Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska,, sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant starszy sekretarz sądowy Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 lipca 2018 r. sprawy ze skargi S. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...] w przedmiocie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. na rzecz skarżącej S. K. kwotę 33 (trzydzieści trzy) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżoną przez S. K. decyzją z dnia [...].02.2018r. (nr [...]), Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. po rozpoznaniu odwołania skarżącej od decyzji Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z dnia [...].01.2018r.(nr [...]), orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji organu I instancji orzekającej, iż dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka - syna C. w kwocie 170 złotych miesięcznie za okres od 1.11.2013r. do 31.10.2014r. w łącznej kwocie 2040 złotych, jest świadczeniem nienależnie pobranym i zobowiązującej S. K. do jego zwrotu wraz z odsetkami naliczonymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty.
W odwołaniu od decyzji organu I instancji skarżąca podnosiła, że składając wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych na syna C., nie wiedziała kiedy i z jakim skutkiem zakończy się sprawa o alimenty na rzecz syna ani nie wiedziała, że ewentualne zasądzenie alimentów będzie przeszkodą do otrzymywania dodatku. Wskazywała, że przyznane świadczenie rodzinne przeznaczyła na utrzymanie dziecka oraz podała, że nie jest w stanie zwrócić świadczeń, gdyż nie posiada oszczędności a jej miesięczny dochód wynosi tylko około 1000 złotych.
Organ odwoławczy utrzymując w mocy decyzję stwierdził, iż zgodnie z art. 30 ust. 1 i 2 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, osoba, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, jest zobowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia uważa się świadczenia rodzinne przyznane decyzją, której nieważność została następczo stwierdzona z powodu wydania decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa albo na podstawie decyzji, która została następczo uchylona w wyniku wznowienia postępowania i doszło do odmowy przyznania prawa do świadczenia rodzinnego. Taka właśnie sytuacja dotyczy przypadku objętego decyzją organu I instancji. Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z [...].05.2017r. (nr [...]) wydaną we wznowionym postępowaniu w sprawie przyznania świadczeń rodzinnych na synów skarżącej C. i S. doszło do odmowy przyznania prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowania syna C. na okres od 1.11.2013r. do 31.10.2014r. Decyzja powyższa była przedmiotem skargi wniesionej do WSA w Białymstoku, zarejestrowanej pod sygn. II SA/Bk 536/17, który to sąd wyrokiem z dnia 10.10.2017r. skargę oddalił. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest uznanie, że dodatek z tytułu samotnego wychowania syna C. Ł. za okres od 1.11.2013r. do 31.10.2014r.jest świadczeniem nienależnie pobranym i na osobie, która go pobrała ciąży obowiązek zwrotu świadczenia. Przepis art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych przewiduje oczywisty skutek w razie wystąpienia przesłanki opisanej w przepisie a decyzja wydana w okolicznościach opisanych przepisem ma charakter związany. Kolegium podkreśliło, że regulacja z art. 30 ust. 2 pkt 4 jest odmienna od regulacji objętych art. 30 ust. 2 pkt 1, 2 i 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych i nie wymaga brania pod uwagę świadomości strony co do spełnienia przesłanek ustawowych, wprowadzenia organu w błąd, świadomości podania nieprawdy organowi co do sytuacji rodzinnej czy skutków braku pouczenia o prawie do określonego świadczenia. Argumenty podniesione w odwołaniu, zdaniem Kolegium, pozostają bez wpływu na treść decyzji. Potrzebę umorzenia kwoty przypisanej do zwrotu, odroczenia jej płatności czy rozłożenia płatności na raty, osoba zobowiązana do zwrotu może odrębnie zgłaszać właściwemu organowi.