Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Małgorzata Wolf - Kalamala, Sędzia WSA del. Mirosław Surma (sprawozdawca), Protokolant Bernadetta Pręgowska, po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "Z." sp. z o.o. z siedzibą w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 1259/14 w sprawie ze skargi "Z." sp. z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 28 lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych za 2008 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od "Z." sp. z o.o. z siedzibą w G. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.
1.1. Wyrokiem z 17 grudnia 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 1259/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej p.p.s.a., oddalił skargę Z. Sp. z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 28 lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych za 2008 r.
1.2. Sąd pierwszej instancji przedstawiając stan faktyczny, będący podstawą rozstrzygnięcia podał, że decyzją z 12 kwietnia 2013 r. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego w G. określił "Z." Sp. z o.o., dalej jako "Spółka", zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 2008 r. w kwocie 37.117 zł. Organ pierwszej instancji m.in. nie uznał za koszt uzyskania przychodu kwoty 184.000 zł wynikającej z faktur VAT wystawionych przez A. P., albowiem nie odzwierciedlały one rzeczywistych operacji gospodarczych. Ponadto Naczelnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów kwotę 33.044,12 zł stanowiącą wartość oszacowanych kosztów wykonania prac rozbiórkowych na terenie G.
Postanowieniami z 24 lipca 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku - po rozpatrzeniu wniosku Spółki o przywrócenie terminu do złożenia odwołania od ww. decyzji - odmówił przywrócenia terminu oraz stwierdził, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu. Spółka zaskarżyła ww. postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, który wyrokami z 8 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 1292/13 i I SA/Gd 1293/13 oddalił skargi Spółki (wyroki te uprawomocniły się 8 lutego 2014 r.). Tym samym, decyzja Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w G. z 12 kwietnia 2013 r. stała się decyzją ostateczną.
1.3. Pismem z 5 lutego 2014 r. Spółka, na podstawie art. 247 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, wystąpiła do Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w G. z 12 kwietnia 2013 r. W ocenie Spółki, organ pierwszej instancji rażąco naruszył przepisy prawa materialnego, tj. art. 3, art. 7, art. 9 ust. 1, art. 16, art. 19 i art. 27 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) - dalej jako "u.p.d.o.p.", oraz przepisy prawa procesowego, tj. art. 120, art. 121, art. 122, art. 124, art. 187 i art. 197 Ordynacji podatkowej. W uzasadnieniu wniosku strona przedstawiła przebieg postępowania podatkowego zakończonego decyzją z 12 kwietnia 2013 r. Następnie przytoczyła fragmenty orzeczeń sądów administracyjnych, w których podjęto próbę zdefiniowania pojęcia "rażącego naruszenia prawa", o którym mowa w art. 247 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, wskazując, że naruszenie prawa będzie miało cechę rażącego wtedy, gdy czynności postępowania organu podatkowego lub istota załatwienia sprawy są zaprzeczeniem treści obowiązującej regulacji prawnej, działanie organu w toku postępowania lub rozstrzygnięcie sprawy w decyzji w ogóle nie odpowiada nakazom wynikającym z obowiązującego prawa lub też łamie zakazy w nim ustanowione. Zdaniem Spółki czynności przeprowadzone przez organ pierwszej instancji stanowią zaprzeczenie treści obowiązującej regulacji prawnej, co przesądza o tym, iż organ ten w sposób rażący naruszył przepisy prawa materialnego i procesowego, dlatego też zachodzą przesłanki do stwierdzenia nieważności decyzji tego organu. W sprawie kwestią sporną jest przede wszystkim zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów określonych wydatków, a zatem konieczne jest zdefiniowanie tych kosztów. Odwołując się do orzecznictwa sądowego i poglądów doktryny strona skarżąca wskazała, że za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. może zostać uznany każdy wydatek poniesiony z zamiarem osiągnięcia przychodu. Podkreślono, że podatnik ma prawo swobodnie oceniać, jaki koszt jest celowy z punktu widzenia osiągnięcia przychodu, a organy podatkowe nie mogą oceniać ekonomicznych skutków ponoszonych przez podatnika wydatków. Zaakcentowano, że sama okoliczność, iż operację gospodarczą wykonał podmiot nieistniejący sama przez się nie stanowi przesłanki do pominięcia wydatku jako kosztu potrącalnego. Skarżąca podważyła zasadność nieuznania za koszt uzyskania przychodów wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez A. P. oraz prawidłowość oszacowania kosztu wykonania prac rozbiórkowych w G. W ocenie skarżącej, niemożność przesłuchania A. P. w charakterze świadka, w sytuacji gdy organ nie podjął prób zdyscyplinowania świadka, nie może być przyjmowane na jej niekorzyść.