Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędziowie NSA Sylwester Marciniak (spr.), Aleksandra Wrzesińska - Nowacka, Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2006 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Macieja M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2005 r. sygn. akt III SA/Wa 1163/04 w sprawie ze skargi Macieja M. na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 11 maja 2004 r. (...) w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 i 1998r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od skarżącego Macieja M. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. kwotę 1.200 /jeden tysiąc dwieście/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 maja 2005 r. /III SA/Wa 1163/04/ Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Macieja M. na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 11 maja 2004 r. (...) w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 i 1998 r.
2. W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji ustalił, iż dwiema decyzjami z dnia 6 czerwca 2001 r. Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy dwie decyzje Urzędu Skarbowego W.-P. z dnia 16 lutego 2001 r. określające należny od Macieja M. podatek dochodowy od osób fizycznych za lata 1998 i 1999, zaległości w tych podatkach oraz odsetki za zwłokę liczone na dzień wydania decyzji.
Organy podatkowe zakwestionowały prawo skarżącego do odliczenia od dochodu wydatków z tytułu stypendium naukowego ustanowionego na rzecz Barbary L. Stosowne umowy zostały zawarte w dniach: 4 stycznia 1998 r. na kwotę 55.404 zł płatną w 12 ratach po 4.617 zł oraz 3 stycznia 1999 r. na kwotę 75.000 zł, płatną w 12 ratach po 6.250 zł. Stypendia przeznaczone były na kształcenie stypendystki w Instytucie Krajów Rozwijających się Uniwersytetu Warszawskiego.
Organy podatkowe uznały, że stypendium nie jest trwałym ciężarem w rozumieniu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm.; powoływanej dalej jako "u.p.d.o.f."/. Zdaniem Izby Skarbowej przedmiotowe stypendia mogły być uznane za darowizny na cele oświatowe, z uwagi na osobę obdarowaną, w latach 1998-1999 niepodlegające odliczeniu od dochodu. Nadanie płatnym okresowo darowiznom nazwy "stypendium naukowe" było działaniem zmierzającym do obejścia przepisów prawa.
Wyrokiem z dnia 20 lutego 2003 r. III SA 1881/01 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzje Izby Skarbowej.
Sąd podzielił ukształtowany w orzecznictwie pogląd, iż pojęcie stypendium, chociaż niezdefiniowane w Kodeksie cywilnym jako odrębny typ umowy posiada społecznie ugruntowane znaczenie i funkcję rozumiane jednoznacznie. Umowę o stypendium należało zatem oceniać jako umowę nienazwaną zamiast próby jej zdefiniowania instytucjami zawartymi w Kodeksie cywilnym. Zdaniem Sądu, opartym na analizie pojęcia "trwały ciężar" użytego w art. 26 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., stypendium jako świadczenie okresowe, osobiste i celowe może być - co do zasady - trwałym ciężarem w rozumieniu prawa podatkowego. Ocena ta nie może być jednakże przenoszona automatycznie na każdą umowę ustanawiającą trwały ciężar.
Sąd uznał, że dokonując badania zgodności z prawem zaskarżonych decyzji nie mógł brać pod uwagę argumentów Izby Skarbowej podnoszonych w odpowiedzi na skargę, które nie zostały użyte w postępowaniu podatkowym. Okoliczności te natomiast Izba będzie mogła rozważać ponownie rozpoznając odwołania skarżącego.
Decyzjami z dnia 19 maja 2003 r. Izba Skarbowa uchyliła decyzje Urzędu Skarbowego w całości i sprawy przekazała do ponownego rozpatrzenia.