Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Makowska, Sędziowie Asesor WSA Arkadiusz Windak (spr.),, Asesor WSA Joanna Wojciechowska, Protokolant Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu [...] sprawy ze skargi M. i R. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie opłaty adiacenckiej I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] r. Znak: [...], II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu, III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżących M. i R. B. oraz H. i W. B. solidarnie na kwotę [...] /[...]/ złotych tytułem zwrotu uiszczonego wpisu od skargi.
U z a s a d n i e n i e :
Decyzją z dnia [...] r., nr [...]Wójt Gminy, na podstawie art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) i uchwały Rady Gminy w [...] z dnia [...]r.,Nr [...] w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego Nr 129, poz. 2492), ustalił H. i W. B. oraz M. i R. B. opłatę adiacencką w wysokości [...] zł w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym podziałem nieruchomości położonej we wsi [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...].
Od decyzji tej H. i W. B. oraz M. i R. B. złożyli odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...]podnosząc w nim, m.in., że Rada Gminy w [...] podjęła uchwałę w przedmiocie wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej w dniu [...] r., lecz uchwała ta zaczęła obowiązywać dopiero w [...] r. (po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Zachodniopomorskiego - § 3 uchwały). Odwołujący wskazali, że podział nieruchomości nastąpił w dniu [...]w oparciu o decyzję Wójta Gminy w [...], kiedy to nie obowiązywała w Gminie [...] żadna uchwała regulująca obowiązek wniesienia przez właścicieli nieruchomości opłaty adiacenckiej w związku z dokonaniem podziału nieruchomości. Wobec powyższych faktów wydanie decyzji ustalającej opłatę adiacencką było niezgodne z prawem.
W wyniku rozpatrzenia sprawy na skutek wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w[...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) i art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603), decyzją z [...] r., nr [...], utrzymało w mocy orzeczenie organu I instancji.
W obszernym uzasadnieniu organ odwoławczy przytoczył treść powołanych w osnowie decyzji przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazując zasady związane z ustaleniem wysokości opłaty adiacenckiej. Zdaniem organu, w rozpoznawanej sprawie wszelkie przesłanki wymagane do ustalenia takiej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości związanej z jej podziałem zostały spełnione. Kolegium szczegółowo przedstawiło sposób wyliczenia spornej opłaty adiacenckiej przy wykorzystaniu sporządzonego dla tego celu operatu szacunkowego.
Organ odwoławczy przyznał, że zagadnienie związane z możliwością stosowania uchwał powziętych po dacie w której wystąpiły przesłanki pozwalające na ustalenie opłaty adiacenckiej, było już przedmiotem licznych orzeczeń i kontrowersji. Dla Kolegium przekonujące w tym zakresie okazało się stanowisko zaprezentowane w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. OSK 1318/04, w który podano, m.in., że "Ustalając opłatę właściwy organ powinien zastosować przepisy obowiązujące w dacie wydawania decyzji, niezależnie od tego, czy obowiązywały one już w dacie podziału nieruchomości. Jakkolwiek zatem należy negatywnie ocenić sytuację w której obywatel nie jest z wystarczającym wyprzedzeniem informowany o wszelkich kosztach podejmowanych czynności, to wobec treści regulacji obowiązującej w tym zakresie, okoliczność taka nie może być podstawą do zakwestionowania prawa ustalenia przez organ gminy opłaty adiacenckiej". Zdaniem Kolegium, w istocie postawą ustalenia opłaty, w tym jej maksymalnej wysokości, jest przepis ustawy - art. 98a ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ten zaś przepis niewątpliwie obowiązywał w dacie wydania decyzji o podziale nieruchomości. Obowiązku uchwalenia stosownej uchwały przez radę gminy w przedmiocie stawki nie można przy tym łączyć z funkcją gwarancyjną dla strony. Tę bowiem spełnia art. 98a określając okres przedawnienia wymiaru opłat. Innymi słowy, właściciel nieruchomości dokonujący jej podziału musi się liczyć z możliwością ustalenia opłaty adiacenckiej w maksymalnej wysokości (tj. 50%), w okresie 3 lat od daty dokonania podziału, nawet jeżeli w dacie jego dokonania brak jest uchwały rady gminy ustalającej stawkę procentową opłaty adiacenckiej. W owym trzyletnim okresie stawka ta może zresztą ulegać zmianie, nie przekraczając jednak maksymalnej wysokości określonej przez ustawodawcę.