Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Kube (sprawozdawca) Sędziowie WSA Iwona Dąbrowska Janusz Walawski Protokolant starszy sekretarz sądowy Sylwia Rosińska-Czaykowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi L.N. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku 1. oddala skargę, 2. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata M.C. kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) oraz kwotę 55,20 zł (słownie: pięćdziesiąt pięć złotych 20/100) stanowiącą 23% podatku VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r. znak sprawy: [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku L.N. o ponowne rozpatrzenie sprawy od decyzji z dnia [...] listopada 2012 r. znak sprawy: [...] o odmowie przyznania w drodze wyjątku wcześniejszej emerytury z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem, na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) - powoływanej dalej jako ustawa o emeryturach i rentach z FUS, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu decyzji organ podał, że zgodnie z powołanym przepisem, świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. Wskazał, że wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie, a brak jednego z nich wyklucza możliwość przyznania świadczenia w drodze wyjątku.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że emerytura w drodze wyjątku nie może zostać wnioskodawczyni przyznana, ponieważ nie spełnia ona przesłanki dotyczącej niemożności podjęcia zatrudnienia z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek. Nie osiągnęła ona bowiem jeszcze wieku emerytalnego (obecnie ma 52 lata), jak również nie została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy.
Ponadto wskazał, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r.
w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz. U. Nr 28, poz. 149 ze zm.) utraciło z dniem 1 stycznia 1999 r. moc na podstawie art. 194 w związku z art. 3 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Świadczenia wymienione w tej ustawie obejmują: emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową, rentę rodzinną, dodatek pielęgnacyjny oraz dodatek dla sieroty zupełnej do renty. Wśród świadczeń przewidzianych w jej art. 3 nie ma wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dzieckiem specjalnej troski.
Organ podał także, że wyżej wymieniona nie pozostaje bez zbędnych środków utrzymania, ponieważ posiada środki utrzymania z tytułu zatrudnienia.
Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której L.N. zakwestionowała zaskarżoną decyzję, uznając ją za krzywdzącą.
W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydając decyzję wkroczył poza granice uznania administracyjnego, bowiem nie podjął wszelkich kroków w celu dokładnego wyjaśnienia sprawy, dokonał błędnych ustaleń stanu faktycznego i naruszył w ten sposób zasady prawa administracyjnego. W ocenie wnoszącej skargę, organ powinien wysłuchać ją osobiście, a nie opierać się wyłącznie na zgromadzonych przez siebie dokumentach.