Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędzia NSA Jerzy Krupiński Protokolant St. sekretarz sądowy Agnieszka Jurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2017 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu z dnia 9 marca 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia i zwrotu nadpłaty z tytułu nienależnie uiszczonych opłat za wykonanie pracy geodezyjnej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty Prudnickiego z dnia 15 listopada 2016 r., nr [...], 2) zasądza od Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu na rzecz D. S. kwotę 2187 (dwa tysiące sto osiemdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Przedmiot skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez D. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą "A" (dalej jako skarżący) stanowi decyzja Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu (dalej również OWINGiK) z dnia 9 marca 2017 r., nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Starosty Prudnickiego z dnia 15 listopada 2016 r., nr [...], odmawiającą skarżącemu stwierdzenia i zwrotu nadpłaty w wysokości 9.233,50 zł z tytułu nienależnie uiszczonych opłat geodezyjnych za wykonanie pracy geodezyjnej pn. "[...]".
Wniesienie skargi poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu:
Wnioskiem z dnia 15 czerwca 2015 r. D. S., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą "A", zwrócił się do Starosty Prudnickiego - w związku z wątpliwościami, co do zasadności naliczenia opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne - o ustalenie w drodze decyzji opłaty "za obsługę przez Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa Powiatowego w Prudniku, pracy geodezyjnej pn. [...]", wykonanej na zlecenie Starostwa w 2011 r. Wskazał, że zgodnie z obowiązującym od 12 lipca 2014 r. przepisem art. 40a ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, za tego rodzaju opracowania nie pobiera się opłat. Wykonawcy, którzy - tak jak wnioskodawca - uiścili po 1 stycznia 2011 r. opłatę na podstawie wystawionego rachunku, mogą żądać jej ustalenia w drodze decyzji, przy uwzględnieniu aktualnie obowiązujących przepisów, przewidujących zwolnienie z przedmiotowych opłat.
Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2015 r. Starosta Prudnicki, powołując się na art. 61a K.p.a., odmówił wszczęcia postępowania w sprawie decyzyjnego ustalenia opłaty, podnosząc, że w dniu 30 listopada 2011 r. została zakończona praca geodezyjna o numerze [...], dotycząca założenia ewidencji budynków i lokali dla [...]. Ponadto dodał, że na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego w dniu 21 maja 2012 r. wystawiono rachunek nr [...], który wykonawca prac geodezyjnych opłacił w dniu 31 lipca 2012 r. Starosta stwierdził, że wskazana we wniosku ustawa zmieniająca z dnia 5 czerwca 2014 r. nie może mieć zastosowania, ponieważ praca geodezyjna została zakończona przed jej wejściem w życie, zaś rachunek został wystawiony zgodnie z wówczas obowiązującymi przepisami.
W wyniku rozpatrzenia zażalenia, postanowieniem z dnia 25 września 2015 r. OWINGiK w Opolu utrzymał w mocy postanowienie Starosty Prudnickiego, z kolei WSA w Opolu wyrokiem z dnia 22 lutego 2016 r., sygn. akt II SA/Op 551/15 uchylił postanowienie organu odwoławczego z dnia 25 września 2015 r. jak i poprzedzające je postanowienie Starosty Prudnickiego z dnia 25 czerwca 2015 r. W uzasadnieniu prawnym tego wyroku Sąd wskazał, że przedstawiona w kontrolowanych postanowieniach argumentacja nie świadczy o wystąpieniu przypadków uzasadniających odmowę wszczęcia wnioskowanego przez skarżącego postępowania. Organy obu instancji nie stwierdziły bowiem braku podstaw prawnych do wydania decyzji w sprawie ustalenia opłaty za dostęp do materiałów z zasobu geodezyjnego i kartograficznego, lecz za przyczynę odmowy wszczęcia postępowania uznały zakończenie pracy geodezyjnej przed wejściem w życie ustawy z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Sąd zauważył, że organy obu instancji prowadziły postępowanie wyjaśniające związane z zawarciem i realizacją przez skarżącego umowy na wykonanie pracy geodezyjnej i na tej podstawie uznały, że żądanie D. S. nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ przepisy ustawy zmieniającej z dnia 5 czerwca 2014 r. nie mają w sprawie zastosowania. Nie oceniły zatem wniosku tylko pod kątem istnienia formalnoprawnych przesłanek do jego rozpoznania, lecz zajęły merytoryczne stanowisko w sprawie zgłoszonego żądania. Takie działanie organów, zdaniem Sądu, narusza w istotny sposób art. 61a § 1 K.p.a., zastrzeżony tylko dla sytuacji wstępnej analizy wniosku pod kątem ewentualnego wystąpienia okoliczności uniemożliwiających merytoryczne rozpatrzenie podania. Jednocześnie Sąd podzielił zarzuty skargi, że organy obu instancji nie respektują uchwały NSA o sygn. akt I OSK 1/14, która przesądziła, iż po wejściu w życie ustawy o finansach publicznych (od 1 stycznia 2011 r., tj. od zaliczenia opłat za dostęp do powiatowego i wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego do niepodatkowych należności budżetowych jednostek samorządu terytorialnego o charakterze publicznoprawnym) ustalenie opłaty za udostępnienie danych i informacji z powiatowego zasobu geodezyjnego odbywa się w drodze decyzji. Formułując wiążące wskazania dla organu, Sąd stwierdził, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy rozważą, czy w sprawie znajdą zastosowanie regulacje znowelizowanej ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (przy uwzględnieniu przepisów przejściowych i reguł intertemporalnych), czy też przepisy poprzednio obowiązujące. W sytuacji uznania, że w sprawie znajdą zastosowanie przepisy obowiązujące poprzednio, organ zobligowany będzie pamiętać o zastrzeżonym ustawą o finansach publicznych decyzyjnym sposobie ustalania opłat za korzystanie z zasobu geodezyjnego i kartograficznego, o ile nie stwierdzi formalnoprawnych przeszkód do rozpoznania wniosku.