Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Beata Basak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2012 r. sprawy ze skargi Zespołu Szkół w Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji stwierdzającej nieważność decyzji o stwierdzeniu nieważności decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję, która nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku oraz uchyla decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] roku nr [...]; II. przyznaje [...] M. B. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) należnego podatku od towarów i usług.
Decyzją z dnia [...] grudnia 2004r. Wójt Gminy Ł. zatwierdził projekt podziału działki nr [...] o powierzchni 1,1111 ha położonej we wsi Ł., stanowiącej własność Gminy Ł. Decyzją z dnia [...] lutego 2006r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. P. po rozpoznaniu wniosku Zespołu Szkół w Ł., trwałego zarządcy działki [...], stwierdziło nieważność powyższej decyzji. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożył Wójt Gminy Ł., jednak Kolegium decyzją z dnia [...] marca 2006r. umorzyło postępowanie odwoławcze, dowodząc braku jego interesu prawnego. Decyzją z dnia [...] września 2006r. Wójt Gminy Ł. ponownie zatwierdził projekt podziału wspomnianej działki [...] w taki sam sposób, jak w decyzji z dnia [...] grudnia 2004r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. P. decyzją z dnia [...] stycznia 2007r. uchyliło wspomnianą decyzję i sprawę przekazało do ponownego rozpoznania. W dniu [...] czerwca 2007r. Gmina Ł. wniosła do Kolegium wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] lutego 2006r. Decyzją z dnia [...] października 2007r. Kolegium odmówiło stwierdzenia nieważności wspomnianej decyzji, a po rozpoznaniu wniosku Gminy o ponowne rozpatrzenie sprawy decyzją z dnia [...] stycznia 2008r. umorzyło postępowanie odwoławcze. Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 26 czerwca 2008r. ( II SA/Lu 267/08 ) uchylił zarówno decyzję z dnia [...] stycznia 2008r. jak i decyzję z dnia [...] października 2007r. Ponownie rozpoznając sprawę Kolegium stwierdziło nieważność własnej decyzji z dnia [...] lutego 2006r. Zdaniem Kolegium decyzja ta została wydana mimo, że w sprawie zaistniała negatywna przesłanka do stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] grudnia 2004r. określona w art. 156 § 2 kpa. Zgodnie z tym przepisem nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn określonych w § 1 pkt.1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także, gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne. W przekonaniu organu skutki takie wywołała sprzedaż w dniu [...] lipca 2005r., jednej z działek wydzielonych w wyniku podziału działki [...], oznaczonej obecnie nr [...] K. i W. B. Zdaniem Kolegium w przypadku ustalenia wady skutkującej stwierdzeniem nieważności decyzji z jednoczesnym stwierdzeniem występowania jednej z okoliczności wskazanych w art. 156 § 2 kpa rozstrzygnięcie organu ogranicza się do stwierdzenia wydania kontrolowanej decyzji z naruszeniem prawa i wskazania przyczyny, z powodu której nie stwierdzono nieważności. Stwierdzenie nieważności decyzji, mimo ustalenia przesłanki wyłączającej taką możliwość, w tym przypadku nieodwracalnego skutku prawnego, stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt.2 kpa. Organ podkreślił, że sprzedaż działki [...] wywołała skutki prawne nie tylko w sferze prawa administracyjnego, ale także cywilnego. Decyzja o podziale stanowiła podstawę zawarcia cywilnoprawnej umowy sprzedaży, czyli zdarzenia prawnego, które powodowało powstanie stosunków o takim charakterze. Dokonany podział, mimo jego wadliwości, doprowadził do podziału prawnego skutkującego powstaniem nowych nieruchomości. W ocenie Kolegium żadne przepisy nie czynią Wójta Gminy Ł. organu właściwego do cofnięcia zaistniałego skutku przez wydanie decyzji. Tymczasem skutki prawne decyzji administracyjnej obarczonej wadą nieważności maja charakter nieodwracalnych w rozumieniu wówczas, gdy ich odwrócenie nie może nastąpić w drodze administracyjnej. Kolegium zwróciło uwagę również na konsekwencje związane z bezpieczeństwem obrotu prawnego i ochronę nabywców nieruchomości wynikająca z zasady rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Kolegium powołało się w tej mierze na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1992r. ( III AZP 4/92 ), według którego jeśli obrót nieruchomościami poprzedzony był wydaniem decyzji administracyjnej lub przeniesienie własności nastąpiło w drodze decyzji administracyjnej, a decyzja dotknięta jest wadą wymienioną w art. 156 § 1 kpa zbycie nieruchomości na rzecz osoby trzeciej , chronionej rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych stanowi przeszkodę do stwierdzenia jej nieważności. Po ponownym rozpoznaniu sprawy na wniosek Zespołu Szkół w Ł. Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzja z dnia [...] sierpnia 2009 r. powyższą decyzję utrzymało w mocy.