Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Piechowiak (spr.) sędzia WSA Jarosław Wichrowski Protokolant starszy sekretarz sądowy Elżbieta Brandt po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi Wojewody Kujawsko-Pomorskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Brodnicy z dnia 21 września 2016 r. nr XVIII/157/2016 w przedmiocie statutu Gminy Miasta Brodnicy 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej zapisy: § 54 ust. 4 i 5, § 76 i § 12 ust. 3 pkt 3 Statutu stanowiącego załącznik do zaskarżonej uchwały, 2. zasądza od Gminy Miasta Brodnica na rzecz Wojewody Kujawsko-Pomorskiego kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
W dniu 21 września 2016 r. Rada Miejska w Brodnicy, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 1 i art. 22 ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 446, dalej powoływanej jako ustawa o samorządzie gminnym lub w skrócie usg), podjęła uchwałę Nr XVIII/157/2016 w sprawie Statutu Gminy Miasta Brodnicy.
Wojewoda [...], w trybie określonym w art. 93 ust. 1 usg , wniósł skargę na powyższą uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy domagając się stwierdzenie jej nieważności w części obejmującej § 54 ust. 4 i 5 oraz § 76 i § 12 ust. 3 pkt 3 uchwały, zarzucając Radzie Miasta naruszenie art. 2 Konstytucji RP, art. 18a, art. 19, art. 21, art. 22, art. 24 i art. 31 usg.
Uzasadniając skargę w zakresie dotyczącym § 54 ust. 4 i 5 uchwały organ nadzoru stwierdził, że wskazane regulacje uchwały naruszają w sposób istotny art. 18a, art. 19 i art. 21 usg, gdyż przewidziana w nich możliwość zwoływania i prowadzenia przez przewodniczącego wspólnych posiedzeń wszystkich komisji stałych rady miejskiej narusza zasadę podległości komisji radzie i odpowiedzialności przed nią komisji, narusza zasadę funkcjonowania komisji rewizyjnej oraz zasadę braku możliwości udziału w głosowaniu na posiedzeniu komisji radnych nie będących jej członkami, a także przyznaje przewodniczącemu kompetencję nie przewidzianą w ustawie oraz powiela ustawową formę działania rady gminy na sesjach. Kwestionując natomiast zapisy § 76 i § 12 ust. 3 pkt 3 uchwały jako istotnie naruszające art. 22, art. 24 i art. 31 usg, w ramach których ustalono, że rada może wybrać ze swego grona rzecznika prasowego rady oraz przyznano mu z tego tytułu prawo do podwyższonej diety, organ nadzoru powołał się na brak jednoczesnego określenia w Statucie zadań rzecznika, brak upoważnienia ustawowego, w szczególności w ramach art. 22 usg do powołania działającego na zewnątrz reprezentanta rady będącego radnym oraz brak ustawowej możliwości powołania przedstawiciela do udzielenia informacji publicznej w trybie ustawy z dnia 6 września 2011 r. o dostępie do informacji publicznej, innego niż podmiot uprawniony w świetle tej ustawy do udostępniania informacji publicznej.
W odpowiedzi na skargę, działający w imieniu Rady Miasta, Burmistrz B. wniósł o jej oddalenie.
Ustosunkowując się do zarzutu dotyczącego treści § 54 ust. 4 Statutu organ wskazał, że możliwość zwołania wspólnego posiedzenia wszystkich komisji rady mieści się w delegacji ustawowej wynikającej z przepisu art. 19 ust. 2 usg, upoważniającej przewodniczącego do organizowania pracy rady oraz, że w ramach tej kompetencji mieści się również koordynowanie prac komisji rady. Podkreślił, że ustawa o samorządzie gminnym nie przewiduje dla komisji rady, poza komisją rewizyjną, żadnych kompetencji o charakterze władczym i wiążącym, że ich rola ma charakter opiniodawczo-konsultacyjny, oraz że Statut nie przyznał przewodniczącemu prawa do głosowania podczas wspólnych posiedzeń komisji rady, a wręcz przeciwnie; w § 54 ust. 3 zostało określono, iż głosowanie w trakcie trwania komisji wspólnej przeprowadzają odrębnie przewodniczący poszczególnych komisji. Podniósł też, że § 54 ust. 4 Statutu dotyczy wyłącznie szczególnie uzasadnionych wypadków, stanowi więc on wyjątek a nie zasadę, że intencją rady przy wprowadzaniu tego zapisu było stworzenie możliwości skonsultowania z wszystkimi radnymi spraw, które wpływają do przewodniczącego rady i wymagają odpowiedzi, ale nie obligują do formalnego zwołania sesji rady (czyli chodziło o posiedzenia mające charakter opiniodawczo-doradczy), że nie ma podstaw do uznania, że wspólne posiedzenie wszystkich komisji mogłoby dotyczyć zadań, które są zastrzeżone tylko i wyłącznie do kompetencji komisji rewizyjnej, że przewodniczący rady zwołując wspólne posiedzenie wszystkich komisji oraz prowadząc jej obrady nie staje się automatycznie członkiem żadnej z tych komisji, bowiem w myśl przepisu art. 21 ust. 1 usg to rada gminy ustala ich skład osobowy, że w zapisie § 54 ust. 4 Statutu nie przewidziano, aby podczas wspólnego posiedzenia przeprowadzane miało być jakiekolwiek głosowanie, a także, że nieuprawniony jest wniosek, iż przewodniczący może prowadzić tylko obrady rady gminy i nie może prowadzić posiedzenia żadnej komisji, albowiem przewodniczący jest również radnym, a ograniczenia dotyczące funkcji przewodniczącego rady zawarte są jedynie w przepisie art. 18a usg. Odnosząc się do tej ostatniej kwestii organ wskazał, że gdyby przyjąć, iż aktywność przewodniczącego rady sprowadza się jedynie do działania wynikającego z przepisu art. 19 ust. 2 usg, to należałoby uznać, że przewodniczący rady nie może być także członkiem żadnej komisji rady, a takiego zakazu żaden przepis nie przewiduje. Ponadto organ zaznaczył, że ustawa o samorządzie gminnym nie wprowadza zakazu odbywania wspólnych posiedzeń komisji rady i że skoro nie reguluje ona spraw związanych z organizowaniem takich posiedzeń komisji, to tym samym kwestię tę rada gminy może uregulować w ramach organizacji wewnętrznej pracy rady. Zdaniem organu, przewidziane w § 54 ust. 4 Statutu prawo przewodniczącego do zwołania i prowadzenia posiedzenia wspólnych komisji rady jest jedynie czynnością techniczno-organizacyjną, a nie czynnością wkraczającą w kompetencje innego organu. Zatem nie ma powodu, dla którego należałoby ograniczać radę gminy w jej konstytucyjnym uprawnieniu do określania ustroju wewnętrznego gminy w przypadku, który nie prowadzi do przejmowania żadnych ustawowych kompetencji innych organów. Poza tym organ podniósł, że w świetle art. 21 ust. 4 usg radni niebędący członkami komisji mogą aktywnie uczestniczyć w posiedzeniu komisji na zasadach określonych w statucie lub regulaminie obrad komisji, jednak bez prawa udziału w głosowaniu, i że prawo uczestniczenia w posiedzeniach każdej komisji rady gminy oznacza, że ustawodawca nie ograniczył praw tych radnych wyłącznie do zabierania głosu w dyskusji i składania wniosków.