Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Protokolant Referent stażysta Marta Kubiak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 22 lipca 2014 r. sprawy ze skargi A Sp. z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 30 września 2013 r., nr [...] w przedmiocie ochrony przyrody oddala skargę.
Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013 r., nr [...], działając na podstawie art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), zwanej K.p.a., w zw. z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220, z późn. zm.), Burmistrz Niemodlina umorzył w całości wszczęte z urzędu 18 maja 2012 r. postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia "A" Sp. z o.o. Spółka Komandytowo-Akcyjna z siedzibą w [...] (zwanej dalej też Spółką "A") administracyjnej kary pieniężnej za wycięcie bez wymaganego zezwolenia 8 sztuk drzew rosnących na działce nr A z k.m. [...], obręb [...]. Decyzja została wydana po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w toku którego 15 czerwca 2012 r. dokonano oględzin, a 11 lipca 2012 r. przeprowadzono dowody z przesłuchania świadków w osobach: J. H., pełniącego funkcję Zastępcy Dyrektora Inwestycji Budowlanych z ramienia Spółki "A" i M. K., pełniącego od 5 grudnia 2011 r. funkcję kierownika budowy pawilonu handlowego "B" na działce objętej postępowaniem. W uzasadnieniu decyzji, wskazując na wymiary usuniętych drzew, organ stwierdził, że na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody kara pieniężna za usunięcie drzew lub krzewów bez zezwolenia może być wymierzona tylko podmiotowi mogącemu ubiegać się o wydanie zezwolenia. Powołując art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody wywodził, że posiadanie, o którym mowa w tym przepisie wymaga władania rzeczą "jak właściciel" lub "jak mający inne prawo do władania rzeczą cudzą", z wykluczeniem dzierżenia za kogoś innego, a zamiar władania rzeczą "dla siebie" rozstrzyga o posiadaniu w rozumieniu art. 336 K.c. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego organ ustalił, że sporne drzewa zostały usunięte w związku z budową pawilonu handlowego "B", po przekazaniu placu budowy, które odbyło się w listopadzie 2011 r., kiedy to posiadaczem (użytkownikiem wieczystym) działki nr A było "B" Sp. z o.o. z siedzibą w [...]. Umową z dnia 6 października 2011 r. (akt notarialny) Spółka "A" sprzedała bowiem prawo użytkowania wieczystego działki nr A Spółce "B". W § 12 ust. 2 tej umowy zawarto zapis, że w związku z jednoczesnym zawarciem przez obie Spółki umowy o wykonanie inwestycji budowlanej w [...], Spółka "B" pozostawia przedmiotową nieruchomość we władaniu Spółki "A" i wyraża zgodę na dysponowanie nią na cele budowlane w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania umowy. W tych okolicznościach organ uznał, że Spółka "A" nie może zostać uznana za posiadacza działki nr A i być adresatem decyzji o wymierzeniu administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie drzew z tego terenu.
W odwołaniu od powyższej decyzji Spółka "A" wniosła o jej uchylenie w części obejmującej uzasadnienie, zwłaszcza dotyczącej ustaleń dokonanych przez organ oraz motywów, jakimi kierował się przy podjęciu rozstrzygnięcia. Zaskarżonej decyzji zarzuciła rażące naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, w szczególności art. 6, art. 7, art. 8, art. 77 § 1 i art. 107 § 1 K.p.a., a także art. 83 ustawy o ochronie przyrody i art. 336 K.c., przez ich błędną subsumcję. W uzasadnieniu odwołania Spółka "A" wywodziła, że skutkiem stwierdzeń zawartych w decyzji jest domniemanie obciążenia jej odpowiedzialnością za usunięcie przedmiotowych drzew, bowiem to ona była do dnia 6 października 2011 r. użytkownikiem wieczystym nieruchomości, na której znajdowały się drzewa, a po sprzedaży tego prawa jego nabywca udzielił jej zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania umowy o wykonanie inwestycji budowlanej. Odwołująca wskazała, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż nie była posiadaczem nieruchomości. W jej ocenie, umorzenie postępowania powinno nastąpić z tego powodu, że nie ponosi odpowiedzialności za wycinkę wymienionych drzew. Podkreśliła, że nigdy nie dokonała, ani też nie zlecała wykonania wycinki drzew. Nie sposób przypisać jej jakiejkolwiek winy, gdyż żaden dowód nie wskazuje, aby dokonanie czynności związanych z usunięciem drzew nastąpiło na jej zlecenie, wskutek jej działania, czy też za jej wiedzą albo zgodą. Jeżeli natomiast drzewa usunęła osoba trzecia, bez zgody i wiedzy zarówno użytkownika wieczystego jak i posiadacza, w sposób któremu nie mogli oni zapobiec, to posiadacz oraz właściciel nieruchomości nie ponoszą odpowiedzialności przewidzianej w art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody. Wskazując, że stanowisko organu co do dokonania wycinki drzew w związku z inwestycją na nieruchomości nie zostało potwierdzone, odwołująca zaakcentowała, że do ponoszenia odpowiedzialności w omawianym zakresie konieczne jest wykazanie związku przyczynowego między działaniem określonego podmiotu a zniszczeniem drzew. W sytuacji zatem, gdy właściciel nie wiedział o wycince i została ona zrealizowana wbrew jego woli, brak jest podstaw do obciążenia go karą. Nie można bowiem zarzucić mu zachowania sprzecznego z normą art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 tej ustawy nie zawiera normy prawnej uzasadniającej obciążenie obywatela karą administracyjną za niedochowanie należytej staranności w zakresie opieki nad drzewami rosnącymi na nieruchomości. Zdaniem odwołującej, zaskarżona decyzja narusza art. 107 § 3 K.p.a., ponieważ organ nie wskazał w niej faktów, które uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Niedopuszczalne było również czynienie przez organ, w treści uzasadnienia decyzji, spekulacji na temat przyczyn usunięcia drzew i zawarcie w nim bezpodstawnych twierdzeń. Takie działanie narusza bowiem art. 6 i art. 7 K.p.a. oraz obowiązek prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej.