Na postanowienie odmawiające przywrócenia terminu wniesienia odwołania od decyzji podatkowej nie przysługuje zażalenie /art. 163 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Artura P. i Ryszarda D. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 1998 r. w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ stwierdził nieważność zaskarżonego postanowienia, a także - zgodnie z art. 55 ust. 1 tej ustawy - zasądził od Ministra Finansów dziesięć złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego na rzecz skarżących.
Postanowieniem z dnia 17 listopada 1998 r. minister finansów utrzymał w mocy postanowienie Izby Skarbowej w S. z 9 września 1998 r. odmawiające Arturowi P. i Ryszardowi D. przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Urzędu Skarbowego w tym samym mieście z dnia 31 marca 1998 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 1995 r.
Podatnicy wnieśli skargę na postanowienie ministra finansów, zarzucając naruszenie art. 149, art. 151, art. 162 i art. 187 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Minister Finansów wniósł o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wychodząc poza granice skargi należy przede wszystkim zadać pytanie, czy Minister Finansów władny był w ogóle rozpoznać zażalenie na postanowienie Izby Skarbowej. Wszak Izba Skarbowa była organem odwoławczym i w takim charakterze wydała postanowienie odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania. Pod rządem Kodeksu postępowania administracyjnego nie ulegało wątpliwości, że na tego rodzaju postanowienia zażalenie nie przysługuje. Art. 59 par. 2 Kpa stanowił bowiem jednoznacznie, że o przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. Przepis ten przestał jednak obowiązywać w odniesieniu do spraw podatkowych z dniem 1 stycznia 1998 r. Z kolei obowiązujący obecnie art. 163 Ordynacji podatkowej nie zawiera wspomnianego wyżej przysłówka "ostatecznie". Nasuwa się w związku z tym pytanie, czy pominięcie cytowanego wyrazu oznacza zmianę procedury i dopuszczenie zażalenia?
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, odpowiedź na tak postawione pytanie nie może być pozytywna. Art. 163 składa się z trzech paragrafów, z których pierwszy dotyczy przywrócenia terminu w ogóle, a drugi przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia. W trzecim paragrafie zastrzeżono, że zażalenie służy na postanowienie, o którym mowa w par. 1. A contrario zatem, na postanowienie wymienione w par. 2 zażalenie nie przysługuje /por. art. 236 par. 1 Ordynacji podatkowej/. Zauważyć trzeba, że taki sam pogląd wyraził Jan Zimmermann w pracy "Ordynacja podatkowa. Komentarz. Postępowanie podatkowe" /Toruń 1998, str. 102/.
Naczelny Sąd Administracyjny zauważa dodatkowo, że dokonaną wyżej wykładnię wspierają argumenty natury celowościowej, a także wykładnia systemowa.
Po pierwsze, nie sposób uzasadnić celowości dopuszczenia zażalenia na postanowienie odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia odwołania w sprawie podatkowej, podczas gdy w innych sprawach administracyjnych, w których stosuje się nadal art. 59 par. 2 Kpa, zażalenie takie nie jest dopuszczalne.