Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędzia del. WSA Wanda Zielińska-Baran Protokolant starszy inspektor sądowy Wioletta Lasota po rozpoznaniu w dniu 23 października 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 listopada 2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 1251/13 w sprawie ze skargi [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w R. na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] kwietnia 2013 r. znak [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...] 2. zasądza od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w R. kwotę 660 (słownie: sześćset sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z dnia 8 listopada 2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 1251/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w R. na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] kwietnia 2013r. znak [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia [...] października 2008 r. nr [...] Starosta Krośnieński zatwierdził projekt budowlany i udzielił [...] z siedzibą w W. pozwolenia na budowę stacji bazowej telefonii komórkowej sieci [...], na działce nr ewid. [...] położonej w miejscowości [...].
Z wnioskiem o wszczęcie z urzędu postępowania o stwierdzenie nieważności ww. decyzji, na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. w związku z art. 31 § 1 pkt 1 i 2 K.p.a., wystąpiło [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w R., wskazując na okoliczność stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Gminy Iwonicz-Zdrój z dnia [...] kwietnia 2008 r. znak [...] orzekającej o uznaniu, że planowana inwestycja polegająca na budowie stacji bazowej [...], zlokalizowana na działce nr [...] w [...], nie wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2013 r. znak: [...] Wojewoda Podkarpacki, na podstawie art. 61a i art. 157 § 2 K.p.a. oraz art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wyżej wymienionej decyzji.
W uzasadnieniu, powołując się na treść art. 61a K.p.a. i art. 28 ust. 3 ustawy Prawo budowlane, Wojewoda wskazał, że z mocy ww. przepisu w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania ww. decyzji Starosty Krośnieńskiego, jak i w chwili obecnej, organizacje społeczne zostały pozbawione prawa uczestnictwa w postępowaniu o pozwolenie na budowę, z uwagi na wyłączenie działania przepisu art. 31 K.p.a. Skoro więc organizacja społeczna nie mogła brać udziału na prawach strony w postępowaniu o wydanie tego pozwolenia na budowę, to tym samym nie może składać wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę.
Na skutek wniesionego przez Stowarzyszenie zażalenia postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2013 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy powyższe postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] stycznia 2013 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
W uzasadnieniu swojego stanowiska organ odwoławczy wyjaśnił, że w postępowaniach w sprawach dotyczących pozwoleń budowlanych z żądaniem w trybie art. 31 § 1 K.p.a. występować mogą tylko organizacje ekologiczne i tylko wtedy, gdy dane postępowanie wymaga udziału społeczeństwa zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), zwanej dalej także "ustawą środowiskową". Zdaniem organu wprawdzie Stowarzyszenie jest organizacją ekologiczną, co powoduje, że może uczestniczyć w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jednakże postępowanie dotyczące stwierdzenia nieważności decyzji zezwalającej na budowę przedmiotowej stacji nie jest postępowaniem wymagającym udziału społeczeństwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. Następnie wskazano, że postępowanie w sprawie pozwolenia na budowę jest postępowaniem wymagającym udziału społeczeństwa jedynie wtedy, gdy w ramach tego postępowania przeprowadzana jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Ponadto Główny Inspektor Ochrony Środowiska wyjaśnił, że ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadzana jest w ramach postępowania w sprawie pozwolenia na budowę wyłącznie w trzech przypadkach, ściśle określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r., a mianowicie: jeżeli konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w ramach postępowania w sprawie pozwolenia na budowę, została stwierdzona przez organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 61 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 72 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy); na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia, złożony do organu właściwego do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 88 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r.); jeżeli organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę stwierdzi, że we wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę zostały dokonane zmiany w stosunku do wymagań określonych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 88 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r.).