Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia NSA (del.) Teresa Porczyńska, Protokolant Aleksandra Brach, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej W. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 17 lutego 2010 r. sygn. akt I SA/Sz 712/09 w sprawie ze skargi W. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 3 czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za okres od marca do grudnia 2007 r. oddala skargę kasacyjną.
II FSK 1116/10
Uzasadnienie
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 lutego 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w sprawie o sygnaturze akt I SA/Sz 712/09, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) dalej u.p.p.s.a., oddalił skargę W.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 3 czerwca 2009 roku w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za okres od marca do grudnia 2007 roku. Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 3 czerwca 2009 r. nr SKO. [...] utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Miasta W., który wydał nakaz płatniczy Nr [...], ustalając W.K. łączne zobowiązanie pieniężne za okres od marca do grudnia 2007 r. w wysokości 11.232 zł, w tym podatek rolny w kwocie 134 zł, podatek leśny w kwocie 25 zł oraz podatek od nieruchomości w kwocie 11.073 zł. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 11 lutego 2009r., sygn. akt I SA/Sz 451/08, uchylił powyższą decyzję, stwierdzając, iż została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, tj. art., art. 121, 122, 124 oraz art. 210 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia 3 czerwca 2009 r., wydaną po ponownym rozpatrzeniu sprawy utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Kolegium wyjaśniło, że podatek od nieruchomości jest podatkiem niezależnym od tego, jak i czy w ogóle posiadacz wykorzystuje grunt, jakie wystąpiły przeszkody, uniemożliwiające mu wykorzystywanie gruntu zgodnie z jego zamiarami, jakie ponosi nakłady na jego utrzymanie, jaki i czy w ogóle grunt przynosi mu dochód, itp. Podatek od nieruchomości należny jest z tytułu posiadania majątku w postaci gruntów nierolnych i nieleśnych oraz budynków. Natomiast, o wysokości podatków decyduje wyłącznie powierzchnia gruntu w metrach kwadratowych, status przedsiębiorcy posiadany przez podatnika (w przypadku podatku od nieruchomości) i odpowiednia do tego stawka podatku uchwalona przez Radę Miejską w W. na podstawie upoważnienia ustawowego i w granicach wskazanych przez ustawę. Jeżeli właścicielem gruntu, budynku czy budowli jest przedsiębiorca, to wszystkie grunty posiadane przez taką osobę, z mocy prawa związane są z działalnością gospodarczą, co wynika z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 roku Nr 95, poz. 613). Kolegium dodało, że ustawa wprowadziła jeden wyjątek. W sytuacji gdy grunty, budynki i budowle posiadane przez przedsiębiorcę nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, co skutkuje tym, że grunty i budynki opodatkowuje się stawką niższą, jak za grunty i budynki pozostałe. Wyjątkiem tym jest taki stan techniczny gruntu czy budynku, który nie pozwala wykorzystywać ich do działalności gospodarczej, czyli taki stan techniczny gruntu, budynku lub budowli, który nie pozwala na ich wykorzystywanie gospodarcze w jakiejkolwiek działalności z uwagi na stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi. Dalej organ wskazał, że skarżący jest przedsiębiorcą wpisanym do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzonej przez Burmistrza Miasta W. Konsekwencją tego jest to, że wszystkie posiadane przez niego grunty niewolne i nieleśne, budynki niemieszkalne i budowle są związane z działalnością gospodarczą bez względu na to, jak faktycznie skarżący je wykorzystuje. Organ stwierdził też, że strona podnosząc, że działka nr 5651 ze względów technicznych nie nadaje się do wykorzystania w działalności gospodarczej, błędnie uznała ograniczenia budowlane wynikające z decyzji o warunkach zabudowy. Względy techniczne zachodzą wówczas, gdy prowadzenie działalności gospodarczej na gruncie zagraża życiu lub zdrowiu ludzi, przy czym chodzi o niemożność prowadzenia jakiejkolwiek działalności, np. z powodu skażenia gruntu chemicznego, radiologicznego, biologicznego, itp. Organ argumentował, że działka skarżącego nie znajduje się w takim stanie technicznym, który wykluczyłby jej związek z działalnością gospodarczą, gdyż grunt nie jest dotknięty żadną wadą techniczną. 2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, w wyniku przeprowadzenia sądowej kontroli objętej skargą decyzji uznał, że nie narusza ona prawa. Sąd podniósł, że w sprawie nie ma wątpliwości, iż skarżący jest przedsiębiorcą i prowadzi działalność gospodarczą oraz że w jego posiadaniu są grunty orne (RIVa), leśne (LsIV), i grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako tereny zabudowy innej (Bi) związane z działalnością gospodarczą, położone w W. przy ul. K. Następnie Sąd powołując się na art. 1a ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006r., Nr 121, poz. 844) podniósł, że sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę skutkuje tym, że budynek, budowla, grunt są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sąd następnie argumentował, że grunt, budynek i budowla są traktowane jako związane z działalnością gospodarczą, chyba że nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych. Pojęcie to jednak nie zostało bezpośrednio zdefiniowane przez ustawodawcę. Jeśli więc stan techniczny np. budynku jest katastrofalny i grozi zawaleniem, bez odwoływania się do prawa budowlanego należy stwierdzić, że nie może tam być prowadzona działalność gospodarcza. Odnosząc się do gruntów, to w ocenie Sądu organ prawidłowo ustalił, że chodzi o niemożność prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej ze względów technicznych. Działka skarżącego nie znajduje się w takim stanie technicznym, który wykluczyłby jej związek z działalnością gospodarczą. Grunt nie jest dotknięty żadną wadą techniczną, a że jest w posiadaniu przedsiębiorcy, przesądza to o związku gruntu z działalnością gospodarczą. Zdaniem Sądu, względy techniczne muszą tkwić w samym gruncie oraz odnoszą się do "techniki". Względy techniczne są nie do przezwyciężenia i mają charakter trwały, nie są przemijającą przeszkodą. Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie nie wystąpiły jednak warunki prawne oznaczające ograniczenia w zabudowie przedmiotowego gruntu ze względu na sąsiedztwo lotniska przy szpitalu w Wałczu, gdyż określone warunki prawne nie są względami technicznymi. 3. W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżący zaskarżył wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mi naruszenie art. 1a ust. 1 pkt 3, art. 2 i art. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych polegająca na uznaniu, że nie zachodzą względy techniczne uniemożliwiające skarżącemu korzystanie w pełnym zakresie z nieruchomości położonej w W. przy ul. K. wskazując na powyższe zarzuty autor skargi kasacyjnej domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości, rozpoznania skargi oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 4. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę kasacyjną domagało się jej oddalenia. Wskazało, że wyrok Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu. 5. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, a zatem należało ją oddalić. Spór o prawo w rozpoznawanej sprawie dotyczy właściwej stawki podatku od nieruchomości należącego do skarżącego gruntu o powierzchni 4,4293 ha, składającego się na działkę nr [...] położoną w W. W opinii autora skargi kasacyjnej, grunt ten niesłusznie opodatkowano podatkiem od nieruchomości stawką jak za grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Argumentował to tym, że Urząd Miasta wydając decyzję o warunkach zabudowy przedmiotowej nieruchomości, ograniczył możliwość zabudowy do 25 % powierzchni oraz że na działce obok znajduje się nielegalne lądowisko helikopterów szpitala wojskowego i w konsekwencji działka nr 5651 traktowana jest jako działka ochronna. W ocenie skarżącego zatem, wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji, zastosowanie w sprawie winien mieć przepis art.1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych poprzez uznanie, że zachodzą względy techniczne uniemożliwiające skarżącemu, będącemu przedsiębiorcą, korzystanie w pełnym zakresie z opisanej powyżej nieruchomości. Stanowisko autora skargi kasacyjnej jest jednak błędne. "Względy techniczne", o których mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeśli zaistnieją, mogą przesądzić o zastosowaniu niższej stawki podatku od nieruchomości. Pojęcie "względów technicznych" nie zostało jednak normatywnie zdefiniowane. W piśmiennictwie przyjmuje się, że odnosi się ono do stanu technicznego gruntu, budowli czy budynku. Oznacza to, że względy techniczne o których mowa we wskazanym powyżej przepisie, dotyczyć mogą wyłącznie okoliczności faktycznych niezależnych od woli przedsiębiorcy i wynikających ze złego stanu technicznego przedmiotu opodatkowania, których skutkiem jest brak możliwości wykorzystania nieruchomości dla celów gospodarczych z powodu niespełnienia określonych wymogów technicznych. W rozpoznawanej sprawie, jak słusznie zauważył Sąd a wcześniej organy podatkowe, okoliczności takie nie zachodzą. Nie świadczy bowiem o ich istnieniu ani fakt, że uprawniony organ wydał decyzję o warunkach zabudowy i ograniczył możliwość zabudowy do 25 % powierzchni, ani że na działce obok znajduje się nielegalne lądowisko helikopterów szpitala wojskowego, gdyż nie są to wady techniczne tkwiące bezpośrednio w należącym do skarżącego nieruchomości gruncie. Wada techniczna przesądzająca o zaistnieniu względu technicznego, o którym mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy podatkowej musi uniemożliwiać wykorzystanie gospodarcze gruntu w jakiejkolwiek działalności. Wynikać może ze skażenia biologicznego, chemicznego, bądź z zaistnienia siły wyższej, jak np. powódź. Natomiast niewykorzystanie danych przedmiotów do prowadzonej działalności gospodarczej na skutek braku możliwości ich wykorzystania na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą z innych względów niż techniczne, np. z uwagi na ograniczone możliwości zabudowy, bądź ze względu na sposób wykorzystywania gruntu sąsiadującego, nie stanowi okoliczności wyłączającej spod opodatkowania budynków, budowli czy gruntów, jako związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Pojęcie "względy techniczne" nie obejmuje bowiem swoim zakresem ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości wynikających z przepisów prawa, jak również ze sposobu użytkowania gruntu sąsiadującego. Wskazując na powyższe, uznając że podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty oraz ich uzasadnienie nie zawierają usprawiedliwionych podstaw, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 u.p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.