Organ administracji, do którego skierowano wniosek o stwierdzenie nieważności postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie, powinien pozostawić ten wniosek bez rozpoznania, zawiadamiając o tym wnioskodawcę. Obowiązujące prawo nie przewiduje bowiem możliwości rozpoznania takiego wniosku.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Bogumiły i Witolda Z. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 4 września 2001 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności postanowienia - stwierdza nieważność zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia tego samego organu z 21 maja 2001 r. ; (...).
Witold Z. i Bogumiła Z. wystąpili z wnioskiem datowanym na 18.05.2000 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. o stwierdzenie nieważności ostatecznego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 25.07.1996 r., (...), w którym Kolegium stwierdziło, że zażalenie stron na niezałatwienie przez Prezydenta Miasta K. w terminie sprawy wydanie zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych w lokalu przy ul. M. 13 w K. jest nieuzasadnione.
W dniu 21.05.2001 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wydało postanowienie (...), w którym, na podstawie art. 156 par. 1 pkt 2, art. 157 par. 1 i art. 126 Kpa w związku z art. 35 par. 3 Kpa odmówiło stwierdzenia nieważności postanowienia SKO z 25.07.1996 r. W uzasadnieniu organ podał, że nie stwierdził wystąpienia przesłanek dla stwierdzenia nieważności tego postanowienia.
W wyniku wniesienia przez Witolda Z. i Bogumiły Z. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wydało w dniu 4.09.2001 r. postanowienie (...), w którym, na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 w związku z art. 127 par. 3 oraz art. 144 Kpa utrzymało w mocy postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z 21.05.2001 r.
W uzasadnieniu SKO przedstawiło przebieg postępowania o wydanie stronom zezwolenia na podawanie i sprzedaż napojów alkoholowych w lokalu przy ul. M. 13 w K. prowadzonego w 1996 r. i wyraziło pogląd, że postanowienie SKO z 25.07.1996 r. jest prawidłowe i brak jest podstaw do stwierdzenia jego nieważności. W postępowaniu bowiem przed organem I instancji w postępowaniu o wydanie zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych żaden z terminów, o których mowa w art. 35 par. 3 oraz art. 35 par. 1 Kpa nie został przekroczony.
Na to postanowienie Bogumiła Z. i Witold Z. wnieśli skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skarżący zarzucili, że SKO nierzetelnie prowadziło postępowanie, a ponadto od czterech lat żaden organ nie rozpatrzył sprawy ani merytorycznie, ani formalnie, co narusza prawa obywatelskie i dobra osobiste skarżących.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Kwestią, która powinna zostać rozstrzygnięta w niniejszej sprawie jest to, czy i jakie środki prawne przysługują od postanowienia organu administracyjnego wydanego na podstawie art. 37 par. 2 Kpa, w wyniku skargi strony na niezałatwienie sprawy w ustawowym terminie. Wobec braku stosownego przepisu, na postanowienie takie nie przysługuje zażalenie. Właściwy organ administracyjny może rozstrzygać o nieważności takiego postanowienia.
Według art. 126 Kpa bowiem: "Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 107 par. 2-5 oraz art. 109-113, a do postanowień, od których przysługuje zażalenie - również art. 145-152 oraz art. 156-159, z tym że zamiast decyzji, o której mowa w art. 149 par. 3, art. 151 par. 1, art. 157 par. 1 i art. 158, wydaje się postanowienie".
Skoro od postanowienia wydanego na podstawie art. 37 par. 2 Kpa nie przysługuje zażalenie, nie mogą do niego znaleźć zastosowania przepisy art. 156-159 w związku z art. 126 Kpa, dotyczące stwierdzenia nieważności postanowień.
Organ administracyjny, do którego skierowano wniosek o stwierdzenie nieważności postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie, powinien pozostawić ten w wniosek bez rozpoznania, zawiadamiając o tym wnioskodawcę. Obowiązujące prawo nie przewiduje bowiem możliwości rozpatrzenia takiego wniosku.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, wydając postanowienie w sprawie stwierdzenia art. 37 par. 2 Kpa nieważności postanowienia podjętego na podstawie art. 37 par. 2 Kpa, działa bez podstawy prawnej bez względu na to, czy stwierdzi nieważność takiego postanowienia, czy też odmówi stwierdzenia nieważności.
Zaskarżone postanowienie jest zatem nieważne na podstawie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa.
Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na zasadzie art. 22 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. z 1995, Nr 74 poz. 368 ze zm./ orzekł jak w sentencji. O kosztach Sąd orzekł na zasadzie art. 55 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, przytoczonej wyżej.