Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Daria Sachanbińska sędzia NSA Roman Ciąglewicz - spr. Sędziowie asesor sądowy Elżbieta Naumowicz Protokolant sekretarz sądowy Dorota Rak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2005 r. sprawy ze skargi C. A. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie doprowadzenia obiektu do stanu poprzedniego 1) uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w O. z dnia [...], nr [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja w całości nie może być wykonana, 3) zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w O. na rzecz skarżącego kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Decyzją z dnia 19 października 2000 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w O., nałożył na T. i D. C. obowiązek wykonania czynności, w celu doprowadzenia wykonanych robót, przy zamurowaniu okna piwnicznego wraz z likwidacją studzienki doświetlającej w budynku przy ulicy [...] w O., na działce nr A, do stanu zgodnego z prawem: doprowadzenia budynku w części dokonanej zabudowy do stanu poprzedniego tj. odtworzenia studzienki doświetlającej i umożliwienia korzystania z zamurowanego okna piwnicznego przynależnego do pomieszczeń stanowiących własność C. A. Jako podstawę prawną decyzji organ wskazał przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 ze zm.). Zdaniem organu, T. C. wykonał roboty budowlane bez stosownego pozwolenia i w sposób naruszający warunki określone w art. 5 Prawa budowlanego. Według ustaleń organu, w lipcu 2000 r. zaszalowano deskami piwniczny otwór okienny (znajdujący się poniżej poziomu terenu) doświetlający pomieszczenie C. A., zasypano gruzem studzienkę i zalano betonem gr. 15 cm, do poziomu otaczającego, utwardzonego betonową nawierzchnią.
Decyzją z dnia 8 stycznia 2001 r., nr [...], [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w O., uchylił w całości powyższą decyzję oraz umorzył postępowanie organu I instancji. Organ odwoławczy uznał, iż roboty budowlane, będące przedmiotem postępowania administracyjnego, nie mieszczą się w katalogu robót regulowanych przepisami Prawa budowlanego. Inspektor Wojewódzki stwierdził, iż ingerencja organów nadzoru budowlanego w wypadku przedmiotowej sprawy narusza w sposób oczywisty zakres właściwości sądu. Sąd powszechny jest bowiem jedynym organem powołanym do orzekania w sprawie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych przysługujących właścicielom sąsiadujących ze sobą nieruchomości (art. 151, art. 222 § 2 K.c.).
Na skutek skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w O. wniesionej przez C. A., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, wyrokiem z dnia 3 lutego 2004 r., sygn. akt II SA/Wr 290/2001, uchylił zaskarżoną decyzję. Sąd uznał, iż okolicznością, która determinuje rozstrzygnięcie sprawy było naruszenie przepisów procedury administracyjnej, tj. art. 7, 8 i 107 K.p.a., które miało istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd wyjaśnił, iż zasadniczym problemem, jaki miał rozstrzygnąć organ II instancji, było określenie rodzaju robót wykonanych przez T. C. Rzeczą organu odwoławczego było dokładne wyjaśnienie stronom, poparte przepisami, dlaczego dokonano, odmiennej od oceny organu I instancji, kwalifikacji spornych prac. Tymczasem, jak wyjaśnił skład orzekający, w decyzji organu odwoławczego ograniczono się jedynie do autorytatywnego stwierdzenia, że sporne roboty budowlane nie mieszczą się w katalogu robót objętych przepisami prawa administracyjnego. Ponadto organ odwoławczy przywołał przepis art. 1 Prawa budowlanego, bez przeprowadzenia jego analizy i przełożenia na stan faktyczny sprawy oraz nie wytłumaczył stronom postępowania powodów uchylenia decyzji pierwszoinstancyjnej, umorzenia postępowania i na czym konkretnie polegała jego bezprzedmiotowość. Sąd stwierdził, iż z całą pewnością niczego nie tłumaczy również samo przywołanie treści art. 30 ust. 1 pkt 1 i art. 29 ust. 2 pkt 1-7 i 10 Prawa budowlanego. Jako niezrozumiały Sąd uznał także argument organu, mający potwierdzić brak kompetencji organów do rozstrzygnięcia badanej sprawy, a mianowicie, iż studzienka nie stanowi obiektu budowlanego. W związku z tym wyjaśnił, iż w niniejszej sprawie nie chodzi o studzienkę (np. jej wybudowanie), lecz o prace budowlane, które doprowadziły do zalania jej betonem, co związane było najprawdopodobniej z powiększeniem placu budowlanego. Prace te zatem mogły hipotetycznie dotyczyć obiektu budowlanego. Oceny, czy tak istotnie było, winien jednak dokonać organ. Sąd wskazał, iż podobnej oceny organ winien dokonać, rozstrzygając sprawę zamurowania okienka piwnicznego, znajdującego się w budynku C. A. Ponieważ przeprowadzone prace w tym zakresie bezpośrednio "dotykają" budynku, czyli obiektu budowlanego, zdaniem Sądu, przesądzając o ich kwalifikacji, organ winien mieć na uwadze nie tylko przepisy ustawowe, ale i wykonawcze np. w zakresie wentylacji, doświetlenia. Jednocześnie Sąd stwierdził, iż dla prawidłowego dokonania wskazanych ocen, konieczne jest skorzystanie z definicji legalnych, wprowadzonych do przepisów Prawa budowlanego, a w szczególności zawartych w treści art. 3 pkt 1, 6, 9 ustawy. Dopiero wówczas bowiem możliwe będzie podjęcie przez organ właściwego rozstrzygnięcia, merytorycznie lub formalnie kończącego sprawę.