Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tadeusz Kiełkowski Sędziowie: WSA Małgorzata Łoboz WSA Iwona Niżnik-Dobosz (spr.) Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Zbylut po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 maja 2017 r. sprawy ze skargi J. S. na czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] w przedmiocie wpisania budynku do ewidencji zabytków I. stwierdza bezskuteczność czynności; II. zasądza od [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] na rzecz skarżącej J. S. kwotę 697,00 zł (sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
J.S. w dniu 30 grudnia 2016 r. (data stempla pocztowego), po uprzednim bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia prawa, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na czynność materialno-techniczną [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 5 grudnia 2016 r. (znak: [...]) polegającą na wpisaniu budynku stanowiącego własność skarżącej położonego na dz. nr [...] w obr. J. , gm. S. do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków i założeniu dla obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków karty ewidencyjnej oraz odmowy wyłączenia budynku stanowiącego własność skarżącej położonego na dz. nr [...] w obr. J. , gm. S. z Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków, domagając się uchylenia lub stwierdzenia bezskuteczności ww. czynności, ewentualnie wyłączenia budynku stanowiącego własność skarżącej położonego na dz. nr [...] w obr. J. , gm. S. z Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków.
W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazała, że w dniu 9 listopada 2016 r. skierowała do [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wezwanie do wykreślenia budynku mieszkalnego stanowiącego jej własność, a zlokalizowanego przy ul. [...] w J. z Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków i w konsekwencji anulowanie karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków. Skarżąca podała, że w odpowiedzi na ww. wezwanie organ odmówił wyłączenia obiektu z Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków. Skarżąca zaznaczyła, że posiada ona interes prawny do wniesienia skargi, gdyż założenie karty ewidencyjnej dla ww. budynku mieszkalnego stanowiło ingerencję w uprawnienia wynikające z przysługującego jej tytułu prawnego (prawa własności) do wskazanej nieruchomości.
Ponadto skarżąca zarzuciła, że zaskarżona czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków polegająca na założeniu karty ewidencyjnej dla budynku stanowiącego jej własność narusza art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1446 z późn. zm. - dalej jako: u.o.z.). Skarżąca przytoczyła również treść art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.z., a następnie wskazała, że ewidencja zabytków, której dotyczy zaskarżona czynność organu, zgodnie z treścią art. 21 u.o.z., stanowi podstawę do sporządzenia programów opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty i gminy. Ponadto skarżąca przywołała treść art. 22 ust. 2 u.o.z., a następnie podkreśliła, że zagadnienie dotyczące Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków zostało uregulowane w art. 22 ust. 2 i 3 u.o.z. oraz w rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granice niezgodnie z prawem (Dz.U. Nr 113, poz. 661), przy czym w odniesieniu do zabytku nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków istotne są przepisy § 10, § 13-15 oraz załącznik nr 3 do ww. rozporządzenia. Zdaniem skarżącej, w świetle ww. przepisów, do ewidencji powinny zostać wpisane jedynie te obiekty, które ze względu na posiadane wartości historyczne, naukowe lub artystyczne zasługują na zachowanie, przy czym posiadanie takich walorów nie może być z góry zakładane, lecz powinno być poprzedzone ekspertyzą czy badaniami. Tymczasem skarżąca podniosła, że wpisanie należącego do niej budynku do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków nie było poprzedzone jakimikolwiek działaniami zmierzającymi do ustalenia zabytkowego charakteru tego budynku, zaś dane zamieszczone w karcie ewidencyjnej obiektu nie są prawdziwe. Skarżąca podkreśliła bowiem, że zgodnie z operatem szacunkowym wyceny nieruchomości gruntowej zabudowanej "[...] " z kwietnia 2002 r. przedmiotowy budynek został wybudowany w 1957 r., niemniej jednak sporządzony operat w żaden sposób nie sugerował jakiegokolwiek zabytkowego charakteru obiektu. Ponadto skarżąca wskazała, że w karcie ewidencyjnej obiektu został on sklasyfikowany jako powstały w pierwszej połowie XX w., co zdaniem skarżącej nie było zgodne ze stanem faktycznym i błędnie sugeruje zabytkowy charakter obiektu. Skarżąca podał również, że ww. obiekt jest budynkiem współczesnym zachowującym jedynie powierzchowne podobieństwo do autentycznych obiektów zabytkowych (drewnianych obiektów uzdrowiskowych stylu tyrolskiego lub zakopiańskiego). W ocenie skarżącej, do błędnej klasyfikacji budynku mógł także przyczynić się fakt, iż od jego powstania nie był on konserwowany, ani odnawiany z zewnątrz i z tego powodu drewniana elewacja wyglądała na starszą niż jest w rzeczywistości. Ponadto skarżąca podkreśliła, że z uwagi na fakt, iż zakupiony przez nią w 2002 r. budynek był w złym stanie technicznym, a zgodnie ze sporządzonym na potrzeby Lasów Państwowych operatem szacunkowym stopień jego zużycia określono na 56%, to nastąpiła konieczność wykonania kapitalnego remontu obiektu, w wyniku którego zostały użyte materiały współczesne, m.in. pokrycie dachowe wykonano z blachy trapezowej, a większość materiałów wykończeniowych to płyty GK, płytki gresowe, plastikowe okna. Dlatego też, zdaniem skarżącej, wizerunek budynku, szczególnie z zewnątrz nie nosi znamion i cech, które pozwoliłyby zaklasyfikować go jako obiekt zabytkowy. Dodatkowo skarżąca podniosła, że fotografia załączona w karcie ewidencyjnej obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków została wykonana z dużej odległości i jest niskiej jakości, a przez to w sposób słaby obrazuje stan faktyczny obiektu i może się przyczyniać do błędnej jego oceny. Ponadto, skarżąca zaznaczyła, że przedmiotowy budynek jest własnością prywatną i jest użytkowany jako budynek mieszkalny, a nie jak określono w karcie ewidencyjnej, jako - "[...] ". Skarżąca podała również, że karta ta nie jest podpisana i nie wiadomo, kto i kiedy dokładnie ją sporządził, co zdaniem skarżącej dodatkowo potwierdza całkowitą dowolność ujmowania w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków przez [...] Konserwatora Zabytków obiektów, które nie mają zabytkowego charakteru. Tym samym, w ocenie skarżącej, dokument ten nie może być podstawą określania jakichkolwiek stanów faktycznych lub prawnych odnoszących się do budynku stanowiącego własność skarżącej. Według skarżącej, w zaistniałym stanie faktycznym nie można było dokonać wpisu do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków obiektu, który nie został zakwalifikowany jako zabytek, bez ustalenia bądź analizy, czy badań w tym przedmiocie, a w związku z tym jego dokonanie należy ocenić jako dowolne działanie organu, niezgodne z treścią art. 3 pkt 1 u.o.z. Ponadto skarżąca podkreśliła, że zaskarżona czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków naruszała również treść § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granice niezgodnie z prawem.