Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Zabłocka Sędzia NSA Wojciech Kręcisz Sędzia del. WSA Dorota Dąbek (spr.) Protokolant Beata Kołosowska po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej J. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 12 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Bd 317/15 w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od J. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 12 maja 2015r., sygn. akt I SA/Bd 317/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy (zwany dalej także: Sąd lub Sąd I instancji) oddalił skargę J. G. (zwanego dalej także: skarżący) na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] stycznia 2015r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek.
Powyższy wyrok Sądu I instancji zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Decyzją z dnia [...] listopada 2014r. nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Skarżącemu umorzenia należności z tytułu: składek na ubezpieczenia społeczne za okres grudzień 2012r. - czerwiec 2014r. w kwocie 24.729,63 zł; składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres styczeń 2013r., kwiecień 2013r. - czerwiec 2014r. w kwocie 4.163,42 zł; odsetek za zwłokę w kwocie 5.916 zł; dodatkowej opłaty w kwocie 385,98 zł; kosztów upomnień w kwocie 43,60 zł. Organ I instancji uznał, że brak jest podstaw do umorzenia należności z powodu braku całkowitej nieściągalności, jak również z powodu szczególnie trudnej sytuacji życiowej.
Po rozpoznaniu wniosku skarżącego o ponowne rozpatrzenie sprawy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] stycznia 2015r., utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...] listopada 2014r., działając na podstawie art. 138 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013r. poz. 267, zwanej dalej: kpa) w związku z art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013r. poz. 1442 ze zm., zwanej dalej: u.s.u.s.). W uzasadnieniu organ wskazał, że aktualnie wobec majątku skarżącego jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, a zatem nie ma podstaw do umorzenia należności z tytułu składek na podstawie art. 28 ust. 3 u.s.u.s. Odnosząc się do przesłanek zawartych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (Dz. U. nr 141, poz. 1365, zwanego dalej: rozporządzeniem z dnia 31 lipca 2003r.) organ wskazał, że z treści oświadczenia majątkowego z dnia 27 sierpnia 2014r. wynika, że zobowiązany prowadzi wspólne gospodarstwo domowe ze współmałżonką oraz dwoma synami. Średniomiesięczny dochód z działalności gospodarczej za okres styczeń - czerwiec 2014r. to 887 zł, dochód żony z tytułu umowy o pracę - ok. 2.000 zł netto. Oprócz miesięcznych kosztów utrzymania rodziny strona wykazała raty pięciu kredytów na łączną kwotę ok. 8.000 zł miesięcznie. Jak wynika z załączonych umów kredytowych, trzy z nich są kredytami na potrzeby działalności gospodarczej, wobec czego wliczone są w koszty tej działalności. Analizując powyższe fakty organ stwierdził, że przedstawione przez wnioskodawcę koszty utrzymania wraz z kwotami przeznaczonymi na spłatę kredytów przekraczają wysokość uzyskiwanych dochodów. Organ uznał za istotne w sprawie to, że pomimo problemów finansowych skarżący zaciągnął w 2014r. kolejny kredyt, w ramach którego mógł spłacić swoje zobowiązanie wobec ZUS. Tego jednak nie zrobił, mimo iż musiał być świadomy jakie osiąga dochody i że każde kolejne zobowiązanie może skutkować utratą zdolności do regulowania poprzednich. Organ podniósł, że trudno jest zaakceptować stan, w którym od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany oczekuje rezygnacji z należności, gdy jednocześnie skutecznie podejmuje starania mające na celu zaspokojenie innych wierzycieli i wykazuje się większą dyscypliną finansową wobec nich niż w stosunku do ZUS. Poza tym w trakcie postępowania skarżący nie wskazał źródła z jakiego, w sytuacji gdy stałe wydatki przekraczają uzyskiwane dochody, pokrywa i będzie pokrywać koszty związane ze spłatą kredytów oraz z bieżącymi wydatkami. Ponadto organ wskazał, że zobowiązany nie uskarża się na problemy zdrowotne, tak więc jego stan zdrowia nie ogranicza możliwości pozyskiwania dochodów. W tych okolicznościach sprawy organ stwierdził, że natychmiastowa rezygnacja przez ZUS z należności nie znajduje uzasadnienia.