Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Głowacka-Klimas, Sędzia WSA Andrzej Wieczorek, Sędzia WSA Karolina Kisielewicz (spr.), , Protokolant specjalista Elwira Sipak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi M. O. na decyzję Ministra Obrony Narodowej z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania wojskowej renty rodzinnej w drodze wyjątku oddala skargę
Zaskarżoną przez M. O. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego decyzją z [...] kwietnia 2021 r. (nr [...]) Minister Obrony Narodowej utrzymał w mocy własną decyzję z [...] marca 2021 r. (nr [...]) o odmowie przyznania skarżącej wojskowej renty rodzinnej w drodze wyjątku zgodnie z jej wnioskiem z 11 lutego 2021 r.
Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, Minister Obrony Narodowej po rozpoznaniu wniosku M. O. z 11 lutego 2021 r., decyzją z [...] marca 2021 r. (nr [...]) odmówił wnioskodawczyni przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym w dniu 11 sierpnia 1996 r. mężu - kpt. w stanie spoczynku J. O..
M. O. pismem z 26 marca 2021 r. zwróciła się do organu o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skarżąca do wniosku załączyła kopie dokumentów potwierdzających jej zły stan zdrowia, m.in. karty informacyjne z leczenia szpitalnego, wypisy z orzeczeń o zaliczeniu skarżącej do drugiej grupy inwalidzkiej, a także orzeczenie o uznaniu jej częściowo niezdolnej do pracy w okresie od kwietnia 2005 r. do września 2007 r. M. O. podała, że w 1996 r. uzyskała prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu i aż do uzyskania prawa do emerytury, tj. do marca 2018 r. (z przerwą w latach 2006-2007), świadczenie to było jej przyznawane.
Po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Minister Obrony Narodowej decyzją z [...] kwietnia 2021 r. (nr [...]), wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 oraz art. 127 § 3 k.p.a. oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. 2020 r., poz. 586) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu organ podał, że z art. 8 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej, będącym podstawą materialnoprawną decyzji, wynika że Minister Obrony Narodowej może przyznać, w drodze wyjątku, zaopatrzenie emerytalne (rentę rodzinną) żołnierzom oraz członkom rodzin pozostałym po zmarłych żołnierzach, jeżeli osoby te wskutek szczególnych okoliczności nie nabyły prawa do zaopatrzenia emerytalnego przewidzianego w ustawie, w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.
Minister podkreślił jednocześnie, że w powołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje kryteriów, jakimi powinien kierować się organ podejmując rozstrzygnięcie w tym przedmiocie. Podstawowym wymogiem przyznania tego świadczenia jest niemożność nabycia prawa do zaopatrzenia emerytalnego przewidzianego w ustawie i jednocześnie występująca w sprawie wyjątkowość sytuacji zainteresowanego, którą można rozumieć w dwojaki sposób - jako szczególnie wyjątkowy zbieg okoliczności uniemożliwiający uzyskanie wojskowego zaopatrzenia emerytalnego w trybie zwykłym lub jako wyjątkową sytuację leżącą po stronie zainteresowanego, która uzasadnia przyznanie wojskowego zaopatrzenia emerytalnego w drodze wyjątku, mimo niemożności nabycia tego uprawnienia w trybie zwykłym. W każdym przypadku niezbędne jest jednak istnienie w sprawie owej wyjątkowości, której kryterium pozostaje otwarte.
Minister Obrony Narodowej wyjaśnił, powołując się na treść przepisu art. 70 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 291) w zw. z art. 24 ustawy zaopatrzeniowej, że prawo do renty rodzinnej wiąże się z kryterium wieku wdowy, która może uzyskać to świadczenie jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy, czy też wychowuje dzieci uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęły 16 roku życia, a w przypadku kształcenia się dziecka w szkole 18 roku życia lub jeżeli dziecko to jest całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy i uprawnione do renty rodzinnej. Organ wskazał, że prawo do renty rodzinnej nabywa także wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy już po śmierci męża, ale nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub wychowywania dzieci do 18 roku życia.