Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka, Sędzia NSA Anna Stępień, Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lipca 2011 r. sprawy ze skargi J. D. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...], nr [...].
Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia [...]roku Nr [...] na podstawie art. 2 pkt 2 i art. 4 ust. 1,2,4 ustawy z dnia 31 maja 1996r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. z 1996r., Nr 87, poz. 395) w związku z wyrokiem Trybunału konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009r., sygn.akt K 49/07 (Dz.U. Nr 220, poz. 1734) odmówił przyznania J. D. uprawnienia do świadczenia z tytułu deportacji do pracy przymusowej.
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż uprawnienie do świadczenia jest przyznawane na podstawie wniosku zainteresowanej osoby, zaopiniowanego przez właściwe stowarzyszenie osób poszkodowanych i dokumentów oraz dowodów potwierdzających rodzaj i okres represji. Organ podkreślił, iż zgromadzony w sprawie niniejszej materiał dowodowy nie jest wystarczający do wydania pozytywnej decyzji w sprawie ponieważ strona w okresie okupacji została przesiedlona wraz z rodziną z miejscowości S. gmina B. powiat [...] do miejscowości S. gmina J. powiat T. Z zaświadczenia Archiwum Państwowego wynika natomiast, że przesiedlenie było związane z zajęciem miejscowości S. pod poligon wojskowy. Nadto Archiwum zaświadczyło, że cała ludność gminy została wysiedlona do innych powiatów województwa [...], bądź wywieziona na roboty, w aktach sprawy brak dokumentów potwierdzających, że przesiedlenie strony do innego powiatu było związane ze skierowaniem do pracy przymusowej.
We wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy J. D. wniósł o pozytywne załatwienie sprawy. Zwrócił uwagę, iż w aktach sprawy znajdują się dokumenty potwierdzające wysiedlenie, jak chociażby wniosek o świadczenie, pisma z Archiwum Państwowego, ankieta o wydanie dowodu osobistego. Dodał, iż obecnie nie ma możliwości uzyskania dokumentu potwierdzającego wykonywanie pracy przymusowej, z opowiadań rodziców wie, ze wykonywali ciężką pracę w zamian za skromne wyżywienie. W czasie okupacji urodziło się jeszcze dwóch braci skarżącego, z którymi pozostawał gdy rodzice pracowali, dodał, iż często chorowali i cierpieli głód.
Decyzją z dnia [...]r. Nr [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 2 pkt 2 lit. a, art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. Nr 87, poz. 395 ze zm.) utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...]r.
Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ odwoławczy, powołując się na motywy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009 r. podtrzymał stanowisko zaprezentowane w decyzji pierwszoinstancyjnej argumentując, że przepisy ustawy nie przewidują świadczeń dla wszystkich poszkodowanych przez pracę niewolniczą na rzecz III Rzeszy, lecz zawężają krąg podmiotów do tych spośród nich, wobec których okupant stosował represje pracy niewolniczej w zaostrzonej formie (deportacja) w stosunku do obowiązującego powszechnie obowiązku pracy. Jak podkreślił Kierownik, wśród czynników, które wskazują na zaostrzony charakter represji w porównaniu do "zwykłej" pracy przymusowej w pobliżu dotychczasowego miejsca zamieszkania, można wymienić m.in. niedostatek więzi społecznych z nowym otoczeniem (wrogość, nieznajomość języka), ogólnie trudniejsze warunki egzystencji (np. brak możliwości sprzedaży czy wymiany własności pozostawionej w dotychczasowym miejscu zamieszania, brak solidarności rodzinnej czy sąsiedzkiej), co najmniej utrudniony kontakt z rodziną i najbliższymi, trudny klimat i warunki przyrodnicze.