Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. NSA Jerzy Stankowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lipca 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 611/19 w sprawie ze skargi A. F. na postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] lutego 2019 r., znak: [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 lipca 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 611/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] lutego 2019 r., znak: [...], a także zasądził od Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na rzecz skarżącego A. F. kwotę 100 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżony wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym.
Pismami z dnia [...] lipca 2016 r. oraz z dnia [...] sierpnia 2016 r. A. F. dokonał zgłoszenia wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku i szkody w środowisku w gatunkach chronionych, chronionych siedliskach przyrodniczych, wodach i w powierzchni ziemi na skutek działalności [...] sp. z o.o., [...] sp. z o.o., [...] S.A., Gminy [...] i Zarządu Dróg i Mostów w [...]. Ze zgłoszenia wynikało, że zawiadomienie dotyczy terenu [...] w [...] znajdujących się "w strefie [...]".
Postanowieniem z dnia [...] września 2016 r., znak: [...] Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w [...] (zwany dalej "RDOŚ") wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2018 r. poz. 954 z późn. zm.).
Decyzją z dnia [...] grudnia 2018 r. znak: [...] umorzył postępowanie w sprawie wydania decyzji nakładającej na podmiot korzystający ze środowiska obowiązku przeprowadzenia działań zapobiegawczych i naprawczych. W ocenie organu postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego RDOŚ ustalił, że działania wykonane w 2016 r. i 2017 r. na terenie [...] w [...], w obszarze byłej strzelnicy polegające na czasowym magazynowaniu mas ziemi i odpadów, wytwarzanych w związku z realizacją w sąsiedztwie tego terenu inwestycji drogowej, które następnie zostały wywiezione z tego terenu, a teren został uporządkowany nie kwalifikują się jako szkoda w środowisku w gatunkach chronionych, w chronionych siedliskach przyrodniczych, w powierzchni ziemi i w wodach w rozumieniu ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku, ani nie występuje bezpośrednie zagrożenie szkodą w środowisku w rozumieniu tej ustawy.
Odwołanie od ww. decyzji złożył A. F.
Postanowieniem z dnia [...] lutego 2019 r. znak: [...] Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (zwany dalej "GDOŚ") na podstawie art. 134 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.; zwanej dalej "k.p.a.") stwierdził niedopuszczalność wniesionego przez A. F. odwołania. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku organ ochrony środowiska jest obowiązany przyjąć zgłoszenie o wystąpieniu bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku od każdego. Do udziału w postępowaniu wszczętym na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku uprawnione są strony postępowania, a także odpowiednio do ust. 6 cytowanego artykułu organizacja ekologiczna dokonująca zgłoszenia, na podstawie którego wszczęto postępowanie. Uprawnienie to nie dotyczy innych zgłaszających, w tym osób fizycznych dokonujących zgłoszenia. Tym samym prawo do złożenia odwołania przysługuje wyłącznie stronom postępowania lub podmiotom w nim uczestniczącym na prawach strony. GDOŚ stwierdził, że A. F. jest dokonującym zgłoszenia na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku. GDOŚ podkreślił, iż skarżący w zgłoszeniu przedstawił, że pełni funkcję przewodniczącego Rady Dzielnicy [...], zaś w odwołaniu wskazał jeszcze, że jest koordynatorem [...] Alarmu Smogowego. W przedmiotowej sprawie zgłaszający szkodę w środowisku nie reprezentował organizacji ekologicznej, ale zgłaszał szkodę w środowisku w swoim własnym imieniu. Dopiero wskazanie w zgłoszeniu, iż podmiotem zgłaszającym jest organizacja ekologiczna, a osoba podpisująca zgłoszenie jest uprawniona do działania w jej imieniu uprawnia do uczestniczenia w postępowaniu na prawach strony. Zgłaszający nie jest właścicielem przedmiotowego terenu, co powoduje, że w przypadku wydania decyzji nakładającej obowiązek przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych nie będzie obowiązany na podstawie art. 17 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku do udostępnienia terenu w celu przeprowadzenia tych działań. Nie prowadzi też działalności, co do której skutków można by orzec zaistnienie bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku, co pociągałoby za sobą konieczność nałożenia na niego obowiązku wykonania działań zapobiegawczych na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku. Tym samym nie jest stroną postępowania bowiem wydanie, w oparciu o ustawę o zapobieganiu szkodom w środowisku, decyzji dotyczącej obowiązku przeprowadzenia działań naprawczych na przedmiotowych działkach nie będzie generować interesu prawnego zgłaszającego i jednocześnie skarżącego.