Art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 19 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. nr 64 poz. 414 ze zm./ stanowi, że decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia pomocy społecznej wymaga przeprowadzenia uprzednio wywiadu środowiskowego. Wywiad ten przeprowadza pracownik socjalny.
Z przepisu tego wynika bezpośrednio wniosek, że wywiad środowiskowy o osobie może przeprowadzić wyłącznie pracownik socjalny, brak jest natomiast podstaw, by osobą towarzyszącą pracownikowi socjalnemu była inna osoba, np. psycholog.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2000 r. sprawy ze skargi Leszka B. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 16 grudnia 1999 r. (...) w przedmiocie ochrony danych osobowych - oddala skargę.
Decyzją z dnia 16 grudnia 1999 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego /t.j. Dz.U. 1980 nr 9 poz. 26 ze zm./, art. 18 ust. 1 pkt 1, art. 36 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych /Dz.U. nr 133 poz. 883/ w zw. z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1998 nr 64 poz. 414 ze zm./ oraz par. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 24 lipca 1997 r. w sprawie sposobu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego /rodzinnego/, wzoru kwestionariusza wywiadu oraz oświadczenia o stanie majątkowym, rodzaju dokumentów wymaganych do przyznania renty socjalnej, a także wzoru legitymacji pracownika socjalnego /Dz.U. nr 93 poz. 570 ze zm./ po przeprowadzeniu postępowania w sprawie wniosku Leszka B., zamieszkałego w K., ul. G. 3B o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją administracyjną Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 27 października 1999 r. (...) nakazującą Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w K. przy ul. J. 17 usunięcie uchybień w procesie przetwarzania danych osobowych osób korzystających z jego pomocy, utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy z następującym uzasadnieniem:
Dnia 27 października 1999 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wydał decyzję administracyjną (...) nakazującą Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w K. usunięcie uchybień w procesie przetwarzania danych osobowych osób korzystających ze świadczeń tego ośrodka. Uchybienia te polegały na udziela konsultantów psychologów w przeprowadzaniu wywiadów środowiskowych dotyczących tych osób.
Decyzja powyższa wydana została po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego zainicjowanego pismem Leszka B., (...), zwanego dalej także skarżącym, z dnia 4 sierpnia 1999 r. W piśmie tym skarżący podniósł, iż Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., zwany dalej MOPS lub Ośrodkiem narusza przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych /Dz.U. nr 133 poz. 883/, zwanej dalej ustawą. Zdaniem Leszka B. naruszenie to polegało na sporządzaniu przez MOPS wywiadów środowiskowych, dotyczących m.in. skarżącego, w obecności konsultantów psychologów. Ponadto, jak wskazał Leszek B., dane osobowe zawarte w przeprowadzanych wywiadach środowiskowych są udostępniane osobom nieupoważnionym tj. organom ścigania, sądom, organom administracji. Skarżący zarzucił też brak możliwości dostępu do swoich danych osobowych, zawartych sporządzanych wywiadach.
Po otrzymaniu przedmiotowego pisma Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zwrócił się do MOPS o ustosunkowanie się do zarzutów skarżącego. W odpowiedzi udzielonej dnia 6 września 1999 r. MOPS wyjaśnił, że w sporządzaniu wywiadu środowiskowego dotyczącego osoby korzystającej z pomocy Ośrodka, w tym Leszka B., biorą udział, oprócz samych pracowników socjalnych, także konsultanci psycholodzy. Ich rola polega na motywowaniu klienta do podjęcia leczenia. Udział psychologa jest regułą, gdy osoba korzystająca ze świadczeń pomocy społecznej wymaga jakiegokolwiek leczenia np. leczenia psychiatrycznego, a klient takiemu leczeniu nie chce się poddać. Ponadto, zarówno pracownicy socjalni, jak i psycholodzy przedstawiają się danej osobie zarówno z imienia i nazwiska, jak i pełnionej funkcji. Po zgłoszeniu sprzeciwu co do udziału psychologa w sporządzaniu wywiadu, udział taki nie miałby miejsca.