Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Protokolant sekretarz sądowy Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 października 2014 r. sprawy ze skargi G. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. przyznaje radcy prawnemu K. D. od Skarbu Państwa (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącego G. M. wykonane na zasadzie prawa pomocy.-
Wnioskiem z dnia 5 lipca 2013 r. G. M. wystąpił do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad J. S. (matka).
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...], organ I instancji odmówił żądaniu, ponieważ wnioskodawca nie rezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki.
Od decyzji tej odwołał się G. M.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...] września 2014 r. nr [...] utrzymało w mocy rozstrzygnięcie I - instancyjne. W uzasadnieniu podano, że zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wprowadzonym do tej ustawy przepisem art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012r., poz. 1548), specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012r., poz. 788) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Przepis art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi, że przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową należy rozumieć wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkowstwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych, a także pozarolniczej działalności gospodarczej. Przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza 623,00 zł. - art. 16a ust. 2 u zw. z ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dochód dwuosobowej rodziny (osoby wymagającej opieki i osoby sprawującej opiekę) w przeliczeniu na osobę wyniósł 522,81 zł i tym samym jest spełnione kryterium dochodowe uprawniające do wnioskowanego świadczenia. J. S. (osoba wymagająca opieki) legitymuje się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności z dnia [...] października 2011 r., którym została zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, ustalony stopień niepełnosprawności datuje się do [...] lipca 2011 r. W ocenie organu odwoławczego w niniejszym przypadku nie została spełniona przesłanka rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną w znacznym stopniu. Z dokumentacji dotyczącej aktywności zawodowej G. M. wynika, że ostatnie zatrudnienie jest z okresu od 5 stycznia 1998 r. do 30 czerwca 1998 r. Decyzją wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta B. [...] stycznia 2012 r. (znak: [...]) miał on przyznane prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na okres od 24 listopada 2011 r. do bezterminowo, które z dniem 30 czerwca 2013 r. wygasło z mocy prawa. Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012r., poz. 1548) osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują prawo do tego świadczenia w dotychczasowej wysokości do dnia 30 czerwca 2013 r., jeżeli spełniają warunki określone w przepisach dotychczasowych (ust. 1). Wydane na podstawie przepisów dotychczasowych decyzje o przyznaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasają z mocy prawa po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1 (ust. 2). Organ wypłacający świadczenie pielęgnacyjne, pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. poinformował G. M. o wygaśnięciu z mocy prawa decyzji o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego i warunkach nabywania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego i świadczenia pielęgnacyjnego obowiązujących od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. Tak więc decyzja na podstawie, której odwołujący był uprawniony do świadczenia pielęgnacyjnego nie podlegała uchyleniu w trybie art. 155 K.p.a. Od daty nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego G. M. nie figuruje w rejestrze osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w B. (zaświadczenie z dnia [...] lipca 2013 r.). Z tego wynika, że w czasie ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne nie był zatrudniony ani nie wykonywał innej pracy zarobkowej w rozumieniu art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych i niewątpliwie przyznanie świadczenia nie wiązało się z rezygnacją z zatrudnienia, zatrudnienie ustało z dniem 30 czerwca 1998 r., a nie w związku z niepodejmowaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. W czasie, gdy ustał stosunek pracy odwołującego, matka nie legitymowała się znacznym stopniem niepełnosprawności. Niepełnosprawność w tym stopniu datuje się dopiero od [...] lipca 2011 r. i powstała po 13 latach od ustania zatrudnienia. Więc zaprzestanie zatrudnienia nie ma związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad matką, która wówczas nie była osobą niepełnosprawną w stopniu wymaganym art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Nowe świadczenie opiekuńcze jakim jest specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje przy spełnieniu przesłanki rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w przeciwieństwie do poprzednio obowiązującej regulacji, która uprawniała do świadczenia pielęgnacyjnego osoby rezygnujące lub niepodejmujące zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Z ustalonego stanu faktycznego Kolegium wywiodło, że nie jest spełniona jedna z koniecznych przesłanek przyznania odwołującemu wnioskowanego specjalnego zasiłku opiekuńczego, a mianowicie rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad matką. Odwołujący w czasie ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne nie zrezygnował z aktywności zawodowej, jego aktywność zawodowa zakończyła się 13 lat wcześniej i nie była wymuszona niepełnosprawnością matki. Kolegium zwróciło uwagę, że specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje osobom, które nie podejmują zatrudnienia w związku ze sprawowaniem opieki, a jedynie takim, które z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, którą wcześniej wykonywali, rezygnują aby zaopiekować się niepełnosprawną osobą bliską. Fakt, że ustawodawca w przepisie regulującym prawo do innego świadczenia opiekuńczego - świadczenia pielęgnacyjnego (art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wskazuje jako uprawnione dwie odrębne kategorie osób: 1) osoba rezygnująca z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz 2) osoba nie podejmująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, świadczy o tym, że "rezygnacja z zatrudnienia" i "niepodejmowanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej" nie obejmuje sytuacji rezygnacji z podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.