Dnia 14 września 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Roman Hauser Sędziowie: sędzia NSA Arkadiusz Despot -Mładanowicz (spr.) sędzia del. WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant: starszy inspektor sądowy Anna Połoczańska po rozpoznaniu w dniu 14 września 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 4 maja 2016 r. sygn. akt II SA/Po 163/16 w sprawie ze skargi T. F. na uchwałę Rady Powiatu Z. z dnia [...] lutego 2016 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2. zasądza od Powiatu Z. na rzecz T. F. kwotę 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 4 maja 2016 r., sygn. akt II SA/Po 163/16 oddalił skargę T. F. na uchwałę Rady Powiatu [...] z dnia [...] lutego 2016 r. Nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:
Rada Powiatu [...] uchwałą z dnia [...] lutego 2016 r. Nr [...], działając na podstawie art. 383 § 1 pkt 5, § 2 i § 3 oraz art. 384 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 ze zm.) w zw. z art. 25b ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 1445 ze zm., dalej: u.s.p.) stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego T. F., wybranego z listy nr [...] - [...] w okręgu wyborczym nr [...].
W uzasadnieniu uchwały wyjaśniono, że podstawę prawną uchwały stanowiły przepisy art. 25b ust. 1 u.s.p. oraz art. 383 § 1 pkt 5 i § 2 i 3 Kodeksu wyborczego. Wskazano, że w świetle posiadanych informacji o wynajmowaniu przez Koło Łowieckie [...] w [...] lokalu w siedzibie Starostwa Powiatowego w [...] oraz wyborze radnego T. F. na funkcję Prezesa tego Koła, Przewodnicząca Rady podjęła kroki zmierzające do wyjaśnienia, czy doszło do naruszenia zakazu określonego w art. 25b ust. 1 u.s.p., polegającego na byciu przedstawicielem w prowadzeniu działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia powiatu. Radny T. F. potwierdził fakt objęcia z dniem 26 kwietnia 2015 r. funkcji Prezesa wspomnianego Koła Łowieckiego oraz poinformował, że działalność statutowa zarządzanego przez niego Koła nie wyczerpuje znamion działalności gospodarczej, co uznano za złożenie wyjaśnień w rozumieniu art. 383 § 2 Kodeksu wyborczego. Naczelnik Urzędu Skarbowego w [...] w piśmie z dnia 26 stycznia 2016 r. poinformował zaś Radę, że ww. Koło Łowieckie prowadzi działalność gospodarczą i do dnia sporządzenia informacji brak jest dokumentów likwidacyjnych. Wskazano też, że uzyskano potwierdzenie zawarcia przez Koło Łowieckie umowy najmu lokalu będącego własnością Powiatu [...]. Umowa ta została zawarta na okres od 1 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a zatem obowiązywała w czasie pełnienia przez radnego T. F. funkcji Prezesa Zarządu Koła, co pozostaje w sprzeczności z treścią art. 25b ust. 1 u.s.p. Z faktem tym przepis art. 383 § 1 pkt 5 Kodeksu wyborczego wiąże obowiązek rady powiatu stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w drodze uchwały, w terminie miesiąca od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu (art. 383 § 2 Kodeksu wyborczego). Rada Powiatu wyjaśniła, że sprawowanie funkcji jednego z członków kolegialnego organu stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego mieści się w zakresie ustawowego zakazu zarządzania taką działalnością przez radnego, jako podmiotu sprawującego funkcję publiczną. Jeśli stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą, z której dochody przeznaczane są wyłącznie na cele statutowe, a we władzach stowarzyszenia zasiada radny, to jeżeli w działalności tej było wykorzystywane mienie komunalne, mandat radnego wygasa. Nie ma również znaczenia okoliczność, że podmiot prowadzący określoną działalność nie ocenia jej jako działalności gospodarczej, nie nazywa jej tak, bądź oświadcza, że jej nie prowadzi. Dla naruszenia ustawowych zakazów nie ma znaczenia okoliczność, czy prowadzona przez radnego działalność związana z mieniem komunalnym ma charakter stricte zarobkowy i wiąże się z uzyskiwaniem dochodu, czy też wiąże się ze stosunkiem prawno-rzeczowym lub zobowiązaniowym, czy wykonywana była odpłatnie, czy też pod tytułem darmym oraz czy jest wykonywana samodzielnie, czy też w imieniu i na rzecz osoby trzeciej. Reasumując Rada Powiatu stwierdziła, że wobec złamania ustawowego zakazu w rozumieniu art. 25b ust. 1 u.s.p., podjęcie uchwały jest konieczne.