Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Mazur Sędziowie Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Głównego Inspektora Ochrony Środowiska od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 632/18 w sprawie ze skargi M. J. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, II. odstępuje od zasądzenia od M. J. na rzecz Głównego Inspektora Ochrony Środowiska zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 632/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględniając skargę M. J. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego uchylił zaskarżoną decyzję oraz zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego.
Powyższy wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia [...] maja 2017 r. [...] Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska odmówił M. J. umorzenia administracyjnej kary pieniężnej za sprowadzenie odpadu, wymierzonej ostateczną decyzja administracyjna wydaną na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. z 2015 r. poz. 1048, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie "u.m.p.o". Zdaniem organu wniosek strony o umorzenie kary nie mógł być uwzględniony, bowiem nie zostały spełnione przesłanki wskazane w art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie "O.p.".
Na skutek wniesionego od powyższej decyzji odwołania, Główny Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z dnia [...] grudnia 2017 r. uchylił rozstrzygniecie organu pierwszej instancji i umorzył postępowanie w przedmiocie umorzenia tej kary. W uzasadnieniu wskazano, że przepisy prawa materialnego - ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów - nie regulują w żaden sposób trybu umorzenia płatności kar pieniężnych i nie istnieją żadne przepisy uprawniające jakikolwiek organ do takiego działania. Ustawa ta nie zawiera odesłania do stosowania przepisów innych ustaw w tym zakresie. Wobec tego organ pierwszej instancji winien był odmówić wszczęcia postępowania wobec wniosku strony, w trybie art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, z późn. zm.) zwanej dalej w skrócie "K.p.a." zgodnie z którym w przypadku, gdy postępowanie z uzasadnionych przyczyn nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie jego wszczęcia. Z tego względu organ odwoławczy nie odniósł się do zarzutów M. J. akcentujących, że organ nie wskazał, która podstawa prawna umorzenia należności winna znaleźć zastosowanie (art. 67a bądź art. 67b O.p.) wobec zaprzestania prowadzenia przez niego działalności gospodarczej, gdy nie posiada on majątku z którego mógłby uiścić wymierzoną karę w wysokości 50000 zł. Pozostają one bez wpływu na wynik sprawy. Organ pierwszej instancji nie miał kompetencji do prowadzenia postępowania w sprawie zastosowania ulgi w spłacie kary pieniężnej, nałożonej w trybie art. 32 ust. 1 u.m.p.o.
W skardze na powyższą decyzję M.J. zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy - art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. w związku z art. 67a O.p. poprzez uchylenie decyzji organu pierwszej instancji i umorzenie postępowania. Skutkowało to brakiem rozpoznania istoty sprawy, mimo konieczności i zasadności zbadania przesłanek do umorzenia lub rozłożenia na raty kary pieniężnej, wobec złożenia wniosku przez stronę w tym przedmiocie. Zdaniem strony przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące umarzania należności, mają zastosowanie do administracyjnych kar pieniężnych wymierzanych w myśl ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. Potwierdza to treść uzasadnienia wyroku NSA z 13 grudnia 2016 r. sygn. akt II OSK 716/15.