Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Chybicki Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 21 września 2021 r. sprawy ze skargi R. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.
Decyzją z "[...]" r. wydaną z upoważnienia Burmistrza Miasta przez Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej jako: organ I instancji") odmówiono przyznania R. F. (dalej jako: "skarżąca") świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym dziadkiem Z. F.
W uzasadnieniu organ wskazał, że Z. F. jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, niezdolną do samodzielnej egzystencji i wymagającą stałej opieki, jego żona również posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Posiada dwoje dzieci, córkę pracującą poza granicami kraju oraz syna zamieszkującego w L. i prowadzącego firmę transportową. Skarżąca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Ponieważ żyją osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki i nie są one niepełnosprawne w stopniu znacznym, to w myśl art. 17 ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 111, dalej jako: "u.ś.r."), one są zobowiązane w pierwszej kolejności do zapewnienia opieki, a nie wnuczka, spokrewniona w stopniu drugim.
W odwołaniu od tej decyzji skarżąca wskazała, że jest jedyną osobą mogącą zapewnić opiekę dziadkowi, gdyż tylko ona zamieszkuje w O. i w razie potrzeby w każdym momencie może do niego dotrzeć. Dba o stan zdrowia i higienę zarówno babci jak i dziadka, robi im zakupy oraz przygotowuje posiłki. Sama znajduje się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej.
Zaskarżoną decyzją z "[...]" r., nr "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej jako: "organ odwoławczy", "Kolegium", "organ II instancji"), po rozpatrzeniu odwołania, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał że w myśl art. 17 ust 1a pkt 2 u.ś.r. osobom, o których mowa w ust.1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w przypadku, gdy nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika natomiast, że obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. Organ odwoławczy stwierdził, że osoba spokrewniona w dalszej kolejności może się ubiegać o świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli nie ma osób spokrewnionych w bliższym stopniu lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W sprawie bezspornym jest, że Z. F. jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności wymagającą stałej opieki, opieki tej nie może zapewnić mu żona, również niepełnosprawna w stopniu znacznym, natomiast żyjące dzieci niepełnosprawnego nie legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Ponieważ żyją osoby spokrewnione w stopniu pierwszym z osobą wymagającą opieki i nie są one niepełnosprawne w stopniu znacznym, to świadczenie pielęgnacyjne nie mogło zostać przyznane na rzecz wnuczki.