Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej we W. w przedmiocie określenia opłaty skarbowej z tytułu umowy sprzedaży nieruchomości
Tezy

Nie znajduje dostatecznego uzasadnienia wniosek wyprowadzony przez stronę skarżącą z brzmienia art. 10 ust. 3 zdanie drugie in fine ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./, o konieczności ustalenia przez organ podatkowy wartości przedmiotu sprzedaży z uwzględnieniem opinii co najmniej dwóch biegłych. Posłużenie się przez ustawodawcę liczbą mnogą w sformułowaniu "z uwzględnieniem opinii biegłych" nie nakłada bowiem na organy podatkowe obowiązku każdorazowego powoływania kilku biegłych. Takie rozumienie wspomnianego przepisu mogłoby niekiedy prowadzić do nieracjonalnego, sprzecznego z zasadami prakseologii oraz ekonomiki procesowej efektu, zwłaszcza w przypadku, gdy do nieskomplikowanej wyceny przedmiotu czynności cywilnoprawnej należałoby powoływać dwóch biegłych i ponosić podwójne koszty związane ze sporządzeniem operatu szacunkowego.

Użyte w art. 10 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej określenie "z uwzględnieniem opinii biegłych" oznacza więc tylko tyle, że organy podatkowe prowadzące postępowanie w konkretnej sprawie muszą każdorazowo ocenić i rozważyć kwestię liczby opinii biegłych /jedna lub kilka/, niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Romualda O. na decyzję Izby Skarbowej we W. z dnia 31 października 2000 r. (...) w przedmiocie określenia opłaty skarbowej z tytułu umowy sprzedaży nieruchomości - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/15

W dniu 12 lipca 1999 r. w Kancelarii Notarialnej we W. przed notariuszem Wojciechem K. zawarta została w formie aktu notarialnego (...) umowa sprzedaży udziału w użytkowaniu wieczystym działki nr 3/14 położonej we W. przy ul. Z. 7-9, zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonym na tej działce, w udziale wynoszącym 60,324 procent. Strony czynności: sprzedający - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością A. P. oraz kupujący - Romuald O. ustaliły cenę sprzedaży na kwotę 269.278 zł.

Od tej czynności płatnik, działając na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ oraz par. 58 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1994 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 136 poz. 705 ze zm./, obliczył i pobrał opłatę skarbową w wysokości 5 procent od ustalonej ceny sprzedaży, tj. 13.463,90 zł. W par. 5 aktu notarialnego notariusz pouczył strony o treści art. 10 ustawy o opłacie skarbowej, tj. o możliwości podwyższenia wartości przedmiotu przez organ podatkowy i w związku z tym o ewentualności pobrania dodatkowej skarbowej.

Analiza transakcji przez Urząd Skarbowy W. - S. M. wykazała, iż podana przez strony czynności wartość nieruchomości znacznie odbiega od jej wartości rynkowej, która zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o opłacie skarbowej stanowi podstawę obliczenia opłaty skarbowej. W odpowiedzi na wezwanie do złożenia wyjaśnień w tej sprawie, w dniu 11 października 1999 r. strona sprzedająca przedłożyła kopię operatu szacunkowego, zgodnie z którym wartość udziału 60,324 procent w przedmiotowej nieruchomości na poziomie cen z marca 1998 r. wynosiła 631.000 zł.

W takiej sytuacji organ podatkowy pierwszej instancji, działając na podstawie art. 165 par. 2 Ordynacji podatkowej, postanowieniem z dnia 13 października 1999 r. wszczął postępowanie podatkowe oraz wezwał strony do podwyższenia wartości przedmiotu umowy, proponując jednocześnie wartość nieruchomości według swojej wstępnej wyceny w wysokości 631.000 zł.

Brak zgody stron na podwyższenie wartości spowodował dopuszczenie przez Urząd Skarbowy W.-S.-M. w toku postępowania, stosownie do treści art. 10 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej, ustalenia wartości z uwzględnieniem opinii biegłego Ewy M. Biegła w operacie szacunkowym wartość rynkową transakcji określiła na kwotę 573.600 zł. Postanowieniem z dnia 26 maja 2000 r. Urząd wyznaczył stronom trzydniowy termin do wypowiedzenia się w zakresie zebranego materiału dowodowego.

Wobec braku reakcji stron Urząd jako podstawę transakcji przyjął kwotę 573.600 zł i decyzją z dnia 3 lipca 2000 r. (...) ustalił zobowiązanie w opłacie skarbowej na kwotę 28.680 zł. Po uwzględnieniu kwoty pobranej, do uiszczenia pozostała kwota 15.216,10 zł oraz należne odsetki za zwłokę, liczone od dnia 13 lipca 1999 r.

W odwołaniu od tej decyzji pełnomocnik strony wniósł o uchylenie zakwestionowanej decyzji zarzucając naruszenie prawa materialnego i procesowego, a w szczególności art. 10 ustawy o opłacie skarbowej w zakresie błędnego przyjęcia wartości transakcji, a także art. 197 par. 2, art. 130 par. 1 pkt 4, art. 187 par. 1 w związku z art. 122 oraz art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej.

Strona 1/15