1. Dla wykładni przepisów aktu prawnego ważną rolę odgrywa preambuła zamieszczona w tym akcie.
Preambuła nie jest normą prawną, stanowi natomiast pochodzące od organu, który wydał akt prawny zaopatrzony w preambułę, wyjaśnienie podstawowych motywów wydania danego aktu, które nie mogą pozostawać bez wpływu na wykładnię norm prawnych zawartych w tym akcie.
2. Jeżeli jakaś osoba przez swe zachowanie dopuściła się tego rodzaju przewinień wobec polskich interesów narodowych, że przekreśliła poprzednio posiadane zasługi, a za takie przewinienie uznać należy niewątpliwie służbę w armii niemieckiej, to bez stwierdzenia późniejszych zachowań, stanowiących wyraźną formę rehabilitacji, trudno uznać taką osobę za zasłużoną dla narodu i państwa polskiego w takim stopniu, by mogła ona korzystać z uprzywilejowanego statusu prawnego kombatanta na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Alfonsa C. na decyzję Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację z dnia 14 marca 1984 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia uprawnień kombatanckich.
W dniu 31 marca 1983 r. Alfons C. wystąpił o przyjęcie go w poczet członków Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W załączonym do wniosku życiorysie stwierdził, że brał udział w kampanii wrześniowej. W dniu 4 września 1939 r. dostał się do niewoli i przebywał w Stalagu I-A i Stalagu XX-8, z którego został zwolniony, jako niezdolny do pracy, w dniu 30 sierpnia 1940 r. W latach 1942-1944 był uczestnikiem Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski". Stwierdził równocześnie, że w dniu 10 lipca 1943 r. nadano mu - wbrew jego woli - III grupę "Volkslisty" i w dniu 27 maja 1944 r. powołano do armii niemieckiej. W dniu 19 stycznia 1945 r. został raniony odłamkiem w prawą stopę, na skutek czego do sierpnia 1945 r. przebywał w szpitalach wojskowych.
Okręgowa Komisja Weryfikacyjna Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Sł. postanowiła sprawę przedstawić do decyzji Głównej Komisji Weryfikacyjnej. Zarząd Główny ZBoWiD natomiast wydał w dniu 14 marca 1984 r. decyzję nr 1/Cej/WER/84, w której odmówił Alfonsowi C. nadania członkostwa ZBoWiD oraz wydania zaświadczenia stwierdzającego uprawnienia do świadczeń kombatanckich. W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, że zgodnie ze stanowiskiem Prezydium Zarządu Głównego ZBoWiD uprawnienia takie przyznaje się jedynie tym obywatelom polskim przymusowo wcielonym do Werhmachtu, którzy po dostaniu się do niewoli wstąpili do Wojska Polskiego na Wschodzie lub Zachodzie i brali udział w walkach na froncie przeciwko Niemcom.
W skardze na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego Alfons C. twierdził, że na skutek zranienia odłamkiem w stopę i przebywania w szpitalu nie miał możliwości wzięcia udziału w walkach z Niemcami ani okazji dostania się do niewoli na Zachodzie.
W odpowiedzi na skargę Zarząd Główny ZBoWiD podtrzymał swe dotychczasowe stanowisko.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Uprawnienia przewidziane w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/, przysługują - co wynika z art. 1 tej ustawy - uczestnikom walk o narodowe i społeczne wyzwolenie Ojczyzny, bojownikom o zachowanie polskości na ziemiach zagarniętych przez zaborców, uczestnikom Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, walk przeciwko siłom reakcji i ruchom faszystowskim, walk o niepodległość, żołnierzom koalicji antyfaszystowskiej, uczestnikom walk o utrwalenie władzy ludowej, uczestnikom ruchu oporu, osobom, które ze względów politycznych, narodowościowych lub rasowych były więzione w hitlerowskich obozach koncentracyjnych i więzieniach oraz osobom prowadzącym w okresie okupacji hitlerowskiej tajne nauczanie dzieci i młodzieży. Uprawnienia te przysługują przy tym osobom mającym obywatelstwo polskie oraz stałe miejsce zamieszkania na terytorium PRL, jeżeli osoby te są członkami Związku Bojowników o Wolność i Demokrację lub spełniają warunki wymagane dla członkostwa tego Związku /art. 2 ust. 1 ustawy/. Warunki wymagane dla członkostwa ZBoWiD określa par. 10 Statutu Związku, ogłoszonego w formie przewidzianej prawem /M.P. 1979 nr 31 poz. 157/. Warunki te odpowiadają w pełni zasadom ustalonym w cytowanym wyżej art. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r.