Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak,, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Referent stażysta Jacek Zięba, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 marca 2018 r. sprawy ze skargi A. Ł. i T. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania nieruchomości I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Burmistrza Miasta z dnia [...] roku nr [...]; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących kwotę 500 (słownie: pięćset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Pismem z dnia 24 lutego 2011 r. A. Ł. i T. Ł. zwrócili się do Burmistrza Miasta B. o przywrócenie dawnego sposobu użytkowania terenu przyległego do stanowiącej ich własność działki nr [...], położonej w B. przy ul. [...]. Podali, że na tym terenie ( działka nr [...] ) prowadzona jest przez Z. P. uciążliwa działalność gospodarcza, polegająca na ciężkim transporcie węgla, jego składowaniu, przesiewaniu, ważeniu i przeładowywaniu na mniejsze samochody za pomocą koparki, czemu towarzyszą: huk, hałas, drgania, a także wydzielanie się kurzu i pyłu węglowego. Dodatkowo na posesji przedsiębiorcy odbywa się mycie samochodów ciężarowych wodą pod ciśnieniem, w wyniku czego spaliny i zanieczyszczenia spływają na działkę wnioskodawców zagrażając ich zdrowiu i bezpieczeństwu.
Decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. organ działając w oparciu o art. 59 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nakazał przedsiębiorcy, przywrócenie działki [...] do użytkowania zgodnego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla D. w B. część I, zatwierdzonego Uchwałą Nr IX/72/07 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 20 kwietnia 2007 r. Decyzja ta została uchylona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, a skarga wnioskodawców oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie ( II SA/Lu 852/11 ). Następnie decyzją z dnia [...] czerwca 2012r. Burmistrz postepowanie w sprawie umorzył. Także ta decyzja została uchylona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] sierpnia 2012r. Kolejną decyzją z dnia [...] września 2013r. Burmistrz nakazał przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania przedmiotowej nieruchomości. Także ta decyzja została uchylona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w dniu [...] grudnia 2013r. Decyzją z dnia [...] lipca 2014r. Burmistrz ponownie nakazał przedsiębiorcy przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania nieruchomości. Z kolei Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] czerwca 2015r. uchyliło decyzje organu I instancji i postępowanie w sprawie umorzyło. Według organu zmiana zagospodarowania działki [...] nastąpiła z momentem rozpoczęcia działalności gospodarczej na terenie, na którym taka działalność nie była dopuszczalna w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a nie z chwilą rozpoczęcia składowania na niej węgla, jak utrzymywali wnioskodawcy. Składowanie węgla jest bowiem częścią prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności i samo w sobie nie świadczy jeszcze o zmianie zagospodarowania terenu. Skoro zatem to rozpoczęcie działalności gospodarczej zmieniło sposób zagospodarowania nieruchomości i nastąpiło to przed lipcem 2003 r., to jest przed datą wejścia w życie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to brak jest podstaw do nakazania przedsiębiorcy przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania tej nieruchomości. Na skutek skargi wnioskodawców Wojewódzki Sad Administracyjny wyrokiem z dnia 1 marca 2016r. ( Ii SA/Lu 653/15 ) obie decyzje uchylił. Zdaniem sądu, w sprawie w szczególności należało wyjaśnić, czy urządzenie na spornej nieruchomości składowiska węgla, związane z utwardzeniem gruntu kostką gruntową (co przyznał sam skarżący na rozprawie przed Sądem w dniu 9 lutego 2016 r.), miało miejsce przed wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Skarżący argumentowali bowiem, że na wymienionej działce dokonano opisanej zmiany sposobu jej zagospodarowania po 11 lipca 2003 r., a więc po wejściu w życie przepisów tej ustawy. Sąd zauważył ponadto, że w sprawie nie zaistniała żadna nowa okoliczność, która powodowałaby odpadnięcie jakiegokolwiek z elementów materialnego stosunku prawnego, a tym samym obligowałaby organy administracji do umorzenia tego postępowania w oparciu o wspomniany art. 105 § 1 kpa.