Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Flasińska /spr./ Sędziowie sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz sędzia del. WSA Teresa Zyglewska Protokolant starszy asystent sędziego Elżbieta Granatowska po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2013 r. sygn. akt IV SA/Wa 2169/13 w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżoną decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych, 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz A. S. kwotę 700 (siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r., sygn. akt IV SA/Wa 2169/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] lipca 2013 r. w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z [...] czerwca 2013 r. Wojewoda Mazowiecki odmówił potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez A. S. (wg aktu urodzenia) v. A. S. (wg izraelskiego paszportu), urodzonego [...] marca 1948 r. w F. (N.).
Decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. Minister Spraw Wewnętrznych uchylił decyzję Wojewody Mazowieckiego i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Organ wskazał, że rozpoznanie sprawy przez organ I instancji jest przedwczesne, gdyż brak zawarcia w treści wniosku kompletu danych osoby, której potwierdzenie dotyczy i jej wstępnych do drugiego stopnia, oraz wszystkich informacji o istotnych okolicznościach niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego i prawnego sprawy w rozumieniu art. 56 ust. 1 ustawy o obywatelstwie polskim, przesądza, że wniosek taki jest dotknięty istotną wadliwością formalną, co zobowiązuje organ do wezwania wnioskodawcy do uzupełnienia brakujących danych lub informacji. Wnioskodawca podał: własne imię i nazwisko, swoje nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia, imię i nazwisko ojca, imię i nazwisko rodowe matki, płeć, obywatelstwo, stan cywilny oraz, że nie został mu nadany numer PESEL. Jest to komplet wymaganych danych w rozumieniu art. 56 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 ustawy o obywatelstwie polskim dotyczących "osoby, której potwierdzenie dotyczy". Jednak na mocy art. 56 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 ustawy ten sam zakres danych wnioskodawca zobligowany był podać w odniesieniu do jego wstępnych do drugiego stopnia, tymczasem w treści wniosku brak jest szczegółowych danych wstępnych wnioskodawcy, w szczególności jego dziadków.
Skargę na tę decyzję do Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Warszawie wniósł A. S., podnosząc zarzuty naruszenia art. 138 § 2 k.p.a. w zw. z art. 64 § 2 k.p.a. w zw. z art. 56 ust. 1 i 2 w zw. z art. 55 i w zw. z art. 13 ustawy o obywatelstwie polskim, poprzez uznanie, jakoby złożony przez skarżącego wniosek o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego nie spełniał wymogów formalnych.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga jest niezasadna, gdyż zaskarżony akt nie narusza prawa, w stopniu uzasadniającym jego wyeliminowanie z obrotu prawnego. Rozstrzygnięcie organu odwoławczego zostało częściowo błędnie uzasadnione, co jednak nie podważa zasadności wydania w danej sprawie decyzji kasatoryjnej.
W ocenie Sądu I instancji, w świetle art. 56 ustawy o obywatelstwie polskim jednoznacznie wyrażoną wolą prawodawcy było obciążenie obowiązkiem zgromadzenia stosownych informacji (i potwierdzających ich dokumentów) osób zainteresowanych obecnie - z reguły po wielu latach - potwierdzeniem posiadania obywatelstwa polskiego. Wynika to z posłużenia się expressis verbis sformułowaniem "wniosek zawiera". Niewątpliwie - wbrew wywodom skargi - nałożenia obowiązku zgromadzenia określonej dokumentacji nie narusza konstytucyjnych praw obywateli do składania petycji i wniosków do organów władzy publicznej. W praktyce prawa administracyjnego często uzyskanie określonych rozstrzygnięć uzależnia się od przedłożenia dokumentacji, czy zgromadzenia określonych informacji, czemu osobiste sprostanie przez osobę dysponująca przeciętną wiedzą czy umiejętnościami nie jest możliwe. Należy podkreślić, że obowiązek odszukania stosownej dokumentacji nie stanowi sui generis sankcji - kary, lecz oznacza jedynie konieczności poniesienia przez daną osobę konsekwencji długoletniego nie utrzymywania kontaktów z instytucjami publicznymi państwa polskiego, skoro ubiega się ona obecnie o potwierdzenie obywatelstwa. Obciążenie organów administracji publicznej obowiązkiem poszukiwania, z wykorzystaniem środków publicznych, dokumentacji w archiwach w (według ogólnych reguł postępowania administracyjnego, jak tego żąda skarżący) w celu ustalenia, czy każdy z wniosków jest zasadny nie musi być uważane za rozwiązanie optymalne.