Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Paweł Borszowski, Sędzia WSA (del.) Jacek Pruszyński (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1646/20 w sprawie ze skargi A. G. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia 13 lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn oddala skargę kasacyjną.
1. Wyrok sądu pierwszej instancji.
Wyrokiem z 6 marca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 1646/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z 13 lipca 2020 r. nr [...] wydaną wobec A. G. (dalej: skarżący) w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Jako podstawę prawną powołano art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej: p.p.s.a.). Wyrok (podobnie, jak pozostałe powołane w uzasadnieniu orzeczenia) jest dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
2. Skarga kasacyjna.
Skargę kasacyjną od wyroku sądu pierwszej instancji złożył organ. Działający w jego imieniu pełnomocnik zaskarżył wyrok w całości. Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. skarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
1. naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 122, art 187 § 1, art. 191 oraz art. 210 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm., dalej: o.p.), poprzez uchylenie decyzji w konsekwencji dokonania przez sąd wadliwej oceny okoliczności sprawy, przejawiającej się w kategorycznym uznaniu przez sąd, że sporne świadczenie zrealizowane na rzecz podatnika nie miało charakteru darowizny, gdyż pomiędzy podatnikiem a K. T. została zawarta ustna umowa o wspólne prowadzenie gospodarstwa i wspólne zamieszkiwanie w nieruchomości, na podstawie której K. T. otrzymała świadczenie wzajemne, w sytuacji gdy twierdzenia o istnieniu i realizacji takiej umowy są sprzeczne ze zgromadzonymi dowodami, które wskazują, że środki zostały przekazane nie w celu realizacji dostrzeżonej przez sąd umowy, lecz jako darowizna "na zakup nieruchomości";
2. naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c), art. 141 § 4 oraz art. 133 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 122, art 187 § 1, art. 191 oraz art. 210 § 4 o.p. w zw. z art. 1 § 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 137, dalej: p.u.s.a.), poprzez wykroczenie poza ramy kontroli sądowoadministracyjnej, polegające na oparciu skarżonego wyroku na własnym, kategorycznym ustaleniu, że przekazanie pieniędzy nastąpiło w wykonaniu zawartej pomiędzy podatnikiem a K. T. ustnej umowy o wspólne prowadzenie gospodarstwa i wspólne zamieszkiwanie w nieruchomości, w sytuacji gdy fakt zawarcia takiej umowy w ogóle nie był weryfikowany przez organy podatkowe, które uznały, że bez znaczenia pozostaje to czy podatnik i K. T. zamieszkują razem w nabytym przez podatnika domu.
Na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. skarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj.:
3. naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644 ze zm., dalej: u.p.s.d.) w zw. z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm., dalej: k.c.) poprzez ich błędną wykładnię, polegająca na uznaniu przez sąd, że darowizna podlega podatkowi od spadków i darowizn tylko wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę, w sytuacji gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu wskazuje, że dla zakwalifikowania umowy jako darowizny nie jest konieczne by świadczenie darczyńcy było w 100 procentach bezpłatne a opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn darowizna występuje w każdym wypadku, gdy wartość świadczenia darczyńcy jest znacznie wyższa od wartości świadczenia obdarowanego.