Rozstrzyganie sporów na tle praw rzeczowych zastrzeżone jest dla sądownictwa powszechnego.
Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Aliny i Janusza K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z 21 kwietnia 1997 r. (...) w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu - oddala skargę.
Decyzją z 10 maja 1996 r. Prezydent Miasta (...) ustalił warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji, polegającej na budowie ogrodzenia na nieruchomości położonej w C., przy ul. K. nr 19124 - od strony tej ulicy.
Postępowanie w powyższej sprawie zostało wznowione na skutek wniosku Aliny K., współwłaścicielki sąsiedniej działki, która nie brała w nim udziału. Zarzucała ona przy tym, że przedmiotowe ogrodzenie zamyka jedynie dojazd do jej nieruchomości.
Podczas przeprowadzania postępowania określonego w art. 149 par. 2 Kpa organ administracyjny stopnia podstawowego stwierdził, że wskazana na początku decyzja z 10 maja 1996 r. została wydana z naruszeniem prawa, ale jednocześnie, w myśl art. 146 par. 2 Kpa, odstąpił od jej uchylenia, przyjmując, że mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej. W motywach tego rozstrzygnięcia, zawartego w decyzji z 24 lutego 1997 r., oparto się między innymi na ustaleniu, że ogrodzenie nie zamyka dojazdu do sąsiedniej działki nr 4/1, gdyż ma ona samodzielny wjazd od ul. K. Ponadto, działka to przylega do tej ulicy na całej swej długości, podobnie jak z drugiej strony do ul. T. Do właścicieli działki należy zatem urządzenie sobie odpowiednich dojazdów, bez potrzeby korzystania z sąsiedniej nieruchomości.
W odwołaniu Alina i Janusz K. zarzucili naruszenie przepisów art. 42 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U. nr 89 poz. 415 ze zm./. Podnieśli wiele okoliczności mających świadczyć o ich kłopotach w dostępie do działki nr 4/1, a ponadto wskazali, że na działce, której dotyczy inwestycja, użytkują jeden z budynków. Działka ta, o numerze 4/3, nie ma według nich wyjaśnionego stanu prawnego.
Podobne zarzuty podniósł także kolejny współwłaściciel działki, o numerze 4/1, Roman D., który w swoim odwołaniu wyraził ponadto pogląd, że występujące między stronami sporne kwestie powinien najpierw wyjaśnić sąd.
Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy podkreślił przede wszystkim, że omawiana inwestycja jest zgodna z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Istniały zatem podstawy do ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla tej inwestycji. Natomiast szczegółowa analiza rozwiązań projektowych dokonywana jest w toku postępowania o udzielenie pozwolenia na budowę. Z kolei spory związane z problematyką własnościową i spory graniczne nie mogą być przeszkodą wydaniu decyzji ustalającej warunki zabudowy Kolegium stanęło jednocześnie na stanowisku, że odwołujący się w zasadzie nie mają legitymacji, by występować w sprawie w charakterze strony, gdyż sprawa dotyczy ogrodzenia przylegającego do drogi wojewódzkiej, w związku z czym, stroną może być zarządca tej drogi, a nie właściciele nieruchomości sąsiednich, którzy w tym wypadku mogą mieć jedynie interes faktyczny, a nie prawny.