Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Fronczyk (spr.), Sędziowie WSA Iwona Dąbrowska, Adam Lipiński, Protokolant ref. staż. Marcin Borkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2012 r. sprawy ze skargi E. R. - przedstawicielki ustawowej małoletniej A. R. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do renty rodzinnej w drodze wyjątku oddala skargę.
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku E. R. z dnia [...] kwietnia 2008 r., powołując się na art. 36 ust. 1 pkt 10 i art. 55 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t. j.: Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), odmówił przyznania w drodze wyjątku renty rodzinnej dla jej małoletniej córki - A. R., po zmarłym ojcu J. R.
W uzasadnieniu organ podał, że zgodnie z art. 55 cyt. ustawy, przesłanki warunkujące przyznanie renty w drodze wyjątku, tj. brak niezbędnych środków utrzymania, niemożność ich uzyskania ze względu na wiek lub stan zdrowia oraz niemożność uzyskania prawa do świadczenia ustawowego wskutek szczególnych okoliczności, muszą wystąpić łącznie, a niespełnienie choćby jednej z nich wyklucza możliwość przyznania świadczenia. Podkreślił, że wnioskodawczyni jest właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 2,49 ha przeliczeniowych, z czego część, do dnia [...] lipca 2008 r., wydzierżawiła. Sama dzierżawiła również 0,89 ha z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Z gospodarstwa rolnego uzyskuje dochód, a obecnie toczy się postępowanie dotyczące zasadności podlegania przez nią rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu. Organ wskazał, że zmarły ojciec dziecka podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia [...] grudnia 2001 r. w związku z nabyciem od siostry gospodarstwa rolnego. Od dnia [...] stycznia 2000 r. do dnia [...] sierpnia 2000 r. był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, od dnia [...] sierpnia 2000 r. do dnia [...] listopada 2001 r. prowadził działalność gospodarczą, natomiast w okresie od dnia [...] grudnia 1988 r. do dnia [...] stycznia 2000 r. nie podlegał żadnemu ubezpieczeniu społecznemu. Łącznie udokumentowane jest ok. 3 lat ubezpieczenia emerytalno - rentowego. Prezes KRUS wskazał również, że wnioskodawczyni otrzymuje określoną pomoc z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w P., zatem ma ona zapewnione wsparcie w wystarczającej wysokości.
Na skutek złożonego przez E. R. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia [...] września 2008 r. nr [...], stosując art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] sierpnia 2008 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyniku wniesionej przez E. R. skargi, wyrokiem z dnia 19 marca 2009 r. o sygn. akt II SA/Wa 1650/08 uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] września 2008 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał na naruszenie przez organ art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 kpa. Podkreślił, że organ w ogóle nie wziął pod uwagę i nie odniósł się do długiego stażu pracy zmarłego ojca dziecka poza rolnictwem, pomimo że w aktach administracyjnych sprawy znajdują się dowody na tę okoliczność, tj. świadectwa pracy oraz zeznania świadków dotyczące pracy w gospodarstwie rolnym dziadków i rodziców. Sąd zwrócił też uwagę, że od chwili otrzymania gospodarstwa rolnego w 2001 r. aż do dnia zgonu, J. R. pracował i podlegał ubezpieczeniu społecznemu, a śmierć jest niewątpliwie zdarzeniem szczególnym, uniemożliwiającym wypracowanie wymaganych kwartałów do uzyskania renty rolniczej. Ponadto podniósł, że organ powinien mieć na uwadze, iż w niniejszej sprawie osobą zainteresowaną w uzyskaniu świadczenia jest małoletnia A. R., a zatem to w stosunku do niej, a nie do jej matki, powinno się badać przesłankę braku niezbędnych środków utrzymania i niemożności ich uzyskania. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd zalecił organowi, aby w toku ponownego rozpoznania sprawy ustalił i wziął pod uwagę staż ubezpieczeniowy zmarłego ojca dziecka sprzed daty, w której zaczął podlegać ubezpieczeniu w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, ocenił adekwatność wieku ubezpieczonego do jego łącznego okresu ubezpieczenia oraz zbadał sytuację materialno - finansową małoletniej.