Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka Sędzia WSA Krzysztof Sobieralski (spr.) Protokolant Marta Gajowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2022 r. sprawy ze skargi Gminy Radłów na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 21 grudnia 2021 r., nr 329/2021 w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w powiecie oleskim z dnia 15 września 2021 r., nr 18/2021, 2) uchyla postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w powiecie oleskim z dnia 12 lipca 2021 r., nr 36/2021, 3) zasądza od Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu na rzecz skarżącej Gminy Radłów kwotę 980 (dziewięćset osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Gminę Radłów (zwaną dalej również skarżącą) jest decyzja Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu (zwanego dalej OWINB lub organem odwoławczym) z dnia 21 grudnia 2021 r., nr 329/2021, utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w powiecie oleskim (dalej jako PINB lub organ pierwszej instancji) z dnia 15 września 2021 r., nr 18/2021, wydana w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego, w postaci wieży o konstrukcji drewnianej samowolnie wybudowanej na budynku remizy OSP w [...].
Skarga została wniesiona w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Pismem z dnia 22 kwietnia 2005 r. J. L. wystąpił do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w powiecie oleskim o wstrzymanie robót budowlanych na budynku remizy OSP w [...], realizowanych samowolnie przez Gminę Radłów. PINB wszczął z urzędu postępowanie w sprawie legalności robót budowlanych prowadzonych przy odbudowie wieży na budynku remizy OSP w [...].
Po wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie, PINB w powiecie oleskim decyzją z dnia 8 sierpnia 2005 r., nr SIO.7355-05/05, na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016, z późn. zm. [na dzień wydania zaskarżonej decyzji Dz. U. z 2020 r. poz. 1333]), zwanej dalej Prawem budowlanym, nakazał rozbiórkę samowolnie odbudowanej wieży na budynku OSP w [...]. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez OWINB decyzją z dnia 26 września 2005 r., a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 15 maja 2006 r., sygn. akt II SA/Op 456/05, oddalił skargę wniesioną na decyzję odwoławczą przez Gminę Radłów.
Na skutek skargi kasacyjnej wniesionej przez Gminę Radłów, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 października 2007 r., sygn. akt II OSK 1421/06, uchylił powyższy wyrok oraz uchylił decyzje organów obu instancji. NSA wskazał, że organy obu instancji zasadnie ustaliły, że w sprawie doszło do odbudownia wieży. Sąd natomiast dokonał oceny prawnej, że odbudowa wieży strażackiej na budynku OSP w [...] mieści się w definicji art. 3 pkt 6 Prawa budowlanego i na wykonanie tego obiektu wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę w myśl art. 28 Prawa budowlanego. Brak pozwolenia przesądza, że budowy dokonano w ramach samowoli budowlanej. Stwierdzając, że w sprawie znajduje zastosowanie tryb wynikający z art. 48 Prawa budowlanego w brzmieniu po zmianach dokonanych ustawami z dnia 27 marca 2003 r. oraz z dnia 16 kwietnia 2004 r., Sąd wskazał na konieczność przeprowadzenia postępowania określonego w art. 48 ust. 2 i następne Prawa budowlanego, przed nakazaniem rozbiórki tej samowoli budowlanej. Ponadto NSA zarzucił brak ustalenia osoby inwestora, właściciela bądź zarządcy odbudowanej wieży.