Zarówno pod rządami ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./, jak i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w podatku od towarów i usług nalicza się odsetki od nienależnego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym jako od zaległości podatkowych.
Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara Grudzieckiego w sprawie ze skargi Haliny B. i Wiesława B. na decyzję Izby Skarbowej w Sz. - Ośrodka Zamiejscowego w K. z dnia 2 lipca 1999 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc sierpień 1995 r., po rozpoznaniu na rozprawie rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 13 września 2000 r., SA/Sz 1405/99 - uchyla zaskarżony wyrok w pkt I i III i przekazuje sprawę w tym zakresie NSA OZ w Szczecinie do ponownego rozpoznania.
Z ustnego uzasadnienia: W 1999 r. u podatników PIT prowadzących działalność gospodarczą odbyła się kontrola skarbowa. W jej wyniku wydana została decyzja określająca kwotę nienależnie uzyskanego przez podatników zwrotu VAT za miesiąc marzec 1995 r.
Podatnicy, adresaci powyższej decyzji, wnieśli od niej odwołanie, a po jego oddaleniu - skargę do NSA. W skardze tej podatnicy podnosili przede wszystkim, iż organy podatkowe zastosowały do oceny zobowiązania podatkowego, powstałego w 1995 r. przepisy Ordynacji podatkowej, mimo iż oceniany podatkowy stan faktyczny zaistniał jeszcze pod reżimem uprzednio obowiązującej ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych.
Podstawowym skutkiem zastosowania przez organy podatkowe przepisów Ordynacji podatkowej w przedmiotowym postępowaniu /a nie przepisów ustawy z 1980 r./ było - w opinii strony - bezzasadne zrównanie nienależnie uzyskanego zwrotu VAT z zaległością podatkową. Ordynacja podatkowa stanowi bowiem wprost w art. 52 par. 1 pkt 2, iż na równi z zaległością podatkową traktuje się także zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy.
Zdaniem podatników, organy podatkowe zastosowały w istocie materialny przepis Ordynacji podatkowej z mocą wsteczną. W rezultacie, odsetki od zaległości podatkowych były naliczane za okres od otrzymania przedmiotowego zwrotu VAT.
Rewidowanym wyrokiem z dnia 13 września 2000 r., SA/Sz 1405/99, NSA uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej zrównania kwoty nienależnie otrzymanego przez podatników zwrotu VAT z zaległością podatkową.
Zdaniem Sądu Najwyższego, NSA bezzasadnie uznał, iż w sprawie nie ma zastosowania cytowany art. 52 par. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, gdyż przedmiotem sprawy jest stan faktyczny zaistniały w 1995 r., przed wejściem w życie Ordynacji podatkowej.
SN uznał ten pogląd NSA za błędny, gdyż NSA pominął /w ocenie SN/ normę art. 324 par. 1 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, iż do spraw wszczętych, a nierozpatrzonych przez organ podatkowy I instancji przed 1.01.1998 r. stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
Z powyższego przepisu rewidujący słusznie wyprowadził wniosek /a minori ad maius/, że skoro do postępowań wszczętych przed wejściem w życie ustawy stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, to tym bardziej jej przepisy znajdą zastosowanie do postępowań, które w całości zostały wszczęte /jak w danym stanie faktycznym/ pod rządami Ordynacji podatkowej.