Do uznania "wynajmu lokali mieszkalnych" za działalność gospodarczą nie jest wymagane, aby najem był prowadzony w znacznym rozmiarze /art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej - Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Wojewody (...) utrzymującą w mocy decyzję (...) odmawiającą dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej zakresu "wynajem lokali mieszkalnych" na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 1996 r. II SA 1892/94:
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 1996 r. (...) oddalającego skargę Marka K. na decyzję Wojewody W. z dnia 14 listopada 1994 r. (...) utrzymującą w mocy, wydaną z upoważnienia Prezydenta W., decyzję Zastępcy Kierownika Biura Obsługi Mieszkańców Urzędu Dzielnicy Ś. Gminy W.-C z dnia 14 września 1994 r. (...) odmawiającą dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z zakresu "wynajem lokali mieszkalnych".
Wyrokowi temu zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa przez błędną wykładnię art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./, niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz rozstrzygnięcie bez uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli /art. 7 Kpa/ i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania.
Zdaniem Rzecznika nie jest uzasadniony pogląd NSA, że wynajmowanie lokali mieszkalnych stanowi pobieranie pożytków cywilnych z rzeczy /art. 53 par. 2 Kc/, zatem nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej i nie podlega wpisowi do jej ewidencji.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa, aby mogła być uznana za działalność gospodarczą, musi być prowadzona w celach zarobkowych oraz na własny rachunek podmiotu gospodarczego. Do właściwości każdej działalności gospodarczej zaliczyć należy także prowadzenie jej w sposób profesjonalny, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku, powtarzalność działań i uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Dodatkowym elementem jest aktywność podmiotów gospodarczych, która - zdaniem NSA - leży u podstaw każdej działalności gospodarczej i stanowi jej istotę i sens. Czynności pozbawione tego aspektu nie są działalnością gospodarczą. Czerpanie pożytków z rzeczy na podstawie stosunku cywilnego, czy pobieranie pożytków z prawa nie mogą być uznane za działalność gospodarczą. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził ponadto, iż nie można wykluczyć, że czerpanie pożytków z rzeczy lub prawa w pewnych sytuacjach może wiązać się z prowadzeniem działalności gospodarczej. Uznane jest bowiem za działalność gospodarczą np. wynajmowanie przez gminy lub spółdzielnie mieszkaniowe lokali użytkowych. Ocena charakteru tej działalności zależy jednak od skali podejmowanych przedsięwzięć i skali aktywności związanej z czerpaniem pożytków.