Decyzje wydawane na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./, czy obecnie na podstawie art. 22 par. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w przedmiocie zaniechania ustalenia zobowiązania podatkowego czy też poboru podatków /także odmowy/ mają charakter uznaniowy.
Oznacza to, że do organu podatkowego należy wybór jednego z możliwych sposobów rozstrzygnięcia sprawy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stanisława Ś. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 30 lipca 1998 r. (...) w przedmiocie odmowy zaniechania poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych - oddala skargę.
Aktem notarialnym z dnia 1 czerwca 1994 r. Alina i Stanisław małżonkowie Ś. nabyli od Dzielnicy Gminy W.-Ś. budynek o pow. 372 m2 znajdujący się w W. przy ul. T. 43 za kwotę 374.239.000 st. zł /50 procent wartości/. Zarząd Dzielnicy Gminy W.-Ś. ustanowił na rzecz kupujących użytkowanie wieczyste gruntu, na którym znajduje się sprzedawany budynek - wartość gruntu wyceniono na kwotę 369.166.000 st. zł. Jak wynika z umowy /par. 2/ nabywający S. Ś. jest jedynym spadkobiercą byłego właściciela nieruchomości.
Kolejnym aktem notarialnym z dnia 11 stycznia 1996 r. małżonkowie Ś. sprzedali na rzecz "W. D. Z." Sp. z o.o. w W. prawo użytkowania wieczystego działki gruntu przy ul. T. 43 w W. wraz ze znajdującym się na tej działce budynkiem stanowiącym odrębną nieruchomość za kwotę 854.048 PLN.
Pismem z dnia 16 stycznia 1996 r. S. Ś. zwrócił się do Urzędu Skarbowego W.-W. o zwolnienie go z zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości przy ul. T. 43 w W., jako byłego właściciela i prawnego następcę tej nieruchomości. Urząd Skarbowy W.W. decyzją z dnia 2 lutego 1996 r. utrzymaną w mocy decyzją Izby Skarbowej w W. z dnia 3 lipca 1997 r. określił S. Ś. zryczałtowany podatek dochodowy ze sprzedaży nieruchomości. Następnie Urząd Skarbowy W.-W. decyzją z dnia 24 lipca 1997 r., wydaną na podstawie art. 104 Kpa i art. 8 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./ odmówił zaniechania poboru wymienionego podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości, gdyż wnioskodawca po sprzedaży nieruchomości dysponował kwotą pozwalającą na uiszczenie podatku, zaś argumenty przytoczone we wniosku nie mieściły się w kategoriach wymienionych o powołanym art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Decyzja ta jak wynika z akt sprawy, nie została jednak we właściwy sposób doręczona, co spowodowało wniesienie skargi na bezczynność organu. Sąd administracyjny wyrokiem z dnia 14 stycznia 1998 r. SAB 40/97 oddalił skargę S. Ś. na bezczynność Urzędu Skarbowego W.-W., wyrażając w uzasadnieniu wyroku pogląd, iż decyzja którą rozpatrzono wniosek z dnia 18 stycznia 1996 r. została wydana lecz nie została doręczona. Jak wynika z akt sprawy decyzja z dnia 24 lipca 1997 r. została doręczona w dniu 23 lutego 1998 r.
W odwołaniu od tej decyzji zarzucono naruszenie art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, polegające na nieuwzględnieniu społecznych aspektów sprawy uzasadniających zaniechanie ustalenia podatkowego. Izba Skarbowa w W. decyzją z dnia 30 lipca 1998 r. (...) utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. W podstawie prawnej powołano art. 233 par. 1 pkt 1 w związku z art. 220 par. 2 i art. 22 par. 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej.
W uzasadnieniu decyzji podano, że w niniejszej sprawie nastąpiło nabycie prawa wieczystego użytkowania wraz z gruntem, a nie przywrócenie własności, a więc sytuacja skarżącego jest inna aniżeli sytuacja prawna "byłych właścicieli". Zaniechanie w tej sytuacji oznaczałoby wyłączenie spod opodatkowania dochodów, które z mocy prawa są powszechnie opodatkowane i nie ma szczególnych przesłanek do ich pominięcia, jako, przedmiotu opodatkowania. W skardze na tę decyzję wniesionej przez S. Ś. do Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzucono naruszenie art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych i dyskryminację w stosunku do byłych właścicieli nieruchomości warszawskich, którzy na analogicznej podstawie prawnej utracili prawo własności odzyskując je następnie nieodpłatnie i którzy w przypadku sprzedaży odzyskanych nieruchomości nie opłacają podatku dochodowego; stanowi to bowiem naruszenie art. 32 konstytucji /zasady równości wobec prawa/ i wniesiono o zobowiązanie Urzędu Skarbowego aby na podstawie art. 8 powołanej ustawy zaniechał ustalenia podatku od skarżącego. W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie z przyczyn podanych w zaskarżonej decyzji.