Sprawa ze skargi na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych w przedmiocie wyrażenia zgody na pobyt stały na terytorium Polski
Tezy

1. Przewidziana w przepisach szczególnych możliwość odstąpienia w pewnych sytuacjach od uzasadnienia decyzji ze względu na interes bezpieczeństwa państwa, nie oznacza wyłączenia kontroli tego rodzaju decyzji przez Naczelny Sąd Administracyjny.

2. Akta sprawy powinny zawierać materiał, który by wskazywał, jakimi względami na interes publiczny kierował się organ, wydając nieprzychylną dla strony decyzję.

W braku bowiem takiego materiału sąd pozbawiony byłby możliwości służącego mu - nawet w stosunku do decyzji pozostawionych całkowicie swobodnemu uznaniu - uprawnienia do oceny, czy nie zostały przez organ przekroczone granice swobodnego uznania.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Y.G.A.H. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 5 lutego 1992 r. w przedmiocie wyrażenia zgody na pobyt stały na terytorium Polski - uchylił zaskarżoną decyzję i zasądził od Ministra Spraw Wewnętrznych na rzecz skarżącego kwotę 50.000 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie strona 1/2

Decyzją z dnia 19 listopada 1991 r. Wojewoda w S. wyraził zgodę na pobyt stały na terytorium Polski skarżącego Y.G.A.H. Wojewoda ustalił, że skarżący, który jest obywatelem Jordanii, przebywa w Polsce od 1983 r., że ukończył Studium Języka Polskiego w Łodzi oraz Wyższą Szkołę Morską w Szczecinie, że osoba zapraszająca zapewnia mu mieszkanie i utrzymanie, że obecnie skarżący pracuje za zgodą polskich władz w ramach umowy zlecenia w Spółdzielni "B", że skarżący obawia się powrotu w swe rodzinne strony ze względu na panującą tam sytuację polityczną, Polskę zaś traktuje jak drugą ojczyznę, że wprawdzie zarówno Komendant Wojewódzki, jak i Komendant Główny Policji wydali w sprawie opinię negatywną, jednakże w czasie 8-letniego pobytu skarżący nie był ani karany przez sądy polskie, ani notowany w kartotekach policyjnych, przy czym żaden z uprawnionych organów nie podjął czynności mających na celu umieszczenie skarżącego w indeksie osób niepożądanych w Polsce lub czynności zmierzających do jego wydalenia.

W dniu 5 lutego 1992 r. Minister Spraw Wewnętrznych wydał decyzję, którą na podstawie art. 161 par. 1 Kpa uchylił decyzję Wojewody w S. Minister Spraw Wewnętrznych przyjął, że wprawdzie opinia policji nie jest wiążąca dla organu orzekającego o wydaniu cudzoziemcowi karty stałego pobytu, jednakże jest jednym z elementów potrzebnych do właściwej oceny sytuacji i wydania decyzji zgodnej z przepisami prawa i dlatego nie można zgodzić się z całkowitym pominięciem informacji zawartych w tej opinii, gdy chodzi o sprawy tak ważne jak bezpieczeństwo państwa.

W skardze na tę decyzję skarżący zarzucał, iż decyzja jest bezpodstawna, gdyż brak jest uzasadnienia stanowiska policji, że zaskarżona decyzja oznacza, iż w sprawie o wydanie karty stałego pobytu decyduje nie wojewoda, jak to przewiduje ustawa, lecz organ policji i że w konsekwencji decyzja jest sprzeczna z prawem.

W związku z tym skarżący wnosił o uchylenie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych.

W odpowiedzi na Skargę Minister Spraw Wewnętrznych podtrzymał argumentację przytoczoną w zaskarżonej decyzji. Dodał, że twierdzeniu Wojewody w S., iż skarżący nie był dotychczas ani karany przez sądy polskie, ani notowany w kartotekach policyjnych, zaprzecza częściowo opinia organów policji; że działalność na szkodę interesów Państwa nie musi polegać na popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa, gdyż jest nią także działalność, która potencjalnie zagraża bezpieczeństwu Państwa, że wątek ten nie został rozwinięty w uzasadnieniu opinii organów policji, ponieważ wymagał tego interes Państwa, i że w konsekwencji decyzja Wojewody zagraża pośrednio ważnym interesom Państwa.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Minister Spraw Wewnętrznych postępował w niniejszej sprawie tak, jak gdyby chodziło o rozpoznanie odwołania od decyzji Wojewody. Do zakwestionowania bowiem decyzji przez organ odwoławczy wystarcza wskazanie, na czym - zdaniem organu odwoławczego - polega naruszenie prawa przez organ pierwszej instancji, przy czym w zasadzie organ odwoławczy sam wydaje rozstrzygnięcie co do istoty sprawy /art. 138 par. 1 pkt 2 Kpa/. Jeśli jednak usunięcie tego naruszenia wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części, organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji /art. 138 par. 2 Kpa/. W sprawie niniejszej jednak nie zostało wniesione żadne odwołanie. W szczególności nie wniósł odwołania prokurator. Podstawę ingerencji Ministra Spraw Wewnętrznych stanowił art. 161 par. 1 Kpa.

Strona 1/2