Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Mierzejewska Sędziowie WSA Eugeniusz Wasilewski Andrzej Kołodziej (spr.) Protokolant: Magda Magdoń po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2006 r. sprawy ze skargi M. G. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] stycznia 2006 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku, 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji, 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 lipca 2005 r. sygn. akt II SA/Wa 579/05 w sprawie ze skargi M. G. na decyzje Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] stycznia 2005 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku, uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] lutego 2004 r. W uzasadnieniu wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ winien skoncentrować się na ustaleniach i rozważaniach dotyczących okresu pozostawania skarżącego bez pracy w latach [...], kiedy to był on zarejestrowany jako osoba bezrobotna i w tym okresie nie otrzymał żadnej propozycji pracy.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), po ponownym rozpatrzeniu wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku, odmówił przyznania M. G. świadczenia.
W uzasadnieniu stwierdził, że trudno uznać za okoliczność szczególną, wskutek której nie zostały przez wnioskodawcę spełnione warunki do świadczenia ustawowego, sytuację na rynku pracy. Co prawda nie można kwestionować, że skala bezrobocia jest duża i występują trudności w znalezieniu pracy, jednakże orzecznictwo sądów administracyjnych wyraźnie przyjmuje, iż nie jest to okoliczność szczególna w rozumieniu art. 83 powołanej ustawy.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] stycznia 2006 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 kpa, po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. G. w drodze wyjątku rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do 60 roku życia w kwocie [...] zł miesięcznie, od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję.
W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w części dotyczącej terminu przyznania renty, M. G. zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż prawo do renty przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję.
W jego ocenie, ww. przepis art. 129 stosuje się również do spraw związanych z przyznaniem prawa do renty w drodze wyjątku i w związku z tym renta powinna zostać przyznana od dnia złożenia wniosku, skoro już wtedy istniały szczególne okoliczności (pozostawanie bez pracy), wskutek których nie nabył on uprawnień do świadczenia ustawowego.
W odpowiedzi na skargę Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jej oddalenie i wskazał, że prawo do świadczenia w drodze wyjątku nie powstaje od daty złożenia wniosku, gdyż warunkiem koniecznym do jego powstania jest wydanie uznaniowej i konstytutywnej decyzji Prezesa ZUS, przyznającej świadczenie.