Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Rzążewska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Andrzej Gliniecki sędzia del. NSA Paweł Miładowski Protokolant Renata Sapieha po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Fundacji [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 października 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 596/06 w sprawie ze skargi Fundacja [...] na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wykreślenia obiektu z rejestru zabytków oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 października 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Fundacji [...] z siedzibą w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...], który po rozpoznaniu wniosku tejże Fundacji o ponowne rozpoznanie sprawy utrzymał w mocy decyzję Ministra Kultury z dnia [...] odmawiającą skreślenia z rejestru zabytków domu rządcy wchodzącego w skład zespołu folwarcznego w B. wpisanego do rejestru zabytków na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w P. z dnia [...].
Oddalając skargę w powołaniu na art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Sąd podzielił stanowisko organu administracji o braku przesłanek, mimo złego stanu technicznego przedmiotowego obiektu, do skreślenia go z rejestru zabytków.
Sąd podniósł, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.), zwanej dalej "ustawą", zabytek wpisany do rejestru, który uległ zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej, artystycznej lub naukowej albo wartość będąca podstawą wydania decyzji o wpisie do rejestru nie została potwierdzona w nowych ustaleniach naukowych, zostaje skreślony z rejestru zabytków. Przepis ten stosuje się odpowiednio do skreślenia z rejestru części zabytku. Dokonując oceny, czy zachodzą wymienione w powyższym przepisie przesłanki do wykreślenia zabytku z rejestru, należy mieć na uwadze, że dobra kultury wpisane do rejestru zabytków podlegają szczególnej ochronie prawnej przewidzianej w powołanej ustawie.
W rozpoznawanej sprawie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zasadnie zdaniem Sądu odmówił skreślenia z rejestru zabytków domu rządcy wchodzącego w skład zachowanego w B. zespołu folwarcznego, a rozstrzygnięcie to organ oparł na ustaleniach zawartych w dokumentacji technicznej obiektu, opracowanej w [...] przez inż. S. Z. oraz opinii specjalistycznej wykonanej przez Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w W. z dnia [...], jak również na ustaleniach zawartych w protokole oględzin obiektu w dniu [...] oraz dokumentacji fotograficznej.
W aktach sprawy znajduje się również karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa dotycząca przedmiotowego obiektu. Dokumentacja ta zawiera między innymi historię obiektu, jego opis, stan zachowania, postulaty konserwatorskie, bibliografię, źródła ikonograficzne i fotograficzne.
Dokumentacja techniczna opracowana w [...] przez inż. S. Z. dotyczyła projektu budowlanego zabezpieczenia trwałego domu rządcy. Opracowanie to obejmowało podstawowy zakres robót, który miał na celu wzmocnienie substancji zabytkowej oraz zwiększenie ogólnej sztywności przestrzennej obiektu. W ocenie Sądu prawidłowo w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w postaci specjalistycznej opinii i dowodu z oględzin organ ustalił, że przedmiotowy obiekt, pomimo złego stanu technicznego i konieczności pilnego zabezpieczenia oraz podjęcia robót budowlanych i prac konserwatorskich, nie utracił swojej wartości historycznej i naukowej. Jako zabytek architektury i budownictwa stanowiący część układu urbanistycznego, ruralistycznego i zespołu budowlanego podlega ochronie i opiece, bez względu na stan zachowania (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. b/ i lit. c/ ustawy). Sąd nadto podniósł, że stan techniczny budynku wynika z braku jego zabezpieczenia przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych, do którego zobowiązany jest jego właściciel. Zgodnie bowiem z art. 5 pkt 2 i 3 ustawy, opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela polega w szczególności na zapewnieniu warunków prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku oraz zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie. Właściciel zabytku nie może uchylać się od powyższego obowiązku poprzez dążenie do jego wykreślenia z rejestru, zwłaszcza że w przedmiotowej sprawie obiekt został wpisany do rejestru zabytków w [...] r., a jego właściciel nie uczynił nic aby go zabezpieczyć przed zniszczeniem.