeli istnieją ku temu podstawy merytoryczne i prawne. Zdaniem organu w rozpatrywanej sprawie inspektor pracy, stwierdzając naruszenie prawa pracy tj. art. 22 § 11 K.p. jak też przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, miał prawo do wydania decyzji zmierzającej do usunięcia stwierdzonych uchybień, w zakresie nie sporządzenia przez pracodawcę dokumentacji powypadkowej w terminie ustalonym w nakazie.